Lokaal archief Wallonië: vrijwaring en valorisatie van lokaal archivalisch erfgoed

Inhoud
Partners
Medewerkers
Publicaties
Nieuws
Links

Inhoud

Het Rijksarchief is een onmisbare partner voor het beheer van lokaal archief in het Waals Gewest. Steden, gemeenten, OCMW’s en provincies doen een beroep op het Rijksarchief voor advies, om bewaartermijnen te kennen, om lijsten op te stellen van archief dat mag vernietigd worden of om de praktische overbrenging te organiseren van historisch archief naar het Rijksarchief.

Het is immers niet comfortabel om lokalen of servers te hebben die uitpuilen van het archief, of vervelender nog, een dossier, plannen of een aankoopakte niet meer te kunnen terugvinden!

De publicatie van selectielijsten voor de gemeenten en van brochures met advies en aanbevelingen of het uitvoeren van een audit behoren tot de gewone opdrachten van het Rijksarchief, die worden gefinancierd via een dotatie van de federale overheid. De voorbereiding van lijsten met te vernietigen archief of de opmaak van inventarissen voor historisch archief (vóór 1977) vooraleer het wordt overgebracht naar het Rijksarchief, moet dan weer worden gefinancierd door de archiefvormer zelf.

Toen het project “Plaatselijk archief in Wallonië” in 2010 van start ging was de eerste doelstelling om te helpen bij de vernietiging van archief “in situ” en bij de overbrenging van historisch archief naar het Rijksarchief. Het dynamische project heeft vandaag meer dan 100 partners en heeft zijn activiteiten flink uitgebreid (opleidingen, hulp bij het beheer van de documentenflow, hulp bij de digital turn, enz.). Aanvankelijk waren de interventies beperkt tot landelijke of kleine entiteiten die geen vaste archivaris of archiefdienst hebben. Maar vandaag hebben ze ook betrekking op grote organisaties die wél beschikken over een vaste archivaris of archiefdienst.

Het team van archivarissen begeeft zich naar alle lokale overheidsdiensten in Wallonië die om hulp vragen en het schikt zich daarbij in overleg met de plaatselijke overheden naar de noden en doelstellingen die werden vastgelegd. De interventies vallen onder een partnerschapsovereenkomst die de rechten en plichten van elke partij bepaalt, de activiteiten agendeert en de kosten beraamt die de overheidsdienst moet dragen voor de interventies.

De voornaamste acties van dit project zijn:

In nauw overleg met de betrokken diensten archiefvernietigingslijsten opmaken (van archief dat geen juridisch, bestuurlijk of administratief nut meer heeft). Alvorens deze documenten vernietigd mogen worden, moeten de lijsten worden goedgekeurd door het schepencollege of de Raad voor Maatschappelijk Welzijn. De vernietiging gebeurt op basis van de archiefselectielijsten van de gemeenten en OCMW’s.
De overbrenging van historisch waardevol archief naar het Rijksarchief begeleiden.Archief selecteren en ordenen, in nauw overleg met de betrokken administraties en onder leiding van de directeur-generaal.
Opleidingen organiseren met het oog op een correct beheer van de documentenflow.
Archiveringsproblemen van de gemeenten en OCMW’s helpen oplossen (expertise ter beschikking stellen m.b.t. de behandeling van documenten die zijn aangetast door schimmel; de noden van een bepaalde administratie in kaart brengen; lastenboeken helpen opmaken; advies verlenen inzake de inrichting van archieflokalen, enz.).

Via deze werkwijze stelt het project de overheidsdiensten in staat om de archiefwetgeving na te leven en om talrijke historische archieven van lokale overheden te ontsluiten.

Partners

In samenwerking met de Rijksarchieven te Aarlen, Eupen, Luik, Louvain-la-Neuve, Bergen, Namen, en Doornik.

Met de steun van de Service public de Wallonie en van de Provincie Luxembourg.

Medewerkers

Projectleider: Marc Focant
Archivarissen: Louise Derycke (Luik/Namen), Julien Laurent (Namen/Doornik), Tanguy Ons (Namen/Bergen), Serge Uwayezu (Namen) en Eléonore Wine (Namen/Aarlen/Waals-Brabant).

