De verzameling ‘Stad en Kasselrij Veurne’, bewaard in het Rijksarchief Brugge, bevat een groot aantal bijzonder waardevolle stukken over de geschiedenis van de stad Veurne en omgeving, van de vroege 15de tot de late 19de eeuw. De inventaris van de verzameling, zopas van de persen gerold, is gesneden koek voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van de Westhoek.
De stad en kasselrij Veurne
De kasselrij Veurne, ook wel Veurne-Ambacht genoemd, was een plattelandsdistrict dat zich rond de gelijknamige stad uitstrekte. Het bestaan van dit district wordt voor het eerst gesuggereerd in een tekst uit 1060. Aanvankelijk beschikten de stad Veurne en de kasselrij Veurne-Ambacht elk over een eigen bestuur. In 1586 werd echter overgegaan tot een fusie van beide entiteiten. Dit nieuwe district, dat als “de stad en kasselrij Veurne” bekend kwam te staan, werd bestuurd door een magistraat (een soort stadsregering) bestaande uit twee “burgemeesters-landhouders” en een variabel aantal “schepenen-keurheren”. De annexatie van de Zuidelijke Nederlanden door het revolutionaire Frankrijk in 1795 zou uiteindelijk de doodsteek betekenen voor de stad en kasselrij Veurne. Op 23 april 1796 werd de magistraat van dit district officieel ontbonden, waarmee definitief een einde kwam aan de unie die in 1586 tot stand was gebracht.
Inhoud van de verzameling
De verzameling “Stad en Kasselrij Veurne”, die lange tijd onaangeroerd in het depot van het Rijksarchief Brugge lag, heeft een vrij heterogene samenstelling. Ze bevat in de eerste plaats een groot aantal stukken met betrekking tot de stad en kasselrij zelf, gaande van lijsten van burgemeesters-landhouders, schepenen-keurheren, pensionarissen en griffiers tot brieven, rekeningen, staten van goed en procesdossiers. Daarnaast kan je in deze verzameling ook een groot aantal documenten terugvinden in verband met het moderne stadsbestuur van Veurne, het leenhof van de Burg van Veurne, de Noordwatering van Veurne, de Generaliteit van de Acht Parochies (een federatie van autonome heerlijkheden die tot 1759 deel uitmaakte van de kasselrij Veurne), de stad Lo en enkele voormalige gemeenten in de omgeving van Veurne.
De inventaris
Je kan deze inventaris zowel raadplegen via onze online zoekomgeving als downloaden in pdf-formaat via onze webshop. Beide opties zijn gratis. De papieren versie is voor € 3,00 te koop in het Rijksarchief Brugge of kan worden besteld via publicat@arch.be.
DEKOSTER Kevin, Inventaris van de verzameling Stad en Kasselrij Veurne (1417 - 20ste eeuw), reeks Inventarissen Rijksarchief te Brugge nr. 100, publicatie nr. 6369, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2023, € 3,00 (+ eventuele verzendingskosten).
Ontdek meer
Het Rijksarchief Brugge bewaart nog veel meer archief met betrekking tot de stad en kasselrij Veurne. Een overzicht van de relevante bestanden en verzamelingen vind je in onze online zoekomgeving.
