Het Rijksarchief bewaart vele honderden meters procesdossiers, verspreid over zijn verschillende vestigingen in België. Ontsluiting en valorisatie van dit interessante bronnenmateriaal heeft sinds kort een nieuwe adem gevonden, die wordt toegelicht in het laatste nummer van Science Connection (p. 28 t/m 30). En ook de Bibliografie van de Geschiedenis van België, sinds 2012 gerealiseerd binnen het Rijksarchief, komt aan bod, op p. 20 t/m 23.
Het archief van de weldadigheidsinstellingen uit de periode 1831-1881 (Ministerie van Justitie, Bestuur van de erediensten en weldadigheidsinstellingen) is ontsloten. Het archief, bewaard in het Algemeen Rijksarchief, bevat onder meer enquêtes en statistieken over armoede en weldadigheid in de 19de eeuw, evenals dossiers over de emigratie van armen en ex-gevangenen naar de Verenigde Staten.
Eind 2014 werden binnen het BRAIN-programma van Belspo vier nieuwe onderzoeksprojecten geselecteerd waarop het Rijksarchief intekende. In tijden van budgettaire krapte is dit bemoedigend nieuws. De deelname aan BRAIN-projecten is immers een van de weinige mogelijkheden voor het Rijksarchief om bijkomende middelen te verwerven voor de ontwikkeling van wetenschappelijke activiteiten.
In het kader van het onderzoeksproject The Great War from Below organiseert het Algemeen Rijksarchief op 3 maart 2015 het internationale colloquium The Great War from Below: van individuele trajecten naar collectieve ervaringen. Nieuwe bronnen, nieuwe perspectieven. Inschrijven kan tot 25 februari 2015 via communicat@arch.be
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd grote schade aangericht aan privébezittingen, waarvoor nadien schadevergoeding kon worden aangevraagd. Het Rijksarchief bewaart honderdduizenden van dergelijke ‘oorlogsschadedossiers'. De dossiers bevatten een schat aan unieke en gediversifieerde informatie, die ongetwijfeld talrijke onderzoekers – zowel vakspecialisten als het grote publiek – van waarde kan zijn.
Het gebeurt niet vaak dat een thema dat archivarissen na aan het hart ligt, ook internationaal en in zeer diverse middens op ruime publieke belangstelling kan rekenen. Het moeilijke evenwicht tussen bescherming van de persoonlijke levenssfeer (privacy) en het recht op/de plicht tot herinnering is de spreekwoordelijke uitzondering op de regel. Op 2 december 2014 verzamelde een dertigtal experten in het Algemeen Rijksarchief voor een workshop rond dit brandend actuele thema.
De inventaris van het archief van het Rekenhof uit de periode 1830-1939 is gepubliceerd: een mastodontbestand goed voor 340 strekkende meter, 10.800 inventarisnummers en ca. 13.000 etiketten!
In 1950 besloot de familie de Merode 750 meter familiearchief in bewaring te geven aan het Algemeen Rijksarchief en zo beschikbaar te stellen voor historisch onderzoek. Decennia van inventarisatie later, werd op 23 oktober 2014 in het Algemeen Rijksarchief een archiefgids over het Merode-archief en een eerste analytische inventaris voorgesteld.
Het Algemeen Rijksarchief en het Observatoire des Politiques culturelles de la Fédération Wallonie-Bruxelles hebben in 2014 samen een inventaris opgemaakt van het archief van de besturen belast met het beheer van Franstalige culturele aangelegenheden (na 1945).
Vanaf 1945 ijverde de Belgische regering voor een nauwer toezicht op de kunsthandel. Daartoe werden controles verricht op de import, circulatie en export van schilderijen, beeldhouwwerken, tapijten, geelkoperwerk en meubelen, daterend van voor 1801. Deze taak werd toevertrouwd aan een speciaal opgerichte Dienst voor Controle van de Uitvoer en Circulatie van Kunstwerken. De archieven van deze dienst, bewaard in het Algemeen Rijksarchief, zijn geïnventariseerd.
