Contact:
Vaartstraat, 243000 Leuven
Hoe te bereiken ?T : +32 (0)16 21 49 54
rijksarchief.leuven@arch.be
Openingsuren:
- Dinsdag en donderdag: 9u tot 16u30
(In juli en augustus is de leeszaal gesloten tussen 12u en 13u) - Gesloten op maandag, woensdag, vrijdag, zaterdag, zondag, feest- en brugdagen (en tijdens de bestandscontroleweek). De leeszaal van het Rijksarchief Leuven is uitzonderlijk ook gesloten op 2 januari 2025.
OPGELET:
- Zoals in alle leeszalen van het Rijksarchief is een bezoek momenteel enkel mogelijk op afspraak. Wil je een plaats reserveren? Neem dan minstens 2 werkdagen vooraf via e-mail contact op.
De Vlaamse minister van Cultuur nam recent 66 oorkonden op in de Topstukkenlijst. Iets meer dan de helft van deze topstukken wordt bewaard in het Rijksarchief. Een mooie erkenning!
Vanaf 1 januari 2025 zijn overlijdensakten pas openbaar na 75 jaar, althans akten opgesteld vóór 31 maart 2019. De voorwaarden tot raadpleging van niet-openbare akten worden bovendien strenger. De zoekomgeving van het Rijksarchief bevat maar een heel beperkt aantal overlijdensakten ouder dan 50 jaar maar jonger dan 75 jaar. Ze zullen bij de eerstvolgende update offline worden gehaald. Voor het overige zal deze nieuwe wetgeving weinig impact hebben voor raadpleging via het Rijksarchief.
De leeszaal van het Rijksarchief Leuven is tijdens de eindejaarsperiode uitzonderlijk een dag langer gesloten: vanaf dinsdag 24 december 2024 tot en met donderdag 2 januari 2025.
2023 was geen gemakkelijk jaar voor het Rijksarchief. De budgettaire, organisatorische, technische en intellectuele uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd, zijn enorm. Daarover communiceren we open, eerlijk en constructief. Toch liet 2023 ook vele mooie realisaties optekenen, met dank aan een fantastisch team van archiefprofessionals.
In de week van 16 december 2024 wordt de zoekrobot “Archiefinventarissen” in de nieuwe zoekomgeving AGATHA gelanceerd. Deze vervangt de zoekrobot “Zoeken in archieven” uit de oude zoekomgeving SEARCH.
Opgelet: op 23 december 2024 wordt de oude zoekomgeving SEARCH (https://search.arch.be/) volledig gedeactiveerd. Gebruikers die toch naar de oude zoekwebsite surfen, zullen automatisch naar AGATHA worden doorgestuurd.
Wegens veranderende marktomstandigheden en inflatie zijn de prijzen van zuurvrije archiefomslagen en -dozen gewijzigd. Offertes en bestelbonnen tot op datum van 19 november 2024 blijven geldig. We doen er tevens alles aan om het huidige stockgebrek zo snel mogelijk op te lossen.
De leeszaal van het Rijksarchief Gent is van 16 tot 20 september 2024 gesloten voor het publiek wegens bestandscontrole. Tijdens bestandscontroles worden onze archiefmagazijnen systematisch gecontroleerd om na te gaan of er in het afgelopen jaar geen lacunes ontstaan zijn in de diverse bestanden. Zijn er geen documenten verkeerd teruggezet? Zijn er wel overal ruitertjes geplaatst met info waar de documenten zich bevinden (in de leeszaal, in bruikleen gegeven voor een expo, etc.)? Tijdens de week van de bestandscontrole, variërend per leeszaal, wordt er ook extra tijd vrijgemaakt om aanwinsten/bestanden die zijn binnengekomen nader te bekijken en in de rekken te zetten.
Sinds 1 juli is Xavier Jacques-Jourion aan de slag als algemeen directeur van het Rijksarchief. Tijd voor een korte voorstelling!
Het Rijksarchief neemt een grote stap om de online raadpleging van zijn archieven te faciliteren. Op AGATHA, de nieuwe zoekwebsite van het Rijksarchief, krijgen 4 verschillende zoekomgevingen onderdak. De rode draad? Jou helpen bij je archiefonderzoek, in een hedendaagse en performante zoekomgeving.
Xavier Jacques-Jourion is officieel benoemd als opvolger van Karel Velle als algemeen directeur en gaat vanaf 1 juli 2024 van start in zijn nieuwe functie. Tot die datum blijft Pierre-Alain Tallier algemeen rijksarchivaris ad interim.
Op deze studiedag, een organisatie van het Rijksarchief Leuven en de provincie Vlaams-Brabant, gidsen experten je door de geschiedenis van het naoorlogs modernisme in Vlaams-Brabant, met oog voor recente onderzoeksvragen en relevant bronnenmateriaal. Enkele gevalstudies – van Leuvense deelgemeenten over Herent tot Tervuren – belichten praktijken van waardering, ontsluiting en restauratie van modernistische wijken en gebouwen. Bovendien krijg je vanuit een Kempens project inzichten over het verduurzamen van modernistisch erfgoed binnen huidige maatschappelijke uitdagingen.
Op maandag 5 februari nam het Rijksarchief tijdens een feestelijke academische zitting na ruim 18 jaar afscheid van Karel Velle als Algemeen Rijksarchivaris. Zowel het personeel van alle Rijksarchiefvestigingen als tal van vertegenwoordigers van het Federaal Wetenschapsbeleid en van partnerinstellingen uit binnen- en buitenland, vrienden en familie tekenden present en gaven Karel Velle een bijzonder hartelijk afscheid.
Voortaan zijn maar liefst 711 inventarisnummers uit het archief van de Oude Universiteit van Leuven online te raadplegen. De voorbije jaren werden al verschillende kernreeksen – zoals de centrale rekeningen, de inschrijvingsregisters en de verslagen van de universiteits- en faculteitsraden – online beschikbaar gemaakt.
Het Rijksarchief Leuven heeft een tweede versie van de databank ‘Matrikels van de Oude Universiteit van Leuven’ gelanceerd. In de matrikels werden de inschrijvingen opgetekend van meer dan 143.000 studenten uit heel Europa die van de 15de tot de 18de eeuw aan de Leuvense universiteit studeerden. Het zijn bronnen die op wereldwijde belangstelling kunnen rekenen. En die nu nóg beter ontsloten zijn.
OPGELET! Zes maanden na de lancering van onze nieuwe genealogische website, op maandag 17 juli 2023, zullen zoals aangekondigd de huidige inventarissen (geordend per provincie en gemeente) van de gedigitaliseerde parochieregisters en registers van de burgerlijke stand offline worden gehaald. De gedigitaliseerde registers zijn vanaf dan enkel via de nieuwe genealogische website raadpleegbaar. Concreet betekent dit dat de huidige URL’s zullen verdwijnen.
Op 9 juni is het Internationale Archiefdag: hét moment om eens stil te staan bij een vraag die we héél vaak krijgen… Waarom digitaliseert het Rijksarchief niet alles? Ontdek in deze video onze drie antwoorden!
Ook wie ziende blind is, kan er niet omheen: de maatschappelijke betekenis van archieven groeit. Dat blijkt onder meer uit een toename van het aantal parlementaire vragen over onze werking, maar er zijn nog tal van andere factoren. Ontdek ze in het jaarverslag 2022: een bloemlezing van de uiteenlopende activiteiten van het Rijksarchief. Onze taken zijn divers, maar bevatten tegelijk een rode draad: het beschikbaar maken van zoveel mogelijk betrouwbare informatie voor zoveel mogelijk mensen. Dat is het streefdoel van alle 272 medewerkers, of ze nu voor of achter de schermen werken. Samen zorgden ze voor de verwerking van meer dan 12 km nieuwe archieven, wat het totaal op ruim 385 km beheerd analoog archief brengt. Meer dan 5,5 km archief werd raadpleegbaar gemaakt via inventarissen en andere archieftoegangen. Tijdens meer dan 2 miljoen bezoeken aan onze online zoekomgeving werden meer dan 100 miljoen pagina's geconsulteerd. Maar 2022 bracht ook (nieuwe) uitdagingen en bezorgdheden met zich mee.
Het voorbije decennium hebben de archiefploegen van het SATURN-project al tientallen kilometers archief van de FOD Financiën verwerkt. SATURN levert het Rijksarchief niet alleen mooie aanwinsten op, het schept ook – letterlijk en figuurlijk – ruimte voor de FOD Financiën om de werking te verbeteren en de digital turn te maken. Momenteel zijn er vier SATURN-archiefploegen actief: één in Vlaanderen, één in Wallonië en twee in Brussel. Voor Vlaanderen werden recent 10 inventarissen gepubliceerd van de registratiekantoren van Izegem, Roeselare, Diest, Dilbeek, Asse en Bilzen, en van de hypotheekkantoren van Tongeren, Oostende en Ieper. Samen ontsluiten deze 10 inventarissen bijna 650 strekkende meter archief!
Begin 2023 keerde een groot deel van het archief terug dat dertig jaar geleden in bruikleen werd gegeven aan de stad Tienen. Het gaat om het archief van de stadsschepenbank van Tienen, van de schepenbanken van de huidige Tiense deelgemeenten Vissenaken, Kumtich, Hakendover en Goetsenhoven, en van een aantal religieuze instituten waarvan de abdij van Maagdendaal in Oplinter de belangrijkste is.
Iedere archivaris kan het bevestigen. Na “Wat staat daar?” volgt niet zelden de vraag “En wat betekent dat nu?”. Oude documenten zijn niet alleen moeilijk te ontcijferen, maar nog moeilijker te interpreteren. Valt het lezen met wat oefening en volharding nog wel mee, dan stelt het begrijpen en het duiden van teksten om uiteenlopende redenen heel wat meer problemen. Wij helpen je graag op weg tijdens deze zesdelige cursus (voor gevorderden) in het Rijksarchief Leuven.
Goed nieuws voor doorwinterde genealogen en al wie op zoek wil gaan naar sporen van zijn of haar voorouders: de nieuwe website met de genealogische bronnen van het Rijksarchief staat online! De zoekrobot bevat ruim 38,6 miljoen pagina's met geboorte-, doop-, huwelijks-, overlijdens- en begrafenisakten evenals de tienjarige tafels voor heel België. Alle bronnen zijn gratis raadpleegbaar. We hopen dat deze langverwachte lancering alle verwachtingen inlost!
Houtige beplantingen – van solitaire bomen over hakhoutstoven tot boomgaarden en boscomplexen – vormen levende getuigen van zowel natuurlijke als maatschappelijke ontwikkelingen. Om dit houtig erfgoed naar waarde te schatten, betekenis te geven en toekomstgericht te beheren is historische kennis onontbeerlijk. Op deze studiedag van het Rijksarchief Leuven en het Documentatiecentrum Vlaams-Brabant belichten experten de bijdrage van historisch onderzoek voor ons begrip van en omgang met bomen en struiken. Afspraak op zaterdag 3 december 2022 om 10.00 uur in het Rijksarchief Leuven.
Het is zover: de eerste titel van ‘Beste paleograaf van Vlaanderen en Nederland’ werd zaterdag 1 oktober 2022 uitgedeeld! Het werd een bijzonder pittige finale in het Utrechts Archief. De 34 finalisten moesten zich onder meer door een logboekfragment over een kaping op zee worstelen, neergeschreven in 1703 door een Brugs-Amsterdamse kapitein.
In het kader van de lancering van een nieuwe genealogische zoekwebsite in het najaar van 2022 zullen bepaalde gedigitaliseerde parochieregisters of registers van de burgerlijke stand tijdelijk niet beschikbaar zijn. Zes maanden na de lancering van deze nieuwe website zullen de huidige inventarissen in de zoekrobot (geordend per provincie en gemeente) offline worden gehaald. De gedigitaliseerde registers zullen dan nog enkel via de nieuwe genealogische website raadpleegbaar zijn. Concreet betekent dit dat de huidige URL’s op termijn zullen verdwijnen. Heb je links naar deze registers verwerkt in een stamboom of op een website? Dan zullen deze na de lancering van de nieuwe website aangepast moeten worden. We doen er alles aan om de overgang zo vlot mogelijk te laten verlopen en danken je alvast voor je begrip.
Op zaterdag 1 oktober 2022 vindt de finale van de eerste Vlaams-Nederlandse paleografiewedstrijd plaats in Utrecht, dat dit jaar 900 stadsrechten viert. Paleografie (het kunnen lezen van oude handschriften) is niet alleen belangrijk voor onderzoekers, het is ook gewoon spannend voor iedereen die van geschiedenis en taal houdt. Wie wordt de beste paleograaf van Vlaanderen en Nederland?
Vele bouwkundige, landschappelijke en archeologische erfgoedrelicten in Vlaams-Brabant getuigen van de impact van de norbertijnse beweging sinds de 12de eeuw. Tijdens deze studiedag belichten experten de diversiteit aan onroerend erfgoed dat getuigt van de spirituele, pastorale en economische activiteiten van premonstratenzers.
In de loop der eeuwen gingen vele archieven die eigenlijk in het Rijksarchief thuishoren om de meest uiteenlopende redenen 'verloren'. Het Rijksarchief zet zich actief in om deze verloren gewaande publiekrechtelijke archieven maximaal op te sporen. Zo werden onlangs enkele loten middeleeuwse charters die door een veilinghuis te koop werden aangeboden, op vraag van het Rijksarchief uit de veiling gehaald en via de politie van Eigenbrakel gerecupereerd.
Op donderdag 10 maart 2022 besliste de Internationale Archiefraad (ICA), waarvan het Rijksarchief een van de stichtende leden is, om alle betrekkingen op te schorten met de vier Russische en Wit-Russische overheidsinstellingen die momenteel lid zijn van de ICA.
Het Rijksarchief draagt het standpunt van het federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) inzake de huidige situatie in Oekraïne mee uit. Alle federale wetenschappelijke instellingen willen collectief hun volwaardige en volledige solidariteit betuigen met de Oekraïense wetenschappelijke en culturele gemeenschap. Specifiek voor de archiefsector onderschrijft het Rijksarchief als stichtend lid de steunbetuiging van de International Council on Archives (ICA) aan de collega's uit de Oekraïense archiefsector.
Brecht Deseure (KBR/ULB) realiseerde een bronnenuitgave waarin 22 vergeten grondwetsvoorstellen voor het eerst werden samengebracht. In deze lezing, op 9 maart 2022 om 17.30u in het Rijksarchief Leuven, belicht hij het ontstaan van de Belgische Grondwet vanuit het perspectief van de voorstellen die het niet haalden. De lezing is een co-organisatie van het Rijksarchief en het genootschap Standen en Landen.
Op 14 februari 2022 werd de symbolische kaap gerond van 10.000 volgers op de Franstalige Facebook-pagina van het Rijksarchief! Ook aan Nederlandstalige zijde volgen duizenden mensen het reilen en zeilen in het Rijksarchief: enorm motiverend voor iedereen die met hart en ziel mee aan de kar trekt. Dankjewel daarvoor!
- Nog geen volger van het Rijksarchief? Klik snel op "Vind ik leuk" op onze Facebook-pagina om op de hoogte te blijven van al het laatste nieuws uit het Rijksarchief!
- Wél al een volger van het Rijksarchief? Aarzel niet om ons via Facebook te laten weten naar welke informatie/berichten je op zoek bent!
Eind januari bereikte ons het droevige nieuws dat dr. Ernest Persoons, ere-Algemeen Rijksarchivaris, overleden is in het WZC Sint Bernardus in Bertem. Het Rijksarchief herinnert en eert Ernest Persoons als een civil servant in de beste betekenis van het woord.
Sinds 2013 hebben de archiefploegen van SATURN al ruim 30 kilometer archief van de FOD Financiën verwerkt. Wegens succes wordt de samenwerking tussen het Rijksarchief en de FOD Financiën voor de selectie, inventarisatie en overbrenging van de archieven verlengd tot 2025. Meer nog, omdat er veel extra werk op de plank ligt, wordt het aantal archiefploegen uitgebreid van drie naar vier: één in Vlaanderen, één in Wallonië en twee in Brussel.
Door de gezondheidscrisis en de krappe papiermarkt kampen we momenteel met abnormaal lange leveringstermijnen voor zuurvrije archiefomslagen en -dozen. We doen er alles aan om onze klanten zo snel mogelijk van dienst te zijn. Met onze excuses voor het ongemak.
Het bronnenmateriaal dat in het Rijksarchief bewaard wordt, bevat een schat aan informatie voor genealogisch en (lokaal) historisch onderzoek. Na het succes van een eerste lessenreeks over 19de-eeuws archief in 2018-2019 gaan we nu aan de slag met materiaal van vóór de Franse Revolutie. Daarbij komen heel wat documenten aan bod die al online beschikbaar zijn. Tijdens de workshops, georganiseerd door het Rijksarchief en Histories, geeft een medewerker van het Rijksarchief je telkens praktische informatie voor het gebruik van het bronnentype in kwestie. Hoe ontstonden de documenten en wat is de historische context waarmee je rekening moet houden? Welke informatie bevatten deze bronnen? Hoe moet je er historische kritiek op toepassen? Daarnaast krijg je ook voorbeelden van onderzoeksvragen en kan je het bronnenmateriaal zelf doornemen.
Hoewel de archiefbewaarplaatsen van het Rijksarchief gelukkig volledig gespaard bleven, trof de watersnood heel wat elders bewaarde archieven. Het Rijksarchief heeft tot taak toezicht te houden op de archieven van overheidsdiensten. Deze opdracht bestaat onder meer uit het geven van aanbevelingen inzake conservatie en restauratie, met inbegrip van maatregelen die moeten worden genomen in geval van waterschade. Het Rijksarchief is al sinds 14 juli intens bezig met de opvolging van deze taak.
Matrikel, ommeloper, manuaal… Het zijn allemaal termen voor vroegmoderne documenttypes waarop je kan stuiten in onze inventarissen. Worstel je soms met de betekenis ervan? Dan kan je voortaan terecht in de tweetalige thesaurus TEMAS.
Rust, vertier, angst, bijgeloof, licht, donker. De nacht kent vele gezichten en dat was vroeger niet anders. Voor sommige snoodaards bood de duisternis een ideale dekmantel voor activiteiten die het daglicht beter niet konden zien, andere onfortuinlijke zielen konden de drank niet de baas en kwamen vooral in de avonduren in een spiraal van dronkenschap en geweld terecht. Voor deze expo dook het Leuvense Rijksarchief in de archieven van schepenbanken – plaatselijke rechtbanken die onder andere optraden bij strafrechtelijke zaken – op zoek naar verhalen over nachtelijke criminaliteit in het 17de en 18de-eeuwse Brabant.
De versoepeling van de raadpleegbaarheid van de registers van de burgerlijke stand (wet van 21 december 2018) is een goede zaak voor het genealogisch onderzoek. De termijn van 100 jaar werd teruggebracht naar 75 jaar voor huwelijksakten en 50 jaar voor overlijdensakten. De voorbije maanden was er nogal wat commotie over het uitblijven van een uitvoeringsbesluit in verband met (1) de afschriften en uittreksels van akten van de burgerlijke stand en (2) de raadpleging voor genealogische, historische of wetenschappelijke doeleinden. Nu dit langverwachte Koninklijk Besluit gepubliceerd is (B.S. 31/3/2021), blikken we vooruit op de implicaties ervan in de praktijk. Miljoenen akten van de burgerlijke stand uit de periode 1920-1970 online raadpleegbaar maken, zal tijd vragen.
Dat 2020 ook voor het Rijksarchief geen gewoon werkjaar is geweest, hoeft eigenlijk niet eens te worden vermeld. In de loop van maart sloten de archiefinstellingen in Europa één voor één hun deuren voor het publiek. Na een periode van minimale dienstverlening werd gefaseerd heropgestart. In het najaar volgde een tweede sluiting van de leeszalen. Elk Rijksarchief bleef evenwel steeds bereikbaar. En achter de schermen werd meer dan ooit ingezet op het toegankelijk maken van archieven voor onderzoek. De retroconversie raakte in 2020 in een stroomversnelling. Maar de aandacht ging ook naar het online brengen van meer en meer gedigitaliseerde archieven. Deze uitzonderlijke situatie heeft uiteraard sporen nagelaten in de jaarcijfers: minder leeszaalbezoek, nauwelijks publieksevenementen, minder naar het Rijksarchief overgebrachte archieven… Maar dus ook: een grotere digitale toegankelijkheid.
Tijdens de voorbereidingen van een tentoonstelling over de geschiedenis van het Leuvense gerechtsgebouw, die nog tot 25 april 2021 te bezoeken is, ontdekten de archivarissen van het Rijksarchief te Leuven een brief van 14 september 1944 die een schrijnend beeld schetst van de gerechtelijke werking in de onmiddellijke nadagen van de Tweede Wereldoorlog.
Kersvers staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Thomas Dermine bezocht samen met zijn kabinetsmedewerkers op donderdag 15 oktober 2020 het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier. De staf van het Rijksarchief gaf hem eerst een uitgebreide briefing over de huidige werking én de uitdagingen en verwachtingen naar de toekomst toe. Tijdens de rondleiding in de archiefruimtes die daarop volgde, maakte de staatssecretaris kennis met enkele grote, relevante reeksen hedendaags archief, zoals het zgn. ‘Afrika-archief’ – waarvan de overdracht door de FOD Buitenlandse Zaken naar het Rijksarchief volop bezig is –, het archief van het militair gerecht (o.m. repressie-archieven), honderdduizenden dossiers ‘oorlogsschade WOII’, bedrijfsarchieven, …
Vele burgers en organisaties keken vorige week uit naar de tekst van het akkoord dat zeven politieke partijen sloten om met de nieuwe federale regering van start te gaan. Die tekst werd op 30 september ruim verspreid. Ondertussen is ook de samenstelling van die nieuwe regering bekend. De politieke verantwoordelijke voor het Rijksarchief is staatssecretaris voor wetenschapsbeleid Thomas Dermine, een 34-jarige handelsingenieur uit Charleroi. Rekening houdend met de vele uitdagingen op het vlak van modernisering en uitbreiding van de gebouweninfrastructuur is ook de persoon van Mathieu Michel belangrijk. Michel is nl. staatssecretaris bevoegd voor onder meer de Regie der Gebouwen. Welke delen van het regeerakkoord zijn voor het Rijksarchief belangrijk?
Aanvankelijk opgericht als Belgisch-Nederlands-Duits initiatief, brengt het Internationaal Archiefsymposium (IAS) vandaag archiefdiensten samen uit Noordrijn-Westfalen, Nederland, België en Luxemburg. Op 6 en 7 juni 2019 vond het IAS, met als thema Archief en wetenschappelijk onderzoek, toepasselijk plaats in het Rijksarchief in de universiteitsstad Leuven. In afwachting van de gedrukte versie van de akten, uitgegeven door het Rijksarchief in België in de reeks Miscellanea archivistica: studia, publiceren we de vier lezingen alvast online.
13 jaar lang werkten 150 vrijwilligers, onder coördinatie van Patrick Trio, aan het project ‘Demogen - Huwelijksakten Vlaams-Brabant en Brussel’ (aanvang Burgerlijke Stand tot en met 1910). 631.397 akten werden geanalyseerd, verwerkt in een databank en geïntegreerd in de zoekrobot ‘Zoeken naar personen’. Een ongelooflijke prestatie, waarvoor het Rijksarchief, maar vooral heel de genealogische gemeenschap, de Demogen-vrijwilligers niet genoeg kan bedanken.
De “minimale dienstverlening” die sinds half maart van kracht is binnen het Rijksarchief belet niet dat achter de schermen hard gewerkt wordt, ook door onze vrijwilligers! We vroegen hen met spijt in het hart om voorlopig niet naar de leeszalen te komen, maar van thuis uit bleven en blijven ze het stamboomonderzoek in België meer dan ooit mee vooruit helpen. Daarvoor willen we onze vrijwilligers nog eens heel expliciet bedanken! Naast de opvolging van de bestaande projecten (DemoGen, DemoGenVisu, enz.) werden de afgelopen weken ook nieuwe databanken opgestart.
Van 30 maart tot 9 april liep de enquête ArchPoll, waarmee we peilden welke archieven (bestanden/bestanddelen) ons publiek graag zo snel mogelijk online wil. Niet minder dan 2.888 mensen brachten hun stem uit: een aantal dat onze verwachtingen ruim overtrof! We willen alle stemmers dan ook bedanken voor hun deelname. Het werd een experiment dat duidelijk naar meer smaakt. En we houden rekening met jullie voorkeur. De top 10 die uit de ArchPoll naar voren kwam, staat intussen online!
- Vrijgeleiden uit Wereldoorlog I (nrs. 414-607)
- Brabantse volkstellingen (17de-18de eeuw) (nrs. 314-405)
- Vonnisboeken van de Raad van Vlaanderen (14de-18de eeuw) (nrs. 164-170, 2327-2605 en 8557-8596)
- Vonnisboeken van de Grote Raad van Mechelen (1475-1794) (nrs. 977-1045)
- Archief van de Raad van Beroerten (1567-1576) (nrs. 1-400)
- Penningkohieren in het archief van de Audiëntie (1569-1574) (nrs. 618/1-39)
- Kortrijkse poortersboeken (1413-1796) (nrs. 1-5)
- Archief van de oude universiteit Leuven (15de-18de eeuw) (nrs. 3, 22-29, 51-88, 99, 273-286, 288, 298-306, 387-391, 502-511, 689, 710-725, 812-815, 4751-4755)
- Kortrijkse wezerijregisters (1403-1796) (nrs. 1-179)
- Repertoria van notarisarchieven uit Bergen (19de-20ste eeuw) (nrs. 1-57)
In de loop van maart sloten de archiefinstellingen in Europa één voor één hun deuren voor het publiek. In België gebeurde dat op 13 maart 2020, na de beslissing van de Nationale Veiligheidsraad (NVR) van 12 maart. Het Rijksarchief sloot zijn leeszalen en ging een periode van minimale dienstverlening in. Maar achter de schermen wordt meer dan ooit ingezet op het toegankelijk maken van archieven voor onderzoek.
Op 6 december 2019 werd in het Rijksarchief te Leuven het project 'Corvus' gelanceerd. Het project wil een gefundeerd antwoord bieden op de vraag in hoeverre geschiedenis een rol kan spelen in strategische beleidsprocessen en hoe historici en archivarissen hierbij inspiratie, ondersteuning en advies kunnen bieden. De positieve wisselwerking tussen geschiedenis en beleid, tussen verleden en heden, en tussen historici en niet-historici vormt daarbij het centrale uitgangspunt.
De Waalse gemeentebesturen krijgen een langverwachte nieuwe archiefselectielijst ter beschikking. Het gaat om een inhoudelijke en vormelijke herziening en aanpassing van een oudere selectielijst die sinds 2005 niet meer herwerkt was. Ook aan Vlaamse zijde is een geactualiseerde versie van de archiefselectielijst voor gemeentearchief beschikbaar, goedgekeurd op 1 juni 2019.
Het Rijksarchief oefent toezicht uit op het archief- en informatiebeheer van de federale overheid. Daartoe publiceren we richtlijnen en aanbevelingen, verrichten we controlebezoeken en stellen archiefselectielijsten op. Dit zijn overzichten van archiefbescheiden met aanduiding van wat op termijn vernietigd, dan wel naar het Rijksarchief moet worden overgebracht. We verzorgen ook opleidingen voor ambtenaren en verlenen advies bij de bouw en inrichting van archiefruimtes. Welke concrete acties we in 2018 ondernamen om deze missie vorm te geven, lees je in het jaarverslag 'Archieftoezicht' dat nu online staat. De conclusie? Het Rijksarchief vraagt bijkomende mensen en middelen om haar wettelijke toezichtstaak en adviesfunctie naar behoren te kunnen uitoefenen...
269 personeelsleden, ruim 8 km nieuw verworven archief (wat het totaal op 345 km beheerd archief brengt), 656 inspectiebezoeken, 135 publicaties, ... Jaarcijfers zijn voor elke organisatie cruciaal. Ze zorgen voor interne duidelijkheid, maar veruitwendigen daarnaast op transparante wijze hoe de organisatie het voorbije jaar zijn missie en taken vormgaf. Data helpen verantwoording af te leggen naar beheersorganen toe en kunnen ingezet worden om op het beleid te wegen. Op welke domeinen gaan we voor- of achteruit? Ontdek het in het Jaarverslag 2018!
Onder het motto 'Hoe maakt u het?' richt de 19e editie van Erfgoeddag op zondag 28 april 2019 volop de schijnwerpers op vakmanschap. Centraal staat het cultureel erfgoed van en over vakmanschap, meesterschap, leren en maken in Vlaanderen. En uiteraard springt het Rijksarchief mee op de kar! Ontdek bijzondere boekbanden in het Rijksarchief te Brugge, maak kennis met kunstwerken die achter de tralies werden gemaakt in het Rijksarchief te Gent, vier in Gent mee de verjaardag van "Lodewijk" die 1200 jaar wordt, ga in Hasselt mee op zoek naar restanten van tijdens WOII neergestorte vliegtuigen, treed in Kortrijk in de voetsporen van een 17e-eeuwse landmeter, bewonder in Leuven de restauratie van de matrikels van de oude universiteit te Leuven of bezoek er de mini-expo over fraude en vervalsingen, ...
Onze zoekrobot is geüpdatet! Raadpleeg vanaf nu gratis 34,6 miljoen bladzijden met parochieregisters en registers van de burgerlijke stand.
“Ik ben opgeklommen in mijn stamboom tot ca. 1600, en dus tot de oudste parochieregisters. Is het mogelijk om oudere gegevens te vinden, en zo ja: hoe?”
Het Rijksarchief bewaart talrijke brieven en duizenden doodsberichten van soldaten die waren ingelijfd in de legers van Napoleon. Een nieuwe publicatie uit 2019 behandelt 150 van dergelijke brieven die werden geschreven tussen 1800 en 1814. De genealogische gegevens uit de doodsberichten van de soldaten van de Franse departementen kunnen bovendien online geraadpleegd worden.
Op zaterdag 15 december 2018 streden 55 finalisten in het Rijksarchief Brugge om de winst van het Open Kampioenschap Paleografie, een organisatie van de Rijksarchieven in Vlaanderen en de Vlaamse universitaire geschiedenisopleidingen. In tegenstelling tot de voorbije edities, mochten er nu ook professionelen deelnemen. Maar met slechts 13 fouten (tegenover 33 fouten voor de tweede plaats) gaf Jean Bastiaensen uit Kalmthout (categorie +25 jaar) hen allemaal het nakijken. In de categorie -25 jaar mocht de Gentse doctoraatsstudent Kevin Dekoster de titel op zijn palmares schrijven.
Het meest recente nummer van Science Connection, het magazine van het Federaal Wetenschapsbeleid, heeft opnieuw enkele Rijksarchiefartikels in de aanbieding: lees over de uitbouw van een federaal webarchief (blz. 32-34), het kennisplatform Temas (blz. 39-42) of de honderdste verjaardag van de Wapenstilstand van WO I (2014-2018, De herdenkingen lopen ten einde maar het onderzoek gaat verder, blz. 43-46). Veel leesplezier!
- Download hier (gratis) het magazine (in pdf)
De preselecties voor het Kampioenschap Paleografie zijn afgelopen, en jullie belangstelling bleek groot! Een 200-tal deelnemers waagde zich aan de oefentekst: jong, oud, heemkundigen, genealogen, academici, studenten, Vlamingen, maar ook enkele Walen en Nederlanders. De resultaten zijn intussen verwerkt en 64 deelnemers bemachtigden een plaatsje in de finale. De finalisten, die per mail op de hoogte werden gebracht, worden op zaterdag 15 december 2018 om 14u verwacht in het Rijksarchief te Brugge. Rond 17u zullen de kersverse kampioenen bekend zijn en volgt de prijsuitreiking en receptie. Supporters zijn welkom!
In het kader van de honderdste verjaardag van de Wapenstilstand van de Groote Oorlog kan je elke dag van november 2018 op de Facebook-pagina van het Rijksarchief kennismaken met een van de aspecten van dit gruwelijke conflict. Het Rijksarchief bewaart in zijn verschillende vestigingen talrijke archiefbestanden over de Eerste Wereldoorlog.
Het Rijksarchief bewaart een enorme collectie kaarten en plattegronden, waarvan sommige meer dan 500 jaar oud zijn. Meer dan 112.000 exemplaren werden reeds gedigitaliseerd, en ruim 78.000 daarvan kunnen digitaal geraadpleegd worden in de leeszalen van het Rijksarchief. Via Cartesius zijn ca. 32.000 kaarten bovendien online toegankelijk.
De Leuvense najaarslezing 2018 gaat over verleden, heden en toekomst van historische hoeves in de provincie Vlaams-Brabant. In een eerste luik wordt aandacht besteed aan de evoluties van de architectuur van hoeves en hun inplanting in het landschap sinds de 16e eeuw. In een tweede luik wordt vooral gekeken naar de uitdagingen bij de restauratie en herbestemming van hoeves. Welke rol spelen erfgoedwaarde en historische kennis bij ingrepen om historische hoeves aan nieuwe functies aan te passen? En hoe past dit in het huidige beleid rond plattelandsontwikkeling? Op deze najaarslezing laten historici, geografen, heemkundigen en eigenaars je kennismaken met de theorie en praktijk van de studie en het beheer van historische boerderijgebouwen.
Sinds 25 mei 2018 is de ‘Algemene Verordening Gegevensbescherming’, beter bekend als de ‘GDPR’, in de Europese Unie van kracht, dus ook in België. Wat verandert er concreet voor het Rijksarchief en voor jou als gebruiker?
Sinds 1 juni 2018 is de toegang tot de 19 leeszalen van het Rijksarchief gratis. Met deze maatregel willen we ervoor zorgen dat elke burger toegang heeft tot het archief. Onze archiefdiensten beheren documenten van hoven en rechtbanken, parochieregisters, archief van overheidsbesturen, notarissen, de privésector en particulieren. Kortom, een walhalla voor al wie genealogisch of geschiedkundig onderzoek wil voeren! Bekijk de reportages die door lokale televisiezenders in het Luikse en Waals-Brabant werden gedraaid in respectievelijk het Rijksarchief te Luik en het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve.
Vanaf 1 juni 2018 is de toegang tot de 19 leeszalen van het Rijksarchief gratis. Met deze maatregel willen we de toegankelijkheid van de archieven die we beheren maximaal garanderen. De online raadpleging van archief, ook die van de genealogische bronnen zoals de parochieregisters en de registers van de burgerlijke stand van meer dan 100 jaar oud, blijft gratis. De tarieven voor opzoekingen en reproducties (op afstand) worden daarentegen gevoelig verhoogd. Het nieuwe tarief voor prestaties van het Rijksarchief werd op 25 mei 2018 ondertekend door de staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid en zal eerstdaags worden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Het tarief was sinds 2011 niet meer aangepast of geïndexeerd. Een aanpassing en afstemming op de werkelijke kosten van bepaalde prestaties drong zich op.
Op 25 mei 2018 trad de Algemene Verordening Gegevensbescherming in werking. Deze nieuwe Europese wetgeving, beter bekend onder de Engelse afkorting GDPR, zorgt ervoor dat jouw persoonsgegevens beter worden beschermd en dat je er meer controle over hebt. We verzekeren alle nieuwsbriefabonnees van het Rijksarchief dat enkel hun e-mailadres in onze databank zit. We gebruiken dit adres niet voor andere doeleinden en delen het ook niet met derden. Als je onze nieuwsbrief wil blijven ontvangen, moet je niets doen. Wil je je voorkeuren aanpassen of wil je je uitschrijven? Dat kan via de link onderaan elke nieuwsbrief, of via deze link.
Tijdens de tweeledige voorjaarslezing van het Rijksarchief te Leuven en het Documentatiecentrum Vlaams-Brabant op vrijdag 1 juni 2018 verken je de nauwe relatie tussen archiefdocumenten en archeologisch onderzoek. Ontdek hoe de studie van beeld- en tekstmateriaal bijdraagt aan het beoordelen van de potentiële archeologische waarde van sites.
Voor tijdgenoten waren Blijde Inkomsten een begrip. Van 1356 tot 1792 dwongen de Brabantse politieke elites hun hertogen ertoe om een inhuldigingscharter, oftewel Blijde Inkomst, uit te vaardigen naar aanleiding van hun aantreden. Deze teksten zetten de krijtlijnen uit voor het bestuur van het hertogdom, stelden grenzen aan de hertogelijke macht en verankerden de inspraak van onderdanen in het bestuur. In De Blijde Inkomsten van de Brabantse hertogen onderzoekt Valerie Vrancken voor het eerst de evolutie van deze teksttraditie. Op dinsdag 5 juni 2018 wordt het boek feestelijk voorgesteld in het Rijksarchief te Leuven en krijgt burgemeester Louis Tobback op het Leuvense stadshuis het eerste exemplaar aangeboden.
Update van de parochieregisters! Er zijn duizenden nieuwe scans beschikbaar via onze zoekrobot, waaronder registers van Izegem, Menen, Meulebeke, Ronse, Tielt, Werken, Oudenaarde, Roeselare, Wervik, Herne, Sint-Pieters-Kapelle, Waimes, Zele, Herfelingen, Donceel, Angleur, Denderleeuw, Hergenrath, en Gent. Daarnaast werden alle foutmeldingen van de laatste twee jaar gecontroleerd en aangepast. Er zijn nu 27.803 registers of 5.705.858 pagina’s beschikbaar! De update van de burgerlijke stand is voorzien voor begin april. Blijf op de hoogte via de website of via Facebook.
Vanaf midden maart 2018 wordt voor het aanvragen van documenten in onze leeszalen een nieuwe interface in gebruik genomen. De aanvraag wordt hiermee gebruiksvriendelijker en eenvoudiger. De vernieuwing kadert binnen de lancering van een nieuw archiefbeheersysteem.
Archiefbeschrijvingen van vroegmoderne brontypes zijn vaak moeilijk te begrijpen zonder voorafgaande kennis. Welke informatie vind je terug in een remissiebrief of een vonnisboek? Enkel een selecte groep specialisten heeft het antwoord klaar. En daar wil Valerie verandering in brengen. Ze werkt nu enkele maanden in het Rijksarchief te Leuven en is volop bezig aan de uitbouw van een thesaurus van vroegmoderne redactionele vormen. Op termijn zal deze thesaurus aan de zoekrobot van het Rijksarchief worden gekoppeld, zodat vroegmoderne bronnen veel toegankelijker worden, voor een veel breder publiek. Valerie geeft tekst en uitleg.
Het Rijksarchief biedt via zijn online zoekrobotten gratis toegang tot miljoenen gedigitaliseerde archiefdocumenten: een rijk aanbod aan genealogische bronnen, maar ook archieven over de Eerste Wereldoorlog, 38.000 zegelafgietsels, historische kadasterplannen, … Even belangrijk is het om goed te beseffen wat nog niet online beschikbaar is. Wie enkel online zoekt in de meer dan 330 km archief die het Rijksarchief bewaart, mist een groot deel van de koek.
Het Fonds Baillet Latour steunt, via de Koning Boudewijnstichting, de bewaring, valorisatie en restauratie van belangrijk Belgisch erfgoed. Recent bevestigde het Fonds de financiële ondersteuning van twee nieuwe projecten van het Rijksarchief: de restauratie, digitalisering, ontsluiting en valorisatie van de oorkondenschat van de Graven van Vlaanderen (1086-1559), bewaard in het Rijksarchief te Gent, en de restauratie en valorisatie van de Leuvense universiteitsmatrikels (1453-1794), bewaard in het Rijksarchief te Leuven.
‘Hoe lang moeten we deze documenten bewaren?’ is de meest gestelde vraag aan de archivaris of informatiebeheerder. Het antwoord zit vervat in administratieve, juridische of historisch-wetenschappelijke redenen die worden gebundeld in een selectielijst. Steden en gemeenten in Vlaanderen hebben sinds kort een nieuwe versie ter beschikking van de selectielijst voor hun archieven.
Op de website van het Rijksarchief is een geactualiseerde versie van de selectielijst voor de archieven van de lokale politie beschikbaar. De vernieuwde selectielijst kwam tot stand dankzij de input en medewerking van tal van politiemedewerkers, en dankzij de gewaardeerde steun van de Vaste Commissie van de Lokale Politie, die ook instond voor de officiële goedkeuring ervan.
In het Rijksarchief te Leuven is het archief van het arrondissementscomité Leuven en de plaatselijke comités van het arrondissement Leuven van Winterhulp geïnventariseerd. Winterhulp was een liefdadigheidsorganisatie die op 29 oktober 1940, tijdens de bezetting, werd opgericht door de secretarissen-generaal.
Eind maart 2017 werd een wetswijziging goedgekeurd inzake de organisatie van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. In de nieuwe wettekst zijn diverse bepalingen i.v.m. het archief van deze diensten opgenomen. Er wordt onder meer voorzien in een verlenging van de termijn waarin de Veiligheid van de Staat haar archief moet overbrengen naar het Rijksarchief, wat het Rijksarchief betreurt. Maar er zijn vanuit archiefperspectief ook positieve signalen op te vangen in dit dossier.
In 1440 organiseerde de Sint-Jorisgilde in Gent een groot schuttersfeest: 580 schutters en meer dan 50.000 kijklustigen zakten hiervoor tussen 5 en 8 juni 1440 af naar Gent. Ook de Sint-Jorisgilde van het bescheiden Liedekerke was ingeschreven, maar hun deelname stuitte op een veto van de delegatie uit Luik. Het vlammend verweerschrift van de Liedekerkenaren werd begin juni 2017 in bewaring gegeven bij het Rijksarchief te Leuven.
Op 16 mei 2017 werd de onlinecollectie historische kadasterplannen en -documenten uit de eerste helft van de 19de eeuw gelanceerd in aanwezigheid van de Minister van Financiën en de Staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid. De creatie van het ‘primitief’ (in de zin van ‘eerste’) kadaster in de eerste helft van de 19de eeuw ging gepaard met de opmaak van tienduizenden kaarten en van de ‘processen-verbaal van afpaling van gemeentegrenzen’. Dankzij een scanningsoperatie van Financiën staan al deze stukken nu online, via de zoekrobot van het Rijksarchief. Nieuwsgierig? Bekijk ons filmpje! Overtuigd? Duik online in de collectie (ca. 85.000 beelden)!
Begin 2017 werden binnen het BRAIN-programma van het federaal Wetenschapsbeleid zes nieuwe onderzoeksprojecten geselecteerd waarop het Rijksarchief intekende. In tijden van budgettaire krapte is dit bemoedigend nieuws. De deelname aan BRAIN-projecten is immers een van de weinige mogelijkheden voor het Rijksarchief om bijkomende middelen te verwerven voor de ontwikkeling van wetenschappelijke activiteiten. We zetten voor u de zes nieuwe onderzoeksprojecten op een rijtje.
Op 21 december 2016 is in het Belgisch Staatsblad een ministerieel besluit verschenen over de technische voorschriften en normen waaraan archieflokalen van de overheden en openbare instellingen opgesomd in art. 2 § 2, moeten voldoen. Voor het Rijksarchief is de publicatie van dit ministerieel besluit een nieuwe, belangrijke stap in de richting van een sluitend reglementair kader, dat tot doel heeft overheden tot een rationeel archiefbeleid aan te zetten en de duurzame bewaring van maatschappelijk relevante overheidsinformatie te waarborgen.
In 1934 schonk de Nederlandse regering honderden kaarten en plattegronden aan ons land. De collectie bestond vooral uit de plannen van de fortificaties van Zuid-Nederlandse steden, van de 17de eeuw tot de eerste helft van de 19de eeuw. Een 700-tal kaarten uit deze collectie zijn nu toegevoegd aan www.cartesius.be en dus online te bekijken.
Het Rijksarchief is zich ervan bewust dat de instelling een belangrijke rol vervult inzake de toegang tot informatie en archieven. Reeds vele jaren werden aanzienlijke inspanningen geleverd om alle gebruikers een kwaliteitsvolle dienstverlening te bieden. Als gevolg van de daling van het budget en de inkrimping van het personeelsbestand en door de gewijzigde noden van het publiek, zal het Rijksarchief zich de komende maanden evenwel genoodzaakt zien om die dienstverlening op een andere manier in te vullen. De heroriëntatie zal de komende weken worden voorbereid. Verschillende opties liggen nog open, maar het is reeds duidelijk dat er gevolgen zullen zijn voor de openingstijden van de studiezalen. We informeren u zo snel mogelijk over de beslissingen die in dat verband zullen genomen worden.
Karel Velle
Algemeen Rijksarchivaris
U bent nieuwsgierig naar de geschiedenis van uw huis of van ander privévastgoed? In september 2016 verscheen een boek van Laurence Druez, werkleidster bij het Rijksarchief te Luik, dat onderzoekers die de geschiedenis van een woning willen achterhalen wegwijs maakt in de talloze bronnen die in dit verband worden bewaard, onder meer bij het Rijksarchief.
De vrijwilligers van het Rijksarchief zetten zich via projecten zoals Demogen en Notarius dag in dag uit enthousiast in om eindeloze reeksen genealogische bronnen en notarisakten te analyseren en in te voeren in databanken. Het resultaat van hun werk wordt verwerkt in de zoekrobot Zoeken naar Personen en geraadpleegd door genealogen in binnen- en buitenland. Ook voor het wetenschappelijk onderzoek is de verzameling van “new data” van onschatbare waarde. Bekijk het filmpje waarin enkele vrijwilligers zelf uitleggen hoe ze te werk gaan en waarin voor hen de waarde van hun monnikenwerk schuilt. Professor Koen Matthijs van de KU Leuven licht op zijn beurt toe hoe dataverzameling cruciaal is voor zijn vakgebied, de historische demografie.
Klik hier om het filmpje over de vrijwilligers van het Rijksarchief te bekijken.
Het Rijksarchief bewaart meer dan 315 kilometer archief. Jaarlijks komt daar, na selectie, meer dan 10 km bij. Hoe begin je te zoeken in die onvoorstelbare berg informatie? Hét werkinstrument om je op weg te helpen is de zoekwebsite http://search.arch.be. In deze instructievideo krijg je, na een korte voorstelling van het Rijksarchief, heel concrete tips over hoe je het maximale uit de zoekrobotten van het Rijksarchief kan halen.
Klik hier om de instructievideo te bekijken via YouTube
Science Connection, het magazine van het Federaal Wetenschapsbeleid, heeft zopas nr. 51 (juni-juli 2016) uitgebracht met allerhande nieuws over en van de 10 federale wetenschappelijke instellingen. Op blz. 4 vindt u een artikel over het gevangenisarchief dat in het Rijksarchief kan worden geraadpleegd. De inventarissen van de gevangenissen van Charleroi, Bergen, Verviers, Hoei, Dinant, enz. zijn te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief .
Klik hier om Science Connection nr. 51 (juni-juli 2016) gratis te downloaden
België beschikt over een unieke reeks registers met bevolkingsstatistieken over de periode 1841-1976. Nergens in Europa zijn er zulke oude, gedetailleerde bevolkingscijfers beschikbaar. In 2001 kwamen de registers in het Rijksarchief terecht. Ze werden integraal gedigitaliseerd, ontsloten via een databank en zopas online gezet.
Eind augustus 2015 ging www.cartesius.be online. Duizenden oude kaarten en luchtfoto's werden zo met een muisklik toegankelijk. Meer dan 100.000 unieke bezoekers raadpleegden intussen de website, een groot succes. Uit de collectie van het Rijksarchief zijn via Cartesius een 4000-tal kaarten te raadplegen: een aantal dat blijft aangroeien. Onlangs werd ook één van onze cartografische topstukken, het kaartboek van de abdij van Averbode, raadpleegbaar via Cartesius.
Het Algemeen Rijksarchief heeft een repertorium heruitgegeven dat een overzicht biedt van alle parochies van de Oostenrijkse Nederlanden, de prinsdommen Luik en Stavelot-Malmédy, en het hertogdom Bouillon in 1787.