Publicaties

Brochures

Les archives communales en Wallonie. Conseils et recommandations

Inventarissen (verschenen tussen 2010 en 2023)

De inventarissen zijn te koop in onze leeszalen, in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief of via publicat@arch.be. Je kan ze ook gratis downloaden via onze webshop (in pdf-formaat) of opzoeken in onze zoekmachine. De onderstaande lijst is niet volledig en bevat enkel de inventarissen die recent zijn gepubliceerd.

Provincie Waals-Brabant

Provincie Henegouwen

Provincie Luik

Provincie Luxemburg

Provincie Namen

Nieuws

16/11/2021 - Archiefbeheer - ARA

Samenwerkingsovereenkomst betreffende het bestuurlijk-administratieve archiefbeheer van sommige lokale overheden

Het Rijksarchief ondertekende op 26 oktober 2021 een samenwerkingsovereenkomst over het bestuurlijk-administratieve archiefbeheer van sommige lokale overheden met het Facilitair Bedrijf, dat optreedt in naam van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest. Lokale overheden worden dagelijks geconfronteerd met de complexiteit van de bevoegdheidsverdeling inzake archiefbeheer, vooral op het vlak van ondersteuning en selectie en vernietiging. Met deze samenwerkingsovereenkomst wordt het kader gevormd voor een verdere en meer geconcretiseerde bestuurlijk-administratieve samenwerking tussen het Rijksarchief en Het Facilitair Bedrijf.

Lees meer

04/08/2021 - Archiefbeheer - Restauratie - Namen - Eupen - Luik - Aarlen

Overstromingen: reddingsoperaties archief gaan door

Vorige week deed het Rijksarchief een oproep tot redding van sommige archieven na de verschrikkelijke overstromingen die Wallonië troffen. De snelle reacties, de voorstellen voor vrijwillige hulp, de demonstraties van steun, het aanbod van diensten, kortom de solidariteit tussen archivarissen en met de rampendiensten was buitengewoon, ver boven verwachting. Bedankt aan iedereen die gehoor heeft gegeven aan onze oproep! De rijksarchivarissen zetten hun interventies om archieven te redden verder op het terrein.

Lees meer

04/02/2021 - Archiefbeheer - Publicaties - Namen - Luik - Doornik - Bergen - Louvain-la-Neuve - Aarlen

Nieuwe archiefhulpmiddelen voor de lokale besturen in Wallonië

Het Rijksarchief blijft aandacht hebben voor de toestand van archieven bij lokale besturen. Vanuit het project Lokaal archief Wallonië, een product van deze bezorgdheid, werden de voorbije periode weer heel wat nieuwe hulpmiddelen gelanceerd: van een herziene selectielijst voor gemeentearchief tot tal van nieuwe inventarissen.

Lees meer

03/06/2020 - Inventarisatie - Publicaties - Aarlen

Waalse gemeentearchieven versneld geïnventariseerd

Het project Lokaal archief Wallonië, waarbij geïnteresseerde gemeenten geholpen worden om hun historisch archief over te brengen naar het Rijksarchief, loopt al een tiental jaar. Door de lockdown konden onze mobiele archiefploegen die in het kader van dit project actief zijn, niet meer op stap. Maar dat betekende wel dat de publicatie van inventarissen in een stroomversnelling terecht kwam.

Lees meer

06/03/2017 - Archiefbeheer - Namen - Saint-Hubert - Eupen - Luik - Doornik - Bergen - Louvain-la-Neuve - Aarlen

Het project ‘Lokaal archief Wallonië’ blijft groeien

Sinds 2010 hebben al meer dan 80 lokale besturen uit Wallonië zich aangesloten bij het project Lokaal archief Wallonië. Via ambulante archivarissen biedt het Rijksarchief gemeenten en OCMW’s hulp bij hun archiefbeheer en de almaar toenemende documentenflow waarmee ze worden geconfronteerd.

Lees meer

05/11/2015 - Inventarisatie - Publicaties - Aarlen

Luxemburgs gemeentearchief: de teller staat op 25 inventarissen

Het Rijksarchief te Aarlen heeft de voorbije jaren het archief verworven van de meeste Luxemburgse gemeenten voor wat betreft de periode vóór 1977. Tot nog toe verschenen al 20 inventarissen met betrekking tot dit Luxemburgs gemeentearchief. In september en oktober 2015 kwamen daar nog de inventarissen bij van het archief van de gemeenten Chassepierre, Bonnert, Ebly, Mellier en Tintigny.

Lees meer