Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Inventaris van het archief van de commissie voor burgerlijke verpleegtehuizen van Luik

Texte petit  Texte normal  Texte grand
08/07/2021 - Inventarisatie - Publicaties - Rijksarchief te Luik

In het archief van de Commissie voor de burgerlijke verpleeghuizen van Luik (1481-1937), zopas geïnventariseerd, zitten enkele opmerkelijke stukken, zoals het verslag van een bezoek aan een tehuis in Luik waar de bewoners klaagden dat hun bier werd aangelengd met water. 

In de 19de eeuw ontving de Commissie voor de verpleeginstellingen van Luik (rechtsvoorgangers van het OCMW) klachten van de bewoners van het hospice van de “oudjes”. Hun bier zou zijn aangelengd met water. Leden van de commissie begaven zich ter plaatse en stelden vast dat het bier geenszins aan de gewenste kwaliteit voldeed. Ze wilden in de kelder het biervat onderzoeken. Moeder overste was in verlegenheid gebracht en zocht allerlei voorwendsels om hen niet naar de kelder te hoeven brengen. Ze wilde hen zogezegd de moeite van de afdaling besparen, ze nam een foute weg om hen er te brengen, ze vergat de sleutels en de verlichting, …

Uiteindelijk kwamen ze toch aan bij het vat. Het bier waarvan ze proefden, was even lekker als in de handel. Wat een verschil met het bier dat werd geschonken aan de mensen die er verbleven!
Zuster overste en de zuster die de kelder beheerde, opperden daarop dat het bier misschien verdampt was toen het naar boven werd gebracht. Maar de leden van de commissie lieten hen proeven van een glas dat werd aangelengd met 1/3 water en een met 2/3 water. Ze verkozen het eerste …

De kelderbeheerster stelde vervolgens dat dit misschien kwam omdat er water achterbleef in de kruiken wanneer ze deze gereinigd had. Een andere zuster echter, die anoniem wilde blijven, vertrouwde de leden van de commissie toe dat er wel degelijk water werd toegevoegd aan het bier.

De zusters leken niet ontdaan door het feit dat hun bedrog ontdekt was. Ze rekenden waarschijnlijk op de welwillendheid van de commissie. De inspecteurs trokken hun besluit uit dit bizarre verhaal: “ We denken dat de commissie absoluut moet stoppen met toegeeflijk te zijn!”

Het hospice van de “oudjes” (of ongeneeslijk zieke mannen) bevond zich in de Grande-Bêche aan de overzijde van de Maas. In 1891 werd in de rue Basse-Wez een nieuw tehuis geopend, de “Valdor”.

Archief van de Commissie voor verzorgingstehuizen

De archieven van de Commissie voor burgerlijke verzorgingstehuizen en van de Commissie voor het weldadigheidsbureau (1536-1925) werden in 1895 door de “hospices civils” van Luik in bewaring gegeven bij het Rijksarchief Luik, samen met het archief van 23 ziekenhuizen en tehuizen (Hospice de Bavière, des Bayards, de Cornillon, Saint-Michel, des Orphelines, enz.), 18 begijnhoven (Anne Bailly, la Madeleine, la Vierge Marie, enz.), enkele kloosters en armeninstellingen. In 1955 werd dit archief aangevuld met 342 registers van de commissie voor burgerlijke verzorgingstehuizen.

Het archief van de Commissie voor burgerlijke verzorgingstehuizen bevat voornamelijk documenten over het beheer van het onroerend goed en de financiën: rentes, pacht, notarisakten, aanmaning tot betaling van huur, registers van inkomsten en uitgaven, enkele stukken over erfenissen, en dus ook het verslag van het bezoek aan het tehuis waar de oudjes zich beklaagden over de slechte kwaliteit van hun bier (nr. 252).

De inventaris

De inventaris van 167 bladzijden is te koop in het Rijksarchief Luik en in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief. Je kan de inventaris ook gratis als pdf downloaden via deze link of via onze zoekrobot.   

JACQUEMIN Anne, Inventaire des archives de la Commission des hospices civils de la ville de Liège (1481-1937), reeks Inventarissen Rijksarchief te Luik nr. 175, publicatienummer 6164, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2021, € 9,00 (+ eventuele verzendingskosten).

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement