Open (research) data, open science, open access, data management plans, beveiliging van gegevens en privacybescherming, … Het zijn thema’s waarmee de (Belgische) sociale wetenschapper in stijgende lijn geconfronteerd wordt. Via een enquête, verstuurd naar alle Belgische universiteiten, wilde SODA de bezorgdheden die hierover leven bij onderzoekers in kaart brengen.
De Archiefwet van 24 juni 1955, zoals gewijzigd door de wet van 6 mei 2009, bepaalt onder meer dat archiefdocumenten van (welbepaalde) overheidsdiensten na verloop van tijd in goede, geordende en toegankelijke staat naar het Rijksarchief overgebracht moeten/kunnen worden. Schimmels vormen één van de belangrijkste bedreigingen voor die goede staat en moeten dus behandeld en in de mate van het mogelijke voorkomen worden. Deze brochure legt uit wat schimmels precies zijn, hoe ze ontstaan en zich ontwikkelen, hoe je ze kan herkennen en uiteraard ook kan laten analyseren en behandelen.
Sinds 1830 zijn de douanediensten van de FOD Financiën belast met een reeks opdrachten van primair belang: bestrijding van de handel in namaakproducten en drugs, controle van de invoer aan de grenzen, inning van de douanerechten, toepassing van de douanetarieven, ... Na de ontsluiting in 2015 van duizenden individuele dossiers van douaniers, heeft het Algemeen Rijksarchief nu de centrale dossiers van de douanedienst raadpleegbaar gemaakt. Onderzoekers beschikken voortaan over dezelfde zoekinstrumenten als de toenmalige ambtenaren!
In maart 2013 droeg het provinciebestuur van Antwerpen zijn archieven ouder dan 30 jaar over aan het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren. De deelarchieven uit deze overdracht die betrekking hebben op de Tweede Wereldoorlog en haar nasleep zijn nu geïnventariseerd. Het gaat om archiefstukken die een goed beeld geven van de opdrachten die het Antwerpse provinciebestuur vervulde tijdens de mobilisatie, de bezetting en de directe naoorlogse periode. Zo kan deze inventaris een impuls vormen voor het onderzoek naar de Tweede Wereldoorlog in de provincie Antwerpen, maar ook voor lokaal historisch onderzoek in bredere zin.
Naar aanleiding van 100 jaar Wapenstilstand selecteerden de verschillende Rijksarchieven een WOI-archiefstuk dat voor hen de overgang van oorlog naar vrede symboliseert. Via een stemformulier op onze website kon je laten weten welke van deze stukken jou het meest intrigeerde. En dat bleek een collage van foto’s uit het Rijksarchief te Aarlen te zijn, waarop de Duitse aftocht en de intrede van de Amerikanen in Aarlen te zien zijn. Uit de deelnemers die op het winnende stuk stemden, werd één gelukkige geloot, die een publicatie mag kiezen uit onze webshop.
Het Rijksarchief zet al meer dan tien jaar in op digitale bewaring. Onze betrokkenheid bij een van de belangrijkste uitdagingen voor de 21e-eeuwse archiefsector blijkt zowel uit eigen ontwikkelingstrajecten als uit talrijke nationale en internationale samenwerkingsverbanden rond digitale bewaring waaraan het Rijksarchief deelneemt. Naar aanleiding van World Digital Preservation Day op 29 november 2018 hebben we onze lopende projecten rond digitale bewaring op een rijtje gezet.
Stamboeken van zeelui bevatten gegevens die geschikt zijn voor zowel stamboomonderzoek als onderzoek naar migratiepatronen. In het kader van het IMMIBEL-project werden de klappers op de stamboeken die worden bewaard in het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren digitaal verwerkt én geïntegreerd in onze online zoekrobot.
De 107 strekkende meter archief van het aankoopcomité van Bergen (verantwoordelijk voor de aankoop en onteigening van vastgoed voor rekening van de Staat) die in 2014 werd overgebracht naar het Rijksarchief te Bergen is dankzij de publicatie van een inventaris nu ook raadpleegbaar. Het archief beslaat vooral de periode 1938-1976 en alle gemeenten van de provincie Henegouwen komen erin aan bod. Het archiefbestand bevat onder meer de minuten van akten die door het comité werden verleden, briefwisseling met onteigende personen, plattegronden en uittreksels van het kadaster, onteigeningsplannen, foto’s, expertiseverslagen, hypotheekattesten, enz.
De preselecties voor het Kampioenschap Paleografie zijn afgelopen, en jullie belangstelling bleek groot! Een 200-tal deelnemers waagde zich aan de oefentekst: jong, oud, heemkundigen, genealogen, academici, studenten, Vlamingen, maar ook enkele Walen en Nederlanders. De resultaten zijn intussen verwerkt en 64 deelnemers bemachtigden een plaatsje in de finale. De finalisten, die per mail op de hoogte werden gebracht, worden op zaterdag 15 december 2018 om 14u verwacht in het Rijksarchief te Brugge. Rond 17u zullen de kersverse kampioenen bekend zijn en volgt de prijsuitreiking en receptie. Supporters zijn welkom!
In het kader van de honderdste verjaardag van de Wapenstilstand van de Groote Oorlog kan je elke dag van november 2018 op de Facebook-pagina van het Rijksarchief kennismaken met een van de aspecten van dit gruwelijke conflict. Het Rijksarchief bewaart in zijn verschillende vestigingen talrijke archiefbestanden over de Eerste Wereldoorlog.
