De Gentse bisschop Antonius Triest (1577-1657) stond bekend als een spreekwoordelijke kampioen van de katholieke reformatie. Hij was vermaard om zijn vroomheid en zijn streven naar katholiek herstel, in de nasleep van de beeldenstormen en de reformatorische onrust van de 16e eeuw. Eén van de instellingen die in zijn vizier kwam, was de abdij van Roosenberg in Waasmunster, een gemeenschap van reguliere kanunnikessen. Vooral de omgang van de zusters met het slot of de clausuur was hem een doorn in het oog. Dat de abdissen waarmee Triest de confrontatie aanging geen volgzame schapen waren, blijkt uit de correspondentie en overgeleverde processtukken uit die tijd …
Vijftig jaar geleden, in 1969, besloten zes enthousiaste jonge onderzoekers zich samen toe te leggen op baanbrekend historisch onderzoek naar de Tweede Wereldoorlog. Het Navorsings- en Studiecentrum voor de Geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog (NCWOII), de voorganger van het CegeSoma, was geboren! In 1969 verscheen ook het eerste nummer van het Belgisch tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis, dat sinds 2011 wordt uitgegeven door het CegeSoma. Een derde verjaardag waar het CegeSoma in 2019 op inzet, is 75 jaar bevrijding. Op de avond van 3 september 1944 werd Brussel bevrijd door de Britse troepen en de Belgen van de Brigade Piron.
Op donderdag 21 februari 2019 om 20.00u geeft Laurence Druez, archivaris bij het Rijksarchief te Luik, in Saint-Ghislain een lezing over de protestanten van de Borinage en hun ruimtes voor de eredienst (De Dour à Baudour : les protestants du Borinage à travers leurs lieux de culte). Laurence Druez is co-auteur van een boek uit 2017 over de protestantse erfenis van Wallonië. Haar inventaris van de archieven van de Protestantse kerk van Dour, bewaard in het Rijksarchief te Bergen, verschijnt binnenkort.
Het archief van het Keizerlijk Kamergerecht is een van de rijkste en origineelste bestanden die worden bewaard in het Rijksarchief te Luik. Het kostbare archief kent nu een wedergeboorte dankzij de inventarisering en restauratie van de stukken die werden beschadigd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op 19 februari 2019 geeft archivaris Laetizia Puccio in Luik een lezing over dit archief.
Naar aanleiding van de 50e verjaardag van het overlijden van pater Dominique Pire geeft prof. André Motte (honorair hoogleraar van de universiteit van Luik) in het Rijksarchief te Namen een lezing met als titel Dominique Pire : un humaniste parmi nous (Dominique Pire: een humanist onder ons).
Op 18 januari 2019 ging koning Filip naar Eupen om de 100e verjaardag van de aanhechting van de Oostkantons bij België op te luisteren. Ook het Rijksarchief te Eupen tekende present.
Op dinsdag 22 en woensdag 23 januari 2019 wordt in het Rijksarchief te Bergen het colloquium Historiens et chroniqueurs du Hainaut du moyen âge à nos jours georganiseerd (Historici en kroniekschrijvers uit Henegouwen van de middeleeuwen tot heden). Een vijftiental specialisten maken een thematische balans op van de geschiedschrijving in Henegouwen.
Op 10 december 1958 kreeg Georges-Dominique Pire de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn werk ten voordele van Oost-Europese vluchtelingen. Naar aanleiding van de 60e verjaardag van deze uitreiking organiseert het Rijksarchief te Namen van 11 december 2018 tot 30 maart 2019 een retrospectieve tentoonstelling over pater Pire. Het Rijksarchief te Namen bewaart ca. 55 strekkende meter archief van en over pater Pire. Maak kennis met geschriften, foto’s, geluidsopnamen, filmfragmenten en – soms ongewone – voorwerpen uit het kantoor van pater Pire! De expo is tijdens de sluitingsperiode voor de leeszalen (24 december 2018 t/m 1 januari 2019) wél te bezoeken op woensdag 26 december 2018 (11u-16.30u), donderdag 27, vrijdag 28 en zaterdag 29 december 2018 (9u-16.30)!
Op zaterdag 15 december 2018 streden 55 finalisten in het Rijksarchief Brugge om de winst van het Open Kampioenschap Paleografie, een organisatie van de Rijksarchieven in Vlaanderen en de Vlaamse universitaire geschiedenisopleidingen. In tegenstelling tot de voorbije edities, mochten er nu ook professionelen deelnemen. Maar met slechts 13 fouten (tegenover 33 fouten voor de tweede plaats) gaf Jean Bastiaensen uit Kalmthout (categorie +25 jaar) hen allemaal het nakijken. In de categorie -25 jaar mocht de Gentse doctoraatsstudent Kevin Dekoster de titel op zijn palmares schrijven.
Vrijwaring van parochiearchief is voor het Rijksarchief een belangrijke prioriteit. In Henegouwen werkt het Rijksarchief al vele jaren samen met de afdeling ‘Archief en historisch onderzoek’ van de Diocesane Dienst voor Kunst, Cultuur en Geloof. Op zaterdag 15 december 2018 om 14u wordt in het Rijksarchief te Doornik een samenkomst georganiseerd van de verantwoordelijken van de kerkfabrieken van het bisdom. In januari 2019 volgen bezoeken aan de parochies.
