Inhoud
In de zeer recente geschiedenis werd de wereld herhaaldelijk geconfronteerd met economische schokken ten gevolge van financiële crisis, pandemie en oorlog. Hoewel ze slechts zeer zelden voorkomen, zijn dergelijke gebeurtenissen niet uniek. Economen kijken daarom steeds vaker naar het verleden om de gevolgen ervan te begrijpen.
De Belgische casus is vanuit een economisch-historisch perspectief bijzonder interessant. België was niet alleen het eerste geïndustrialiseerde land op het Europese vasteland, maar de Belgische economie was rond het begin van de twintigste eeuw ook bijzonder sterk verweven met de wereldeconomie. De beurzen van Brussel en Antwerpen waren globale financiële centra waar effecten van bedrijven en overheden uit grote delen van de wereld verhandeld werden en Belgische ondernemingen waren internationaal zeer actief. Momenteel kan het Belgische verleden haar rol als laboratorium voor economische analyse echter niet voluit spelen omdat de archieven van en data over haar financiële markten en ondernemingen niet of slechts beperkt ontsloten en toegankelijk zijn.
ARCHIE.BEL zal multidisciplinair onderzoek naar de economische geschiedenis van België in de breedste zin (met inbegrip van financiële geschiedenis en bedrijfsgeschiedenis) bevorderen. Het onderzoeksprogramma wil deze doelstelling bereiken door:
- De ontsluiting en toegankelijkheid van beurs- en bedrijfsarchief te verbeteren.
- Historische financiële data te verzamelen, te digitaliseren en online beschikbaar te stellen.
- Op basis van deze archieven en data onderzoek te doen naar financiële en economische ontwikkeling en de interactie tussen beide.
De voornaamste verwachte resultaten op korte termijn (twee jaar) zijn inventarissen van de archieven van de beurzen van Brussel en Antwerpen, die als onderdeel van het onderzoeksprogramma ook overgebracht zullen worden van de Universiteit Antwerpen naar het Rijksarchief, een website met data over effecten genoteerd aan deze beurzen en hun uitgevers, en twee papers over de organisatie (microstructuur) van de effectenmarkten in Brussel en Antwerpen.
Partners
ARCHIE.BEL wordt gefinancierd door het Federaal Wetenschapsbeleid (Belspo), het Rijksarchief en de Universiteit Antwerpen via een FED-tWIN-onderzoeksprogramma. Het gaat om een samenwerking tussen:
- Rijksarchief Beveren
- Studiecentrum voor Onderneming en Beurs (Universiteit Antwerpen)
Medewerkers
- Onderzoeker: Johan Poukens
- Promotoren: Jan Annaert (Universiteit Antwerpen) en Johan Dambruyne (diensthoofd van het Rijksarchief Antwerpen-Beveren)
Publicaties
- POUKENS J. en BUELENS F. (2022). Stock exchange regulation and the official price lists of the stock exchanges of Brussels and Antwerp, 1802-1935. Financial History Review, 29(3), pp. 342-357.
- ANNAERT J., BUELENS F. en RIVA A. (2016). ‘Financial history databases: old data, old issues, new insights?’ pp. 44–58 in Financial market history: reflections on the past for investors today, D. Chambers and E. Dimson, eds. CFA Institute Research Foundation.
- ANNAERT J., BUELENS F., en DE CEUSTER M.J.K. (2012). New Belgian Stock Market Returns: 1832-1914. Explorations in Economic History, 49(2), pp. 189-204.
- WILLEMS H. en BUELENS F. (2011). Beurzen van België: een geschiedenis van het beurswezen, 1801-1867. Leuven University Press.
Nieuws
Het Studiecentrum voor Onderneming en Beurs droeg begin 2023 niet minder dan 1,3 strekkende kilometer archief met grote onderzoekswaarde voor de economische geschiedenis van België over aan het Rijksarchief Beveren. Het gaat om de archieven van de beurzen van Brussel, Antwerpen, Gent en Luik, de archieven van het Comité voor het Nazicht van Effecten, en een collectie dossiers over bedrijven aangelegd door de Kredietbank.
Bijna een eeuw na de oprichting van de maatschappij in mei 1923 werden op 20 december 2022 de archieven van Sabena, de voormalige Belgische nationale luchtvaartmaatschappij, overgebracht naar het Rijksarchief Beveren. Dit bedrijfsarchief met een groot belang voor de Belgische economische en sociale geschiedenis van de 20ste eeuw wordt in de komende jaren verder ontsloten voor onderzoek.