Naast het toegankelijk maken van de eigen collecties ondersteunt het Rijksarchief ook de ontsluiting van bijzondere archiefbestanden in externe archiefbewaarplaatsen. Zopas werd de inventaris van het vroegmoderne officialiteitsarchief, bewaard in het Aartsbisschoppelijk Archief van Mechelen, gepubliceerd.
De projectmedewerkers van SATURN – de ‘archiefploegen Financiën’ – hebben al bijna 9 km archief van de FOD Financiën laten vernietigen of overbrengen naar verschillende rijksarchieven. De eerste inventarissen, waaronder enkele toegangen op de archieven van de hypotheekkantoren, zijn gepubliceerd. Benieuwd wat u in hypotheekarchief kan terugvinden en hoe u ermee aan de slag kan? We geven u enkele onderzoektips. Om naast de specifieke inventarissen ook een algemeen overzicht te kunnen bieden van het archief van de centrale diensten van de FOD Financiën, wordt sinds april 2015 aan een archiefgids, getiteld MONETA, gewerkt.
MONETA: een archiefgids over de archieven van de FOD Financiën
SATURN: onderzoektips voor hypotheekarchief
Deze inventaris kwam tot stand in het kader van een stage Archivistiek (VUB) in het Rijksarchief Leuven. Ideaal materiaal voor heemkundigen, genealogen, … die met dorpsgeschiedenis bezig zijn.
Om de vele tienduizenden Belgen die tijdens de Eerste Wereldoorlog naar het buitenland waren gevlucht te helpen, zette de Belgische regering geleidelijk aan verschillende structuren op die hun (over)leven moesten vergemakkelijken. Voor sommige vluchtelingen werden echter extra inspanningen geleverd. In dat verband werd op 8 mei 1915 in Den Haag de “Credietvereeniging voor Belgen” opgericht. De archieven van deze vereniging zijn sinds mei 2015 ontsloten..
Op 2 maart 1916 schreef rijkswachter Arthur Pollet volgend briefje aan zijn echtgenote: “Zorg goed voor onze Robert en houd moed. Denk vaak aan mij. Dat de familie mij niet vergeet. Ik heb de sacramenten ontvangen. ‘k Wens jullie veel goede moed. Ik heb ook moed. Meer kan ik niet zeggen.” Enkele minuten later werd hij door een Duits executiepeloton gefusilleerd. Het is slechts één van de duizenden getuigenissen die beschreven staan in de pas verschenen inventaris van het archief van de Commissie voor het archief van de Patriottische Diensten (1914-1930).
Het archief van de congregatie van de Dochters van het Heilig Hart van Jezus kwam tussen 2007 en 2011 in het Rijksarchief terecht en is intussen geïnventariseerd. De congregatie werd in 1814 gesticht in Bergen en fusioneerde in 1955 met de Congregatie van de Dochters van Maria (Paridaens) te Leuven. De Dochters van Maria-Paridaens verblijven vandaag in Beaumont. Het archief geeft onder meer duiding over de vastgoedgeschiedenis van verschillende wijken van Bergen. Het bevat ook een kroniek over de congregatie tijdens de Eerste Wereldoorlog.
In 2004 verscheen het eerste deel van de inventaris van het archief van Wilfried Martens, waarin de jeugdjaren van Martens aan bod kwamen en zijn prille politieke carrière. Nu is ook het tweede deel van het archief Martens geïnventariseerd, dat de periode van 1978 tot 2009 beslaat. Ditmaal staan zijn jarenlange rol als Belgisch premier en zijn politieke activiteiten op Europees niveau centraal. De inventarissen van het archief van Wilfried Martens bundelen leven en werk van één van de voornaamste politici uit de recente Belgische geschiedenis.
Dit jaar wordt de 200ste verjaardag van de Slag bij Waterloo herdacht. Sinds Napoleon op 18 juni 1815 werd verslagen door een internationale coalitie van Engels-Hollandse legers onder leiding van Wellington en Pruisische troepen onder commando van Blücher, staat Waterloo internationaal op de kaart. Maar kent u de geschiedenis van Waterloo vóór 1815?
In 1997 werd het faillissement uitgesproken over staalbedrijf Forges de Clabecq. Na twee jaar onderhandelen kon het archief van de onderneming gelukkig worden gevrijwaard. Ongeveer 300 strekkende meter documenten die vandaag worden bewaard in het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve werden inmiddels geïnventariseerd. In 2015 wordt de voormalige industriële site verder gesaneerd.
Op 26 maart 2015 wordt in Berlijn de portaalwebsite van de European Holocaust Research Infrastructure (EHRI) voorgesteld. EHRI is een consortium van twintig organisaties uit dertien landen met één gemeenschappelijk doel: het ondersteunen van Holocaust-onderzoek. Het Rijksarchief is met het project ‘Bronnen voor de geschiedenis van de Joden in België’ één van de cooperating institutions and projects van EHRI.
