Decennialang speelde de Bond van Grote Gezinnen een voortrekkersrol in de Belgische samenleving. Hij voerde strijd voor de verbetering van de levensomstandigheden van gezinnen. Het archief van de Gezinsbond (1921-2002) dat in het Algemeen Rijksarchief wordt bewaard, kan nieuw licht werpen op deze strijd. De inventaris van het archief van de Gezinsbond verscheen in 2013.
De plaats van de Gezinsbond binnen de Belgische samenleving
De Gezinsbond beschikte lange tijd over een uitgebreid militantennetwerk, bevoorrechte contacten met politici, vertegenwoordigingen in talrijke overlegorganen en een performante studiedienst. Hij verleende zijn leden ook een groot aantal niet te versmaden diensten, zoals kortingzegeltjes, verminderingskaarten voor het openbaar vervoer, verbruikersadvies, vrijetijds- en vakantieclubs (‘vakantie voor iedereen’), kinderoppas, kleding- en speelgoedbeurzen...
De Bond dankt zijn bekendheid ook aan zijn publicaties en aan zijn verbindingsagentschap, evenals aan zijn talrijke initiatieven om het lezen te stimuleren (prijs Bernard Versele voor het kinderboek en Veertiendaagse voor de boekenliefhebber).
Het verenigingsleven kent vaak ups en downs. Aangezien de Bond rechtstreeks in verbinding staat met de problemen en moeilijkheden waaraan gezinsleden het hoofd moeten bieden, heeft hij de talrijke crisissen moeten doorworstelen die zijn voortgevloeid uit de evoluties in de Belgische samenleving en de gewijzigde sociale, economische, culturele en communautaire parameters.
In de 21ste eeuw heeft de Gezinsbond enigszins aan belang ingeboet. De afbrokkeling van de traditionele solidariteit en het oprukkend individualisme; de gevolgen van de gewijzigde familiale omstandigheden, zijn te algemene aanpak, het wegvallen van politieke contacten, eventuele castingfouten en verkeerde strategische keuzes… zijn factoren die daarbij mogelijk een rol hebben gespeeld. Ook zou moeten onderzocht worden in welke mate communautaire aspecten, zoals de definitieve splitsing in twee aparte entiteiten hebben bijgedragen tot de erosie van de bond.
Het archief van de Gezinsbond
Het archief van de Gezinsbond (1921-2002) dat in het Algemeen Rijksarchief wordt bewaard, kan bij dit onderzoek een sleutelrol spelen: ondanks zijn grote hiaten en zijn beperkt volume (47,4 s.m.) is het archief van de Gezinsbond een uitzonderlijk rijke en gediversifieerde bron aan informatie. Naast de basisthema’s zoals gezin, huisvesting en onderwijs, behandelen de documenten van ook een veelheid aan andere onderwerpen, zoals de prijsevolutie van het vlees, pijnloos bevallen, televisiemoeders, de prijs Bernard Versele voor het kinderboek, de betoging van 22 mei 1969 te Luik voor de verdediging van de Waalse gemeenschap enz.
Dit archief kan een nieuw licht werpen op de bewogen geschiedenis van de Bond en op zijn strijd om alle mogelijke gezinsvormen een plaats te geven binnen de samenleving.
De inventaris
Pierre-Alain TALLIER en Isabelle SIRJACOBS, Inventaire des archives de la Ligue des Familles Nombreuses de Belgique (1921-2002) : Entre tradition, revendication, émancipation et consommation. Aux sources de l’histoire du mouvement familial en Belgique, Reeks Inventarissen Algemeen Rijksarchief 553, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2013.
Publicatie 5268, € 7,00.
U kan de inventaris (opgesteld in het Frans) gratis downloaden via onze zoekrobot. De publicatie is in papieren versie te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief of te bestellen via publicat@arch.be.
