Tussen 1860 en 1875 werden in de provincie Namen met staatssubsidies ongeveer 360 kerken en pastorieën gebouwd, uitgebreid of gerestaureerd. Het archief over werken die tussen 1824 en 1944 werden uitgevoerd aan gebouwen voor de eredienst in de provincie Namen werd zopas geïnventariseerd. De inventaris telt 1.374 beschrijvingen en is online raadpleegbaar.
Behalve enkele dossiers over de toepassing van ministeriële omzendbrieven of over oorlogsschade bevat het archiefbestand over de gebouwen voor de eredienst in de provincie Namen vooral dossiers over bouwwerken, restauraties en bemeubeling.
De dossiers werden chronologisch geordend op gemeente (van vóór de fusies), parochie en desgevallend afdeling. In de context van belangrijke restauratiecampagnes, zoals die voor het archief van de kapittelkerken van Dinant, Fosses, Walcourt of van de kathedraal van Sint-Albanus in Namen, zijn de dossiers soms inhoudelijk opgevat (interieurrestauratie, buitenrestauratie, maandverslagen van architecten, enz.).
De dossiers bevatten briefwisseling in verband met de werken, subsidieaanvragen, kopieën van verslagen van zittingen van de gemeenteraad of van de kerkfabriek, kopieën van de beslissingen van de bestendige deputatie, koninklijke besluiten, beslissingen van het college van burgemeesters en schepenen of van de raad van de kerkfabriek. Je vindt er technische documenten in terug zoals bestekken, opmetingen, uittreksels uit het kadaster, lastenboeken, verslagen van gunningen en opleveringen, toezicht, boekhouding, enz. Soms zitten er ook meer visuele documenten in, zoals foto’s, plannen en schetsen. Meestal ging het om het in kaart brengen van kerken alvorens ze bv. werden afgebroken, of om tussentijdse plannen. Echter zelden om de definitieve plannen voor een nieuwbouw, aangezien deze meestal bewaard werden door plaatselijke instellingen, en vanaf 1862 door de Koninklijke Commissie voor Monumenten. Toch zijn ze niet minder interessant. Ze bieden immers een kijk op gebouwen die vandaag verdwenen zijn en getuigen van de woonomstandigheden van de priesters in gemeentes zoals Vencimont.
Het archief vormt een uiterst rijke bron voor heemkundige studies of voor het onderzoek naar religieuze bouwkunde in de regio Namen. Het geeft tevens een inzicht in de rol die de provinciale overheden hebben gespeeld in het beheer van de temporalia van de erediensten in Namen. En het biedt zicht op evoluties inzake bouw-, restauratie- en renovatietechnieken. Misschien kunnen onderzoekers aan de hand van dit archief de tot dusver onbekende ontwerpers van sommige projecten identificeren…
De informatie over de eredienstgebouwen, schoollokalen en overheidsgebouwen kan worden aangevuld door bij het Rijksarchief Namen het archief te raadplegen van de provinciearchitect en van de dienst Gebouwen van de provincie Namen: de analytische inventaris van hun plannen is zopas verschenen.
De inventaris
De inventaris is online raadpleegbaar via onze zoekrobot. Je kan de inventaris ook gratis downloaden als pdf.
GODINAS Julie, Inventaire des archives du gouvernement provincial de Namur : Culte catholique : Édifices de culte (1824-1944), série Inventaires Archives de l'État à Namur nr. 194, publicatie nr. 6269, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2022.
Leestips
De provinciale dossiers over de eredienstgebouwen sluiten aan bij dossiers van het ministerie van Justitie die worden bewaard in het Algemeen Rijksarchief:
In verband met de gebouwen in de provincie Namen kan je eveneens volgende archieven raadplegen:
- Inventaris van de provinciearchitect en van de dienst Gebouwen van de provincie Namen (1871-1960) - Lees meer
- Analytische inventaris van de plannen in het archief van de provinciearchitect en van de dienst Gebouwen van de provincie Namen (1874-1960)
- Inventaris van het archief van het provinciebestuur van Namen: lager onderwijs en kleuterschool: gebouwen en materiaal (1828-1940) - Lees meer