Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Studie van procesdossiers van onderdanen van de prinsdommen Luik en Stavelot-Malmedy voor het Reichskammergericht (16de-18de eeuw)

Texte petit  Texte normal  Texte grand

Inhoud

In het kader van hervormingen die in het midden van de 15de eeuw werden ingezet in het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie stelde de Kammergerichtsordnung van 7 augustus 1495 het Reichskammergericht in. Deze rechtbank moest zorgen voor het handhaven van de “eeuwige landvrede” die in 1495 was afgekondigd door de Rijksdag van Worms om een einde te stellen aan het gebruik om het recht in eigen handen te nemen. In 1500 ging het prinsdom Luik deel uitmaken van de Kreis Westfalen, waardoor de banden tussen Luik en het Rijk nauwer werden aangehaald. Vanaf dan werd steeds meer beroep aangetekend bij het Reichskammergericht, ondanks de privileges de non appellando en de non evocando die in 1518, 1521 en 1571 werden bekomen. Na de aanhechting van het grondgebied van Luik bij de Franse republiek op 1 oktober 1795 viel het prinsdom Luik niet langer onder de bevoegdheid van het Reichskammergericht. Het Reichskammergericht zelf werd opgeheven in 1806, bij het uiteenvallen van het Heilig Roomse Rijk.

Dit onderzoeksproject is een voortzetting van het onderzoek rond de Pouvoirs politiques et administrations dans la Principauté de Liège du Moyen Âge à la fin de l’Ancien Régime (985-1795), waarover in 2012 de gids Les institutions publiques de la Principauté de Liège (980-1794) verscheen, o.l.v. Sébastien Dubois, Bruno Demoulin en Jean-Louis Kupper. Door deze studie kwam aan het licht dat het historisch onderzoek de beroepsprocedures voor de rijksgerechten tot dan toe bijna volledig links hadden laten liggen. Het Rijksarchief Luik bewaart in zijn ancien régime-archief nochtans dossiers van processen voor het Reichskammergericht die werden gevoerd door “Belgen”. Onder Belgen worden natuurlijke of morele personen verstaan die gevestigd waren op het grondgebied van België, meer bepaald het prinsdom Luik en het Belgische gedeelte van het voormalige prinsdom Stavelot-Malmedy. Deze documenten werden voor het eerst geïnventariseerd in de eerste helft van de 19de eeuw. Op 13 oktober 1865 werd dit archief naar het Algemeen Rijksarchief overgebracht, vanwaar het op 28 september 1857 samen met de “Wetzlar-catalogus” naar Luik verhuisde. Het archief werd sinds het bombardement van 1944, dat twee derde van de Luikse archiefbestanden beschadigde, niet verder geïnventariseerd.

De studie van de dossiers van het Reichskammergericht is van groot belang voor de kennis van de geschiedenis van de nieuwe tijd en zijn instellingen. De wetenschappelijke waarde van het project ligt in de eerste plaats in de databank die zal worden opgezet en één van de archiefinstrumenten van het Rijksarchief zal worden. In de tweede plaats moeten de Luikse archieven over dit onderwerp worden geïnventariseerd zodat het project deel kan gaan uitmaken van het internationaal samenwerkingsverband dat in 1978 in Duitsland werd gelanceerd.

Het project ging in april 2012 van start in het Rijksