Sinds 2013 hebben de archiefploegen van SATURN al ruim 30 kilometer archief van de FOD Financiën verwerkt. Wegens succes wordt de samenwerking tussen het Rijksarchief en de FOD Financiën voor de selectie, inventarisatie en overbrenging van de archieven verlengd tot 2025. Meer nog, omdat er veel extra werk op de plank ligt, wordt het aantal archiefploegen uitgebreid van drie naar vier: één in Vlaanderen, één in Wallonië en twee in Brussel.
Op 1 februari 2022 start de vierde termijn van het SATURN-project. SATURN is een samenwerking tussen het Rijksarchief en de FOD Financiën met als doel de selectie, inventarisatie, verpakking en overbrenging van archieven van de FOD Financiën. Het principe is eenvoudig: de FOD Financiën staat in voor de financiering van acht medewerkers (vier archivarissen, vier administratief assistenten), het Rijksarchief stelt zijn expertise ter beschikking en zorgt voor de omkadering. Het Rijksarchief verwerft op die manier historisch waardevolle archieven, en de FOD Financiën voldoet aan de vereisten van de Archiefwet.
De voorbije negen jaar verwerkten de medewerkers van SATURN liefst 30 strekkende kilometer archief van de FOD Financiën. Ruim de helft (16 kilometer) wordt overgebracht naar het Rijksarchief, de andere helft werd vernietigd. Het overgrote deel van de archieven dat wordt overgebracht (15 kilometer), is afkomstig van de diensten van ‘Patrimoniumdocumentatie’, beter bekend als kadaster, registratiekantoren, hypotheekkantoren en aankoopcomités. Maar er kwamen ook belangrijke archiefbestanden binnen vanuit de Thesaurie en de Koninklijke Munt.
Een primeur
In 2020 en 2021 was er ook een primeur voor SATURN. Een aanzienlijke hoeveelheid archief die aangetast was door schimmel, kon eindelijk worden behandeld met gammastralen. De grootste site die ontsmet werd, was de kelder van de voormalige Brusselse hypotheekkantoren in de Regentschapsstraat (4,5 kilometer archief bij aanvang). Maar ook in Mechelen, Leuven, Dendermonde, Oudenaarde en Malmédy werd archief behandeld en overgebracht naar het Rijksarchief.
Vanaf 2022 zet SATURN verder in op de overbrenging van archieven van Patrimoniumdocumentatie. In Limburg, West-Vlaanderen, Luik en Charleroi wacht in totaal zo’n vijf kilometer archief van hypotheek- en registratiekantoren. De grootste opdracht voor de komende jaren is de overbrenging van kadasterarchieven vanuit de voormalige gewestelijke directies. Wallonië heeft een voorsprong genomen: het kadasterarchief van Namen ligt al veilig en wel in het Rijksarchief. Aarlen, Luik en Bergen komen nu aan de beurt. In Vlaanderen worden overbrengingen gepland van kadasterarchief vanuit Antwerpen, Brugge, Hasselt en Gent. Ook het kadasterarchief van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, van Vlaams-Brabant en van Waals-Brabant komt op korte termijn over vanuit de FINTO naar het Rijksarchief. Maar eerst brengt de archiefploeg van Brussel het ‘Congo-archief’ uit de Thesaurie in de Handelsstraat naar het Rijksarchief. Genoeg archief om naar uit te kijken!
Leestips
- Voorstelling van het SATURN-project (de archiefploegen Financiën)
- Daphnis, de nieuwe database van de fiscale ressorten, is online
- Hypotheekarchief: een schat aan informatie voor genealogen en andere onderzoekers
- Een derde termijn voor SATURN: nog 18 kilometer ‘Financiën-archief’ te gaan
- Historische kadasterplannen en -documenten online!
- Archieven van registratiekantoren: onderzoeksmogelijkheden en negen nieuwe inventarissen
- Uitmuntend! Een eerste blik op het archief van de Koninklijke Munt van België
- Nieuwe inventarissen voor het archief van de registratiekantoren in Wallonië
