Toen Willy Thiry enkele maanden geleden over de rommelmarkt van Tienen kuierde, viel zijn oog op een reeks oude documenten. Willy, nochtans een doorwinterd genealoog, trouw bezoeker van het Rijksarchief en lid van de heemkundige kring van Geldenaken, besefte eerst niet goed wat hij had ontdekt: parochieregisters van Neerheylissem (vandaag fusiegemeente van Hélécine) uit de 17de en 18de eeuw! In november ll. overhandigde hij de drie parochieregisters aan het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve.
Dankzij de opmerkzaamheid van Willy Thiry worden de onuitgegeven doop- (1659-1809), huwelijks- (1635-1809) en overlijdensakten (1635-1808) van Neerheylissem algemeen raadpleegbaar. De registers zullen tot de lente 2016 beschikbaar zijn in het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve. Vervolgens worden ze gedigitaliseerd en online gezet op search.arch.be.
Een raadsel...
Het is een raadsel welke weg de registers sinds de 19de eeuw hebben afgelegd om uiteindelijk terecht te komen op een rommelmarkt, zo’n tiental kilometer van Neerheylissem.
Parochieregisters uit het ancien régime (tot 1795) zijn overheidsdocumenten die verplicht moeten worden overgebracht naar het Rijksarchief. Ze werden destijds ingesteld door de regering van de Nederlanden om een eerste vorm van burgerlijke stand te kunnen opmaken. Krachtens het Eeuwig Edict van 1611 werd deze taak toevertrouwd aan de parochiepriesters, niet in hun kerkelijke hoedanigheid maar wel als afgevaardigden van de Staat.
Aan het einde van het ancien régime werd beslist dat de parochieregisters die nog door priesters werden bewaard, moesten worden toevertrouwd aan de gemeenten (Directoriumbesluit van 29 prairial van het jaar IV / 17 juni 1796). Net zoals de kopieën van de registers van de burgerlijke stand en van een aantal parochieregisters, die werden bewaard op de griffie van de rechtbanken van eerste aanleg, werden de registers die waren bijgehouden door de parochiepriesters uiteindelijk overgedragen aan het Rijksarchief. Toch werden een aantal van de registers, zoals deze van Neerheylissem, klaarblijkelijk over het hoofd gezien.
Verloren gewaand archief terugvinden en beschikbaar stellen voor het publiek is een van de opdrachten van het Rijksarchief. Sinds 2009, het jaar waarin het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve de deuren opende, werden voor Waals-Brabant al 52 parochieregisters door privépersonen, gemeenten of kerkfabrieken aan het Rijksarchief overgemaakt.
Leestip
