Archieven van gemeenten bieden zeer interessante gegevens voor de lokale geschiedenis. Jammer genoeg werden (en worden!) sommige lokale archieven verwaarloosd, en is heel wat historisch patrimonium verloren gegaan. In Vorst werd enkele jaren geleden een kentering ingezet, waarvan de publicatie van de inventaris van het gemeentearchief het levende bewijs vormt!
Eind augustus 2015 ging www.cartesius.be online. Duizenden oude kaarten en luchtfoto's werden zo met een muisklik toegankelijk. Meer dan 100.000 unieke bezoekers raadpleegden intussen de website, een groot succes. Uit de collectie van het Rijksarchief zijn via Cartesius een 4000-tal kaarten te raadplegen: een aantal dat blijft aangroeien. Onlangs werd ook één van onze cartografische topstukken, het kaartboek van de abdij van Averbode, raadpleegbaar via Cartesius.
Begin februari 2016 ontdekte één van onze lezers in het Rijksarchief te Gent heel toevallig een testament van Maria Pypelinckx, de moeder van … Peter Paul Rubens! Na raadpleging van de specialisten van het Centrum Rubenianum kon de vondst naar waarde worden geschat: het testament bevat geen opzienbarende nieuwigheden, maar vult de familiegeschiedenis van Rubens wel mooi aan.
Het dienstplichtarchief van de stad Luik uit de periode 1780-1890 bevat lijsten met geboortedata, registers van de mannen die werden opgeroepen voor dienstplicht per lottrekking, registers van mannen die uitstel van dienstplicht verkregen, enz. Dankzij een nieuwe inventaris is dit dienstplichtarchief voortaan toegankelijk voor onderzoek.
Krachtens het Verdrag van Versailles werden in 1920 de arrondissementen (Landkreis) Eupen en Malmedy na een volksraadpleging afgestaan aan het Koninkrijk België. Deel acht van onze publicatiereeks over Duitstalig België is gewijd aan de kerkelijke integratie in het bisdom Luik van deze twee arrondissementen, die voorheen tot het aartsbisdom Keulen behoorden.
Het archief (1850-1876) van notaris Louis Calixte Urbin-Choffray uit Houffalize kan voortaan worden geraadpleegd in het Rijksarchief te Saint-Hubert. Het archiefbestand bevat enkel de minuten van de notaris, maar het Rijksarchief te Saint-Hubert bezit gelukkig kopieën van de repertoria. De repertoria en minuten van notaris Henri Louis Joseph Dayeneux, die van 1872 tot 1884 actief was in Durbuy, zijn eveneens ontsloten voor onderzoek.
Van 14 tot 19 maart 2016 voert de Vereniging van Italiaanse archivarissen een sensibiliseringscampagne voor het behoud van het Italiaans archivalisch patrimonium en om het vak van archivaris te promoten. Om onze Italiaanse collega’s een hart onder de riem te steken, brengen we graag hun boodschap over en tonen we ook enkele archiefstukken over de Italiaanse geschiedenis die in het Belgische Rijksarchief worden bewaard.
Noteer alvast in uw agenda dat het Rijksarchief te Doornik op zaterdag 12 en zondag 13 maart 2016 (9.00u - 16.30u) opendeurdagen houdt: dé gelegenheid om een kijkje te nemen achter de schermen van een Rijksarchief! Heel wat genealogische verenigingen uit het Doornikse en Noord-Frankrijk tekenen present tijdens deze tweedaagse om u in te wijden in de stamboomkunde of u verder te helpen bij uw lopend stamboomonderzoek.
Het BRAIN-onderzoeksproject TIC-Belgium werkt een nieuw Virtual Research Environment-model uit om internationale organisaties te bestuderen. Doelstelling is aan te tonen dat lokaal activisme, nationale hervormingsagenda’s en transnationale ideeënuitwisseling over sociale hervormingen nauw verweven waren. Nicolas Surdiacourt, projectmedewerker van het Rijksarchief voor TIC-Belgium, legt uit hoe dit project nieuwe perspectieven opent voor geschiedkundig onderzoek naar sociale hervormingen in de periode 1815-1914. Bekijk hier de projectfilm.
Zopas verscheen een inventaris waarin de rekeningregisters uit de periode 1362-1794 van veertien Henegouwse steden worden beschreven. De 572 rekeningen in kwestie maken deel uit van het archief van de Rekenkamer, bewaard en bijgevolg raadpleegbaar in het Algemeen Rijksarchief in Brussel.
