Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Archief van de Rijksnormaalschool van Lier ontsloten voor onderzoek

Texte petit  Texte normal  Texte grand
09/12/2014 - Inventarisatie - Publicaties - Aanwinsten - Rijksarchief te Beveren

In 2012 viel het doek over de Rijksnormaalschool van Lier. Opgericht in 1817 ging het om het oudste openbare opleidingsinstituut voor onderwijzers in België. De inventaris van het archief van de Rijksnormaalschool van Lier, verschenen in november 2014, leent zich voor de studie van de historische pedagogiek, maar ook voor genealogisch en/of prosopografisch onderzoek.

Een Rijksnormaalschool met een lange geschiedenis

In 2012 viel het doek over de Rijksnormaalschool van Lier. Opgericht in 1817 ging het om het oudste openbare opleidingsinstituut voor onderwijzers in België. Na de Belgische Omwenteling moest de school haar deuren sluiten. Pas in 1842 bereikten de katholieken en liberalen een compromis inzake het lager onderwijs. Artikel 30 van de wet op het lager onderwijs (23 september 1842) voorzag voor heel België slechts in de oprichting van twee Rijksnormaalscholen voor jongens: één in Vlaanderen (Lier) en één in Wallonië (Nijvel).
In 1926 werd, nadat de school in 1914 door het oorlogsgeweld in de as was gelegd, een nieuw schoolgebouw aan de Berlaarsestraat in gebruik genomen. Het was een reusachtig complex inclusief zwembad (gedempt in 1986), gymnastiekzaal, bibliotheek en leeskamers. Vanaf 1946 werden naast onderwijzers (aan de lagere normaalschool), ook regenten (aan de middelbare normaalschool) opgeleid. Het schoolarchief van de periode 1844-1913 is verloren gegaan.

Een archiefoverdracht in fases

Twee archiefoverdrachten lagen aan de basis van de inventaris die in november 2014 verscheen. In 2003 droeg het Rijksarchief te Gent al enkele documenten over van de Rijksnormaalschool van Lier. Het ging vooral om briefwisseling (1915-1938), verslagen van didactische lessen (1917-1951), verslagen van voordrachten van de leerkrachten (1916-1930) en verslagen over schooluitstappen (1920-1930).

In 2011 volgde een tweede overdracht, als gevolg van de beslissing van de Artesis Hogeschool om de Lerarenopleiding campus Lier definitief naar Antwerpen over te hevelen. Het Rijksarchief te Antwerpen zocht hierop een oplossing voor het historisch archief van de voormalige Rijksnormaalschool van Lier en na een selectie ter plaatse volgde in september 2012 de overdracht van het archief naar het Rijksarchief te Antwerpen.

Het archiefbestand in een notendop

Het geïntegreerde bestand bevat stukken van 1914 tot 1996 van de Rijksnormaalschool van Lier en haar rechtsopvolger, het Hoger Pedagogisch Instituut van het Gemeenschapsonderwijs van Lier, maar ook enkele stukken van de Rijksnormaalscholen van Turnhout en Herentals. Belangrijke reeksen zijn:

  • de inschrijvingsregisters (Lier, Turnhout en Herentals) en personeelsregisters, die zich perfect lenen voor genealogisch en/of prosopografisch onderzoek
  • de examendossiers, die een beeld geven van de behandelde leerstof
  • de verslagen van de didactische lessen (1917-1951), belangwekkende bronnen voor de studie van de historische pedagogiek
  • verscheidene archiefnummers met gegevens over de talrijke culturele, maatschappelijke en sportactiviteiten en het verenigingsleven van de Rijksnormaalschool van Lier vanaf het Interbellum

De inventaris

WILLEMS Bart, Inventaris van het archief van de Rijksnormaalschool van Lier en het Hoger Pedagogisch Instituut van het Gemeenschapsonderwijs van Lier (1914-1994), Inventarissen Rijksarchief te Antwerpen 79, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2014.
Publicatie 5412, € 4,00.

De inventaris kan gratis worden gedownload in pdf-formaat via de webshop van het Rijksarchief. In papieren versie is hij te koop in het Rijksarchief te Antwerpen (Beveren) en in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief. Bestellen kan via publicat@arch.be.

Interessante links

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement