Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Namen 1917-2017: een artistieke kijk op censuur

Texte petit  Texte normal  Texte grand
Van 10/11/2017 tot 23/02/2018Rijksarchief te Namen: Boulevard Cauchy 41, 5000 NamenOpeningsuren:

Open van dinsdag tot en met vrijdag, van 9u00 tot 16u30. Uitzonderlijk geopend op zaterdag 3 februari 2018 van 9u00 tot 16u00.

Tarieven: Gratis toegangContact : archives.namur@arch.be - 081/65.41.98

Tijdens de Eerste Wereldoorlog nam de Duitse bezetter strikte maatregelen om de weerstand van de bevolking de kop in te drukken en pers en fotografie te controleren. Maar ook tijdens de volgende honderd jaar waren censuur en manipulatie van tekst en beeld nooit helemaal uit de lucht. Een tentoonstelling in het Rijksarchief te Namen wil aan de hand van het werk van hedendaagse kunstenaars de herinnering hieraan levendig houden.

In augustus 1914 vallen de Duitsers met indrukwekkend machtsvertoon België binnen. Gedurende vier jaar neemt de bezetter strikte maatregelen om het verzet van de bevolking te breken en pers en fotografie onder controle te houden. De bevolking zwicht voor het dictaat of probeert de maatregelen te omzeilen.

In Namen mag enkel het dagblad L'Ami de l'Ordre verschijnen, onder strikte controle van de censuur. L'Ami de l'Ordre publiceert de berichtgeving van de Duitse overheid en zet de inwoners aan tot kalmte door hen te overtuigen van de onafwendbaarheid van de Duitse overwinning. Onderhuids worden echter vlugschriften verspreid en circuleert er een clandestiene pers (waaronder La Libre Belgique, gesticht in februari 1915) die de Belgische vaderlandsliefde levendig houdt en laat hopen op een spoedig einde van de vijandelijkheden.

In die context worden ook foto’s gemanipuleerd: de enscenering of de compositie worden aangepast, negatieven worden met de hand bewerkt, de foto’s krijgen suggestieve legendes, enz. De Naamse fotograaf Fernand Gilles bijvoorbeeld maakte – zeer tegen zijn zin – fotomontages voor de talrijke Duitse militairen die in zijn stad gekazerneerd waren. Een foto van de soldaat werd “gefotoshopt” met een portret van zijn vrouw, al dan niet met de kinderen erbij, om vervolgens als postkaart naar Duitsland te worden verstuurd.

De voorbije eeuw zijn censuur en tekst- en beeldmanipulatie nooit helemaal weggeweest.

Om de herinnering aan dit fenomeen levendig te houden hebben verschillende kunstenaars (Fred Collin, Anton Levski, Philippe Luyten, Luc Noël en Jacques Patris) de tentoonstelling “ CENSURéE” opgezet. De tentoonstelling werd op donderdag 9 november 2017 geopend in het Rijksarchief te Namen en loopt nog tot 23 februari 2018 (verlengd).

Ontdek op de Facebookpagina van het Rijksarchief:

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement