België beschikt over een unieke reeks registers met bevolkingsstatistieken over de periode 1841-1976. Nergens in Europa zijn er zulke oude, gedetailleerde bevolkingscijfers beschikbaar. In 2001 kwamen de registers in het Rijksarchief terecht. Ze werden integraal gedigitaliseerd, ontsloten via een databank en zopas online gezet.
Met verslagenheid hebben we het droevige nieuws van het overlijden van Willy Stevens vernomen. Hij overleed plots aan een hartfalen op zondag 3 april tijdens zijn wekelijkse jogging.
Willy was gedurende vele decennia een vaste klant in onze leeszalen in Gent en het Algemeen Rijksarchief. Hij was een meester in paleografie en een groot kenner van technisch moeilijke bestanden als de Raad van Vlaanderen en de Rekenkamers. Het was dan ook geen toeval dat een "archiefrat" als Willy nog heel recent in het Rijksarchief Gent een onbekend testament van de moeder van Pieter Paul Rubens vond.
Het Rijksarchief biedt zijn familie en vele vrienden zijn oprechte deelneming aan.
Begin februari 2016 ontdekte één van onze lezers in het Rijksarchief te Gent heel toevallig een testament van Maria Pypelinckx, de moeder van … Peter Paul Rubens! Na raadpleging van de specialisten van het Centrum Rubenianum kon de vondst naar waarde worden geschat: het testament bevat geen opzienbarende nieuwigheden, maar vult de familiegeschiedenis van Rubens wel mooi aan.
De Oost-Vlaamse prijs voor historisch onderzoek is unaniem toegekend aan dr. Joke Verfaillie, als archivaris verbonden aan het Rijksarchief te Gent, voor haar studie Au coeur de la cour: een analyse van de organisatie en het personeel van de griffie van de Raad van Vlaanderen (1386-1795). Die studie behandelt de samenstelling en de werking van de griffie van de Raad van Vlaanderen, de hoogste justitieraad van het graafschap Vlaanderen. Het nauwkeurige monnikenwerk van Joke Verfaillie leidde tot een naslagwerk dat ongetwijfeld vele historici en heemkundigen zal helpen bij hun onderzoek. Op 23 februari 2016 werd de prijs officieel overhandigd tijdens een plechtigheid in het NTGent. Proficiat, Joke!
Het Algemeen Rijksarchief heeft een repertorium heruitgegeven dat een overzicht biedt van alle parochies van de Oostenrijkse Nederlanden, de prinsdommen Luik en Stavelot-Malmédy, en het hertogdom Bouillon in 1787.
Op donderdag 18 februari 2016 vond voor het eerst in de geschiedenis van het Rijksarchief een publieke verdediging van een doctoraatsproefschrift plaats in het Rijksarchief. De eer was aan Annelies Somers, die 5 jaar in het Rijksarchief werkte en het resultaat van haar onderzoek naar twee middeleeuwse kerkelijke instellingen uit het Gentse – de Sint-Niklaasparochie en het Sint-Veerlekapittel – mocht voorstellen in het nieuwe Rijksarchief te Gent.
In 2009 keurde het Rijksarchief een eerste selectielijst OCMW's goed, geldig voor Vlaanderen. De selectielijst werd opgesteld door een VVBAD-werkgroep die sinds 2004 geregeld samenkomt en waarin het hele archiefveld is vertegenwoordigd. De werkgroep voltooide in september 2015 een nieuwe versie van de selectielijst OCMW’s, nu online beschikbaar. In het voorjaar van 2016 zullen de rijksarchieven in Vlaanderen de verantwoordelijken voor de OCMW-archieven uitnodigen voor een infosessie hierover.
* Toevoeging van nieuwe gemeenten, aktetypen of jaren voor alle provincies.
* Verbetering van fouten in de beschrijvingen + toevoegen van ontbrekende pagina’s.
* Terbeschikkingstelling van de jaren 1914 en 1915.
Enkele steden/gemeenten die ofwel volledig nieuw beschikbaar zijn of waar er nieuwe aktetypen of jaren bij komen:
* Vlaanderen: Boutersem, Erembodegem, Hamme, Kemmel, Lochristi, Mechelen, Moelingen,Tollembeek, Waregem, Zelzate,…
* Brussel: Brussel, Etterbeek, Schaarbeek, Watermaal-Bosvoorde,…
* Wallonië : Ath, Cheratte, Froidmont, Izier, Landenne, Luik, Namen, Neufvilles, Ramelot, Tubeke,…
Veel succes met de opzoekingen in http://search.arch.be!
Een zucht van opluchting bij de medewerkers van het Algemeen Rijksarchief 2 – depot J. Cuvelier (hierna ARA 2) nu de “operatie Pasteurstraat” is afgerond. De tweede fase van de verhuisoperatie ‘dossiers oorlogsschade WO II’ werd opgestart in 2012, nadat de eerste fase halverwege 2009 werd stopgezet bij gebrek aan middelen bij de betrokken overheidsinstelling. Om de vernietiging van deze waardevolle dossiers te voorkomen, greep het team van ARA 2 in.
Sinds de zomer van 2015 is het archief van het Provinciaal Comité van Winterhulp voor de provincie Oost-Vlaanderen raadpleegbaar voor onderzoek. De series briefwisseling met de plaatselijke comités, die de hoofdmoot van het bestand uitmaken, geven een unieke inkijk in de Oost-Vlaamse couleur locale tijdens en in de nasleep van WOII.