In 2009 keurde het Rijksarchief een eerste selectielijst OCMW's goed, geldig voor Vlaanderen. De selectielijst werd opgesteld door een VVBAD-werkgroep die sinds 2004 geregeld samenkomt en waarin het hele archiefveld is vertegenwoordigd. De werkgroep voltooide in september 2015 een nieuwe versie van de selectielijst OCMW’s, nu online beschikbaar. In het voorjaar van 2016 zullen de rijksarchieven in Vlaanderen de verantwoordelijken voor de OCMW-archieven uitnodigen voor een infosessie hierover.
* Toevoeging van nieuwe gemeenten, aktetypen of jaren voor alle provincies.
* Verbetering van fouten in de beschrijvingen + toevoegen van ontbrekende pagina’s.
* Terbeschikkingstelling van de jaren 1914 en 1915.
Enkele steden/gemeenten die ofwel volledig nieuw beschikbaar zijn of waar er nieuwe aktetypen of jaren bij komen:
* Vlaanderen: Boutersem, Erembodegem, Hamme, Kemmel, Lochristi, Mechelen, Moelingen,Tollembeek, Waregem, Zelzate,…
* Brussel: Brussel, Etterbeek, Schaarbeek, Watermaal-Bosvoorde,…
* Wallonië : Ath, Cheratte, Froidmont, Izier, Landenne, Luik, Namen, Neufvilles, Ramelot, Tubeke,…
Veel succes met de opzoekingen in http://search.arch.be!
De (voormalige) provincie Brabant oefende een administratief toezicht uit op de giften en legaten aan kerkfabrieken, burelen van weldadigheid/OCMW’s, gemeenten of hulporganisaties zoals het Rode Kruis. De dossiers over deze giften en legaten vormen geschikt studiemateriaal voor de geschiedenis van het schenken aan en steunen van goede doelen. De analyse ervan door vrijwilligers leverde 3.542 nieuwe namen op in de zoekrobot ‘Zoeken naar Personen’.
Elk jaar opnieuw verwelkomt het Rijksarchief enkele studenten van de interuniversitaire Master na Master Archivistiek voor een stage. Als de stage een inventarisatieopdracht is, spoort het Rijksarchief hen aan om hun werkstuk te publiceren: een win-win. Zo is nu de inventaris van het archief van de schepenbank van Walshoutem verschenen.
Huizenonderzoek wint almaar aan populariteit, niet alleen bij architectuurhistorici, ook bij wie een sterke band heeft met zijn of haar eigen woning. Wie dit onderzoeksterrein wil verkennen, kan terecht bij het Rijksarchief, dat hierover talloze bronnen bewaart. Opzoekingen in dit soort bronnenmateriaal vergen evenwel een flinke dosis geduld. Hierbij een korte leidraad...
In 1995 werd de unitaire provincie Brabant gesplitst in de nieuwe provincies Vlaams- en Waals-Brabant en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dat deze verdeling het niet eenvoudig maakt om informatie over de oorspronkelijke provincie terug te vinden, spreekt voor zich. Het archief dat destijds nog administratief nut had, werd immers verdeeld over de verschillende rechtsopvolgers van de unitaire provincie Brabant. Het Rijksarchief doet al een aantal jaren belangrijke inspanningen om dit ‘archiefkluwen’ te ontwarren.
De medewerkers van het project SATURN hebben al bijna 9 km archief van de FOD Financiën laten vernietigen of overbrengen naar verschillende rijksarchieven. De eerste inventarissen, waaronder enkele toegangen op de archieven van de hypotheekkantoren, zijn gepubliceerd. Benieuwd wat u in hypotheekarchief kan terugvinden en hoe u ermee aan de slag kan?
Juni betekent… examens. Op zoek naar een rustige plek om samen met anderen te studeren? Wees welkom in één van onze volgende leeszalen in Brussel (Algemeen Rijksarchief, Rijksarchief te Brussel), Vlaanderen (Antwerpen-Beveren, Brugge, Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven) of Wallonië (Aarlen, Bergen, Louvain-la-Neuve, Luik, Namen). Studenten betalen voor een jaarkaart € 10,00, maar krijgen daarvoor de luxe van een studiezaal, waar een sfeer van historisch onderzoek hangt!
De projectmedewerkers van SATURN – de ‘archiefploegen Financiën’ – hebben al bijna 9 km archief van de FOD Financiën laten vernietigen of overbrengen naar verschillende rijksarchieven. De eerste inventarissen, waaronder enkele toegangen op de archieven van de hypotheekkantoren, zijn gepubliceerd. Benieuwd wat u in hypotheekarchief kan terugvinden en hoe u ermee aan de slag kan? We geven u enkele onderzoektips. Om naast de specifieke inventarissen ook een algemeen overzicht te kunnen bieden van het archief van de centrale diensten van de FOD Financiën, wordt sinds april 2015 aan een archiefgids, getiteld MONETA, gewerkt.
MONETA: een archiefgids over de archieven van de FOD Financiën
SATURN: onderzoektips voor hypotheekarchief
Deze inventaris kwam tot stand in het kader van een stage Archivistiek (VUB) in het Rijksarchief Leuven. Ideaal materiaal voor heemkundigen, genealogen, … die met dorpsgeschiedenis bezig zijn.
De rijksarchieven te Kortrijk en Leuven starten met de nadere ontsluiting van hun notariaatsarchief, gestroomlijnd in het vrijwilligersproject Notarius. Notarissen moeten volgens de wet op het notarisambt hun minuten na 75 jaar overdragen aan het Rijksarchief, wat een bijzonder rijke collectie oplevert. Daarnaast beheert het Rijksarchief een grote verzameling notariaatsarchief die dateert uit de periode vóór de aanhechting bij Frankrijk (1795). Alles bij elkaar gaat het voor Leuven en Kortrijk alleen al om meer dan 2 strekkende km archief.
Het Rijksarchief verwerft de laatste jaren meer en meer parochiearchieven. De regionale verschillen in frequentie en omvang van kerkelijke aanwinsten zijn aanzienlijk, maar het fenomeen is in heel België merkbaar. In samenspraak met de bisdommen, en met de hulp van vele vrijwilligers, werkt het Rijksarchief mee aan lange termijn oplossingen. Een blik op het bisdom Gent leert dat dit tot mooie resultaten kan leiden.
De inventaris van het archief van de oude universiteit Leuven (1425-1797), grotendeels bewaard in het Rijksarchief te Leuven, is nu ook in een Nederlandse vertaling beschikbaar en online raadpleegbaar.
Het Rijksarchief bewaart vele honderden meters procesdossiers, verspreid over zijn verschillende vestigingen in België. Ontsluiting en valorisatie van dit interessante bronnenmateriaal heeft sinds kort een nieuwe adem gevonden, die wordt toegelicht in het laatste nummer van Science Connection (p. 28 t/m 30). En ook de Bibliografie van de Geschiedenis van België, sinds 2012 gerealiseerd binnen het Rijksarchief, komt aan bod, op p. 20 t/m 23.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd grote schade aangericht aan privébezittingen, waarvoor nadien schadevergoeding kon worden aangevraagd. Het Rijksarchief bewaart honderdduizenden van dergelijke ‘oorlogsschadedossiers'. De dossiers bevatten een schat aan unieke en gediversifieerde informatie, die ongetwijfeld talrijke onderzoekers – zowel vakspecialisten als het grote publiek – van waarde kan zijn.
Jaar in jaar uit geeft het Rijksarchief archiefstukken in bruikleen voor tentoonstellingen in binnen- en buitenland. Enkele prestigieuze bruiklenen van de Rijksarchieven in Gent, Leuven en Antwerpen vormen dé gelegenheid om deze activiteit ‘in de marge’ onder de aandacht te brengen.
Archiefselectie is een belangrijke uitdaging, ook voor steden en gemeenten. De bestaande selectielijsten voor Vlaamse gemeenten uit de jaren 1980-1990 waren als gevolg van wettelijke, organisatorische en technologische (r)evoluties dringend aan vernieuwing toe. Een VVBAD-werkgroep zette zich aan het werk en op 11 juli 2014 werd de nieuwe versie van de selectielijst voor gemeenten goedgekeurd door de algemeen rijksarchivaris.
Meer dan honderd vrijwilligers hebben de voorbije zeven jaar in het Rijksarchief te Leuven, van thuis uit en in diverse Vlaams-Brabantse gemeentehuizen meegewerkt om bijna 300.000 Vlaams-Brabantse huwelijksakten uit de 'lange negentiende eeuw' in te voeren in de zoekrobot Zoeken naar personen van het Rijksarchief.
Het Rijksarchief is al zijn enthousiaste vrijwilligers bijzonder erkentelijk voor de voltooiing van dit monnikenwerk!
UNESCO nam in 2013 het archief van de oude universiteit Leuven (1425-1797), deels bewaard in het Rijksarchief Leuven en deels in de KULeuven, op in het Memory of the World Register. Op 8 mei 2014 vierden het Rijksarchief te Leuven en de Alma mater deze bijzondere erkenning met een academische zitting waarop de UNESCO-oorkonde officieel werd overhandigd.
Op 27 januari 2014 trad het Koninklijk besluit in werking dat een wijziging inhoudt van de regels rond raadpleging van de bevolkings- en vreemdelingenregisters.
Wat verandert er voor u als lezer/klant/partner van het Rijksarchief?
U kan de inventarissen van de archieven van de Leuvense parochies Sint-Michiels, Sint-Kwinten, Sint-Geertrui, Sint-Jacobs en Sint-Martinus Wilsele gratis downloaden. Liever een papieren exemplaar? Vraag ernaar in de leeszaal van het Rijksarchief te Leuven.
Een jong Rijksarchief
Het Rijksarchief te Leuven kent geen formeel oprichtingsbesluit. De eerste expliciete aanwijzing komt voor in het Ministerieel Besluit van 17 december 1999, dat voorziet in de oprichting van een nieuwe afdeling Vlaams-Brabant. De oprichting is een gevolg van de splitsing van de provincie Brabant in 1995. De wet van 5 Brumaire jaar V verordent immers dat in elke hoofdplaats van een departement, de voorloper van de huidige provincies, een archiefbewaarplaats moet opgericht worden. Voorheen werden de archieven van de unitaire provincie Brabant bewaard in het Algemeen Rijksarchief te Brussel.
Een oud gebouw: het Villerscollege
Het Rijksarchief te Leuven betrekt een gedeelte van het Villerscollege, een prachtig geklasseerd gebouw in de Vaartstraat (dichtbij het station en de Grote Markt). Oorspronkelijk was het gebouw, opgetrokken in 1757-1764, een refugehuis van de abdij van Villers (in Waals Brabant). Tussen 1991 en 2001 werd het volledig gerenoveerd en in 2011 werd het nieuwe archiefmagazijn in gebruik genomen. Dit archiefmagazijn werd achter het Villerscollege gebouwd en biedt plaats aan meer dan 50 kilometer archief.
Literatuur
- Van Buyten L., Caudron J., Baelus P., Put E., Daniëls A., Maertens S., Deconinck K., Het Villerscollege te Leuven : Geschiedenis, restauratie, bestemming, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2002, 69 p.
Maak in de volgende filmpjes kennis met het Rijksarchief te Leuven!
Het Rijksarchief te Leuven bewaart in hoofdzaak overheidsarchieven afkomstig uit de provincie Vlaams-Brabant: archieven van rechtbanken, notarissen, gevangenissen, gemeenten, enz. De voornaamste middeleeuwse en vroegmoderne archieven zijn afkomstig van schepenbanken (de voorlopers van de gemeenten), parochies, abdijen, enz… Daarnaast vindt u in het Rijksarchief te Leuven ook privaatrechtelijke archieven, zoals de archieven van Gaston Eyskens, van brouwerij Stella Artois, van de oude universiteit van Leuven (opgenomen in de UNESCO-lijst van documentair erfgoed), enz…
De meeste van deze archieven zijn vrij raadpleegbaar in de leeszaal. Voor een overzicht van de archieven, per lokaliteit gerangschikt
De referenties verwijzen naar de lijst van inventarissen die vooraan in het archievenoverzicht is opgenomen. Al deze inventarissen kan u in de leeszaal van het Rijksarchief te Leuven raadplegen. Een aantal ervan is ook online beschikbaar via de zoekrobot Zoeken naar archieven. In de komende tijd zullen nog meer inventarissen worden opgeladen. Heel wat inventarissen kan u overigens nu al gratis in pdf-formaat downloaden.
De collectie van het Rijksarchief te Leuven bestaat uit:
- Overheidsarchief ancien régime
- Overheidsarchief hedendaagse periode
- Archief van kerkelijke instellingen
- Notariaatsarchief
- Privaatrechtelijke archieven en specifieke collecties
- Archief van de oude universiteit Leuven
- Genealogische bronnen
- Bibliotheek
Overheidsarchief ancien régime
Archieven van lokale overheden zijn van groot belang voor de studie van de plaatselijke geschiedenis. Vooral schepenbanken, met een beetje goede wil te omschrijven als voorlopers van de huidige gemeentebesturen, vormden omvangrijke en boeiende archieven. De schepenen spraken recht, zowel in criminele als in burgerlijke zaken, en bezaten ook een aantal administratieve bevoegdheden. De schepenregisters, met daarin de registratie van duizenden akten, vormen een echte goudmijn voor lokale historici. Voor zo goed als alle Vlaams-Brabantse gemeenten is het archief van de schepenbank bewaard. Sommige kregen een afzonderlijke inventaris, andere werden opgenomen in de fondsen 'schepengriffies arrondissement Leuven', ‘schepengriffies arrondissement Brussel' en 'schepengriffies kantons Leuven'.
Daarnaast wijzen we graag op het belang van de archieven van gilden en ambachten, tolkamers en burgerlijke liefdadigheidsinstellingen. In dat verband verdienen vooral de rijke bestanden 'Commissie Openbare Onderstand Leuven' (1201-1866) en 'Leuvense Weeskamer' (1448-1795) een aparte vermelding. Voor de geschiedenis van Leuven zijn dit fundamentele bestanden.
Overheidsarchief hedendaagse periode
De 19de- en 20ste-eeuwse archieven in RA Leuven zijn vooral afkomstig van gemeenten, rechtbanken en de buitendiensten van de federale overheidsdiensten van Justitie en Financiën.
Het belang van gemeentearchieven moet niet extra beklemtoond worden: de onderzoekwaarde ervan is bekend. Wel is het zo dat de overdrachten erg onregelmatig gebeurd zijn. Sommige gemeenten hebben substantiële hoeveelheden archief overgedragen, voor andere is er dan weer helemaal niets. Naast de archieven van rechtbanken moeten ook die van de strafinstellingen vermeld worden. De gevangenisarchieven van Vilvoorde, Leuven-Centraal en Leuven-Hulpgevangenis bieden talloze onderzoeksperspectieven. Zie de nadere toegangen op gevangenisrollen indien u naar een specifieke persoon op zoek bent. Omwille van de privacy gevoeligheid is de toegang tot het recente materiaal wel beperkt. Meer info hierover vindt u in de modaliteiten van raadpleging van specifieke archieven.
Hetzelfde geldt voor de archieven van de buitendiensten van Financiën (Hypotheekkantoren, Registratie en Domeinen, Kadaster). In de loop van 2014 en 2015 worden belangrijke aanvullende overdrachten verwacht. Nu reeds zijn er voor heel wat registratiekantoren 19de-eeuwse bestanden aanwezig. Vooral de erfenisaangiften worden druk geraadpleegd.
Het archief van de voormalige provincie Brabant wordt hoofdzakelijk in het Rijksarchief te Brussel (Anderlecht) bewaard. Het is een vaak vergeten, maar bijzonder rijk archief, dat ook voor lokale historici (o.a. dossiers hinderlijke bedrijven en bouw- en verbouwingsdossiers openbare gebouwen) en voor genealogen (militieregisters) een schat aan informatie bevat.
Archief van kerkelijke instellingen
RA Leuven bewaart belangrijke middeleeuwse abdijarchieven, die met hun uitgebreide oorkondenschat en hun beroemde kaartboeken een unieke historische documentatie vormen: Affligem, Kortenberg, Vrouwenpark, enz... Verder zijn er ook nog de archieven van tientallen kloosters en parochies uit heel Vlaams-Brabant. Niet alleen voor de kerkelijke, maar ook voor de sociaal-economische en de culturele geschiedenis van de regio zijn die van cruciaal belang. Het topstuk van de collectie is zonder enige twijfel het prachtige kaartboek van de abdij van Averbode.
Parochieregisters, waarin de pastoors vanaf het einde van de 16de eeuw alle doopsels, huwelijken en overlijdens registreerden, zijn in een afzonderlijke collectie ondergebracht en kunnen in digitale vorm of op microfilm geraadpleegd worden. Meer informatie vindt u op search.arch.be.
Notariaatsarchief
Notarissen hebben als professionele en officiële schrijvers stapels akten nagelaten. Het oudste notarieel protocol bewaard in het Rijksarchief te Leuven dateert uit 1479. Alleen al uit de vroegmoderne tijd (15de-18de eeuw) zijn meer dan vier miljoen akten overgeleverd. De recente wet op het notariaat leverde bovendien een grote toevloed van 19de- en 20ste-eeuwse notarisarchieven op. In totaal gaat het om circa twee strekkende kilometer archief. De meeste van deze notarisprotocollen zijn enkel formeel beschreven, maar achter deze zakelijke beschrijvingen gaat een boeiende wereld schuil van huwelijkscontracten, verkopen, erfenissen, boedelscheidingen, enz… De akten van minder dan 100 jaar oud zijn niet raadpleegbaar, tenzij met toestemming van een notaris.
Privaatrechtelijke archieven en specifieke collecties
Naast overheidsarchief bewaart RA Leuven ook een aantal belangrijke privaatrechtelijke archieven. Zo hebben voor de stad Leuven de archieven van brouwerij Artois en van voormalig eerste minister Gaston Eyskens (1905-1988) een grote symbolische betekenis. De meest invloedrijke Belgische politicus van de voorbije eeuw liet ongeveer 60 strekkende meter archief na waarin bijna een halve eeuw nationale politiek weerspiegeld wordt. De archieven van Artois zijn dan weer van cruciaal belang, niet alleen voor de eigen bedrijfsgeschiedenis, maar ook voor andere onderzoekdomeinen. Het beheer van het bijzonder grote netwerk van 'Stellacafés' in het hele land leverde mooie bronnen op.
Andere privaatrechtelijke bestanden zijn dan weer voor een specifieke regio belangrijk, zo bijvoorbeeld de collectie Jules Van de Ven uit Kapelle-op-den-Bos en het familiearchief de Beauffort uit Lubbeek.
De kaartencollectie van het Rijksarchief te Leuven is beperkt. In de verzamelingen van het Algemeen Rijksarchief in Brussel worden duizenden kaarten bewaard die voor de lokale geschiedenis van Vlaams-Brabant van belang zijn. In de leeszaal van het Rijksarchief te Leuven zijn deze kaarten in digitale vorm te raadplegen.
- Overzicht van de gedigitaliseerde kaarten met hun catalogi en inventarissen
- Gebruiksaanwijzing kaarten en plattegronden
Archief van de oude universiteit Leuven
Een groot deel van het archief van de oude universiteit Leuven is, na de afschaffing in 1797, in het Rijksarchief terechtgekomen. De kroonjuwelen ervan zijn ongetwijfeld de matrikels of inschrijvingsregisters, waarin de namen opgetekend staan van de duizenden studenten die tussen de 15de en de 18de eeuw aan de alma mater gestudeerd hebben. In 2013 werd dit archief opgenomen in de UNESCO-lijst van documentair erfgoed. Hier kan u enkele belangrijke werkinstrumenten raadplegen:
- de inventaris van H. De Vocht, Inventaire des archives de l'Université de Louvain (1426-1797), Brussel, 1927. Raadpleeg de inventaris via onze online zoekomgeving.
- een beknopte handleiding ‘Zoeken in de matrikels van de oude universiteit Leuven’
- meer gedetailleerde Zoekpistes bij de reconstructie van studentenloopbanen aan de oude universiteit te Leuven
Genealogische bronnen
In de leeszaal van het Rijksarchief te Leuven kan u microfilms raadplegen van de parochieregisters en de registers van de burgerlijke stand van Vlaams-Brabant, Brussel en Waals-Brabant. Ook andere belangrijke genealogische bronnen, zoals bevolkingsregisters en volkstellingen, zijn op microfilm beschikbaar.
De parochieregisters van voor 1796 en een beperkt aantal registers van de burgerlijke stand zijn beschikbaar op search.arch.be:
Raadpleging is gratis, maar wie toegang wil krijgen tot de beelden moet wel over een login en een paswoord beschikken (na keuze van een paswoord ontvangt u een login per e-mail. De applicatie laat toe in/uit te zoomen en contrast en helderheid aan te passen.
Meer uitleg over hoe u best te werk gaat?
Bibliotheken
Het Rijksarchief te Leuven bezit een bescheiden wetenschappelijke bibliotheek die raadpleegbaar is via http://biblio.arch.be.
Daarnaast huisvest het Rijksarchief te Leuven de bibliotheken van de FV-afdeling Leuven en van het Documentatiecentrum van de Provincie Vlaams-Brabant. De eerste (in open rek raadpleegbaar in de studiezaal) focust op familiegeschiedenis in Vlaams-Brabant; het documentatiecentrum (in een afzonderlijk lokaal) bevat dan weer een schat aan informatie voor de lokale en de regionale geschiedenis. Voor meer informatie kan u de online catalogus raadplegen.
Diensthoofd: Marc Carnier.
Archivaris: Valerie Vrancken.
Onthaal, leeszaal en magazijnbeheer: Talia Fernandez, Suzanne Jannis, Martine Tuyls.
Onderhoud: Elena De Smet.
Werelderfgoed in Leuven: het archief van de Oude Universiteit van Leuven (1426-1797)
Het archief van de Oude Universiteit van Leuven is wereldwijd één van de omvangrijkste en best bewaarde universiteitsarchieven uit de vroegmoderne tijd. Na de opheffing van de universiteit in 1797 kwam een groot deel van dit archief terecht in het Rijksarchief. Vandaag wordt 171 strekkende meter archief in het Rijksarchief Leuven bewaard. De KU Leuven beheert nog 8 meter, waaronder 375 charters. Het uitzonderlijke belang van deze bijna 200 strekkende meter archief van de Oude Universiteit werd in 2013 erkend door de opname ervan in het UNESCO Memory of the World Register.
Het archief van de Oude Universiteit is van cruciaal belang voor de intellectuele geschiedenis van de 16de eeuw, toen Leuven – na Parijs – de grootste universiteit boven de Alpen was. Dankzij de aanwezigheid van prominente geleerden als Desiderius Erasmus, Gerard Mercator en Justus Lipsius genoot de instelling een internationale uitstraling. De bewaarde archiefstukken bestrijken de volledige bestaansperiode van de universiteit en bieden een unieke inkijk in haar werking en de dynamiek tussen studenten, professoren en de bredere samenleving.
Online raadpleging
Om dit waardevolle erfgoed zo toegankelijk mogelijk te maken, zette het Rijksarchief de afgelopen jaren intensief in op de digitalisering van het archief van de universitaire administratie. In totaal kan je zo maar liefst 768 inventarisnummers in de online zoekomgeving AGATHA raadplegen, goed voor bijna 83.000 scans! Daaronder bevinden zich onder meer de centrale rekeningen, de inschrijvingsregisters en de verslagen van de universiteits- en faculteitsraden. De gedigitaliseerde documenten werpen een licht op diverse aspecten van de universiteit, waaronder het professorencorps, het gebouwenpatrimonium, universitaire drukkers en boekhandelaars en het beheer van de universitaire bibliotheek en gevangenis. Gedigitaliseerde collegenota’s, puntenlijsten en registers van studentenverenigingen brengen ook het leven van vroegmoderne studenten dichterbij dan ooit.
De matrikels of inschrijvingsregisters
De kroonjuwelen van het archiefbestand in het Rijksarchief Leuven zijn ongetwijfeld de matrikels of inschrijvingsregisters, waarin de namen opgetekend staan van meer dan 143.000 studenten, professoren en (dienst)personeel die aan de Oude Universiteit verbonden waren. Het zijn bronnen die op wereldwijde belangstelling kunnen rekenen. De Leuvense studentenpopulatie was immers zeer mobiel en internationaal, met studenten uit de voormalige Noordelijke Nederlanden, het Duitse Rijk, Engeland, Schotland en Ierland. Deze uitzonderlijke registers verkeerden in slechte staat, maar werden in 2017-2019 gerestaureerd met steun van het Fonds Baillet Latour.
In de nasleep van de erkenning van het archief van de Oude Universiteit van Leuven tot UNESCO-werelderfgoed, nam het Rijksarchief Leuven het initiatief om de belangrijkste persoonsgegevens van studenten, professoren en personeelsleden uit de matrikels in een databank op te nemen om zo opzoekingen te vergemakkelijken. Daarbij werd de uitgave van de matrikels door Reusens, Wils en Schillings (Matricule de l’université de Louvain, 10 dln., Brussel, 1903-1980) als vertrekpunt genomen. De databank ‘matrikels’ – die maar liefst 143.000 records telt – is sinds 2019 doorzoekbaar in de online zoekomgeving van het Rijksarchief en kan sinds 2020 ook integraal gedownload worden via de SODHA data repository. Begin 2021 sloegen het Leuvense Rijksarchief en het KU Leuven-instituut LECTIO de handen in elkaar om deze databank verder te verrijken en te verbeteren. De tweede versie van de databank is ondertussen ook raadpleegbaar op de SODHA data repository en zal binnen het STUDIUM.AI-project van de KU Leuven dienen als ‘kerndatabase’ in een ruimere databasestructuur waarin nog verschillende kleinere onderzoeksdatabanken met biografische gegevens van personen verbonden aan de universiteit (studenten, professoren, boekdrukkers en -verkopers, enz.) zullen worden opgenomen. In de tweede versie van de databank zijn naast persoonsgegevens ook referenties opgenomen naar de inventaris- en folionummers van de matrikels, waardoor opzoekingen in de originele of gedigitaliseerde registers veel vlotter verlopen.
De matrikels werden eveneens gedigitaliseerd en zijn raadpleegbaar in de online zoekomgeving AGATHA. De gebruikershandleiding ‘Zoeken naar studenten in de matrikels van de Oude Universiteit Leuven’ kan je op weg helpen om zelf opzoekingen te doen. Meer tips voor de reconstructie van studentenloopbanen aan de Oude Universiteit aan de hand van de matrikels en andere documenten, kan je in de handleiding ‘Zoekpistes voor de reconstructie van studentenloopbanen aan de Oude Universiteit Leuven’ terugvinden.
De inventaris
De inventaris van de archieven van de Oude Universiteit van Leuven, die in 1929 door Henri De Vocht in het Frans werd samengesteld en in 2001 opnieuw in het Frans werd uitgegeven, is sinds 2015 in het Nederlands beschikbaar in de online zoekomgeving van het Rijksarchief. De papieren (Franstalige) versie is te koop in het Rijksarchief Leuven of kan besteld worden per mail naar publicat@arch.be.
- De Vocht H., Inventaire des archives de l'Université de Louvain (1426-1797), reeks Inventarissen Rijksarchief te Leuven nr. 5, publicatie nr. 3407, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2001, € 9,00 (+ eventuele verzendingskosten).
Naast het grootste deel van het archief van de Oude Universiteit van Leuven bewaart het Rijksarchief Leuven eveneens 24 strekkende meter archief van de Rijksuniversiteit Leuven (1816-1835). Ook deze inventaris is online raadpleegbaar via AGATHA.
Met het openbaar vervoer: Het Rijksarchief te Leuven ligt op een kwartiertje stappen van het station. Diestsestraat volgen tot aan het standbeeld van Dorre de Bakker, dan naar rechts afslaan, langs het Gerechtsgebouw naar beneden en het kruispunt over.
Met de wagen: Parkeergelegenheid in het centrum van Leuven is schaars. De parking onder het Ladeuzeplein ligt op vijf minuten wandelafstand: Vanderkelenstraat inslaan; Bondgenotenlaan, Diestsestraat en Rijschoolstraat dwarsen. Het Villerscollege ligt aan de rechterkant.
Toegang voor personen met beperkte mobiliteit (PBM): Het Rijksarchief verbindt zich ertoe de toegang tot al zijn leeszalen en andere openbare ruimtes te garanderen voor alle gebruikers. In dit kader werden de voorbije jaren reeds aanpassingen aan de gebouwen uitgevoerd zoals aangepaste toiletten voor personen met beperkte mobiliteit, de beschikbaarheid van oprijplaten voor rolstoelen, etc. Hebt u concrete vragen rond de toegang tot het Rijksarchief te Leuven? Contacteer ons via telefoon (+32 (0)16 31 49 54) of e-mail.