Het infrastructuurproject Artemis draait rond historische kaarten, niet alleen als unieke erfgoedobjecten die mooi zijn om naar te kijken, maar ook als bewaarders van kostbare gegevens over de evolutie van het culturele en natuurlijke landschap.
Artemis is ervan overtuigd dat de Belgische rijkdom aan gedetailleerde kaarten – waarvan een groot deel in het Algemeen Rijksarchief wordt bewaard, dat nauw bij het project is betrokken – en kaartseries een groot potentieel heeft om landschappen, hun evolutie in de tijd en hun mogelijke toekomst(en) te onderzoeken. Dit potentieel kan worden gebruikt in verschillende onderzoeksgebieden zoals Historische Geografie, Ecologie (biodiversiteit en waterbeheer) en Ruimtelijke Planning.
Om dit onderzoekspotentieel zo goed mogelijk te benutten is het nodig om van scans van deze kaarten naar een ‘onderzoeksklare’ ruimtelijke versie te gaan. Hiervoor moeten de kaarten 1) nauwkeurig gegeolokaliseerd, 2) met informatie (zoals percelen) verrijkt, 3) aan historische bronnen gelinkt en 4) beschikbaar worden gemaakt. Dit proces zal in Artemis worden doorlopen met behulp van geavanceerde extractietechnieken zoals geautomatiseerde lokalisatie, toponiemherkenning en ‘landscape feature extraction’. In een eerste fase zal de Schelde tussen Antwerpen en Gent en haar onmiddellijke omgeving – letterlijk – in kaart worden gebracht.
Waar het kaartencorpus té uitdagend blijkt voor automatisering zal een beroep worden gedaan op de ‘crowd’, in een aanpassing en gedeeltelijke verderzetting van het pilootproject ‘DigHimapper’.
De uiteindelijke publicatie van de onderzoeksdata zal gebeuren in een ‘open mapping platform’. Hierin onderscheidt Artemis zich van de online geografische zoekrobot Cartesius die wél de toegang tot kaarten (voor heel België en daarbuiten) verzorgt, maar niet instaat voor het aanbieden van ‘onderzoeksklare’ data of geëxtraheerde kaartinhoud. De resultaten en methoden van Artemis zullen wel worden meegenomen in een verdere uitbouw van Cartesius.
Artemis wordt gefinancierd door het FWO en wordt uitgevoerd door de Universiteit Gent (promotor: prof. dr. Christophe Verbruggen) en de Universiteit Antwerpen (promotor: prof. dr. Iason Jongepier, deeltijds werkzaam binnen het Algemeen Rijksarchief). Ook de belangrijke collectiebewaarders van historische kaarten zijn rechtstreeks betrokken. Er wordt nauw samengewerkt met KBR, het NGI en het Algemeen Rijksarchief, dat voor deze fase van Artemis haar collectie Primitieve Kadasterplannen binnen het studiegebied ter beschikking stelt.
