UNESCO nam in 2013 het archief van de oude universiteit Leuven (1425-1797), deels bewaard in het Rijksarchief Leuven en deels in de KULeuven, op in het Memory of the World Register. Op 8 mei 2014 vierden het Rijksarchief Leuven en de Alma mater deze bijzondere erkenning met een academische zitting waarop de UNESCO-oorkonde officieel werd overhandigd.
De archieven van de oude universiteit van Leuven behoren tot de grootste en best bewaarde universiteitsarchieven uit het ancien régime ter wereld. Een groot deel van het archief van de oude universiteit Leuven kwam, na de afschaffing in 1797, in het Rijksarchief terecht. Vandaag wordt 171 strekkende meter archief van de oude universiteit Leuven in het Rijksarchief Leuven bewaard. De KU Leuven bewaart 8 strekkende meter van de instelling, waaronder 375 charters.
De Leuvense universiteitsarchieven zijn fundamenteel voor de studie van de intellectuele geschiedenis van de 16de eeuw. In de 16de eeuw was Leuven de belangrijkste universiteit ten noorden van de Alpen, na Parijs. Deze archieven geven een uitzonderlijk en vrij expliciet beeld van de intellectuele, sociale, religieuze en culturele aspecten van een moderne universiteit.
De kroonjuwelen van het bestand in het Rijksarchief Leuven zijn ongetwijfeld de matrikels of inschrijvingsregisters, waarin de namen opgetekend staan van de duizenden studenten die tussen de 15de en de 18de eeuw aan de alma mater gestudeerd hebben. De matrikels zijn beschikbaar via de online zoekomgeving van het Rijksarchief en genieten internationale belangstelling. De Leuvense studentenpopulatie was zeer mobiel en internationaal, met studenten uit de voormalige Noordelijke Nederlanden, het Duitse Rijk, Engeland, Schotland en Ierland.
Het Memory of the World Register is een UNESCO-programma dat in 1992 werd opgezet om archief- en bibliotheekcollecties over de hele wereld te inventariseren, te beschermen en te digitaliseren. Het register bevat nu bijna 300 documenten en archiefcollecties uit alle vijf continenten, waaronder het dagboek van Anne Frank, het strafblad van Nelson Mandela en de originele films van de expeditie van Roald Amundsen naar de Zuidpool.
De inventaris
De inventaris van de archieven van de oude universiteit, die in 1929 door Henri De Vocht in het Frans werd samengesteld en in 2001 opnieuw in het Frans werd uitgegeven, is sinds maart 2015 in het Nederlands beschikbaar via de online zoekomgeving van het Rijksarchief. De papieren (Franstalige) versie is te koop in het Rijksarchief Leuven en in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief. Bestellen kan via publicat@arch.be.
- DE VOCHT H., Inventaire des archives de l'Université de Louvain (1426-1797), reeks Inventarissen Rijksarchief te Leuven nr. 5, publicatie nr. 3407, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2001, € 9,00 (+ eventuele verzendingskosten).
Ontdek meer
- Raadpleeg online de databank met 143.189 namen van studenten die vermeld staan in de inschrijvingsregisters (matrikels) van de oude universiteit van Leuven (1426-1797, met onderbrekingen).
- Raadpleeg online de matrikels of inschrijvingsregisters van de studenten (1453-1794)
- Handleiding ‘Zoeken in de matrikels van de oude universiteit Leuven’
- Zoekpistes bij de reconstructie van studentenloopbanen aan de oude universiteit te Leuven
- Het Fonds Baillet Latour steunt de restauratie van de oorkondenschat van de Graven van Vlaanderen en van de Leuvense universiteitsmatrikels
- Iers productiehuis filmt in Rijksarchief Leuven stukken uit archief van de oude universiteit van Leuven (Facebook)
Update pagina: 23 juni 2023
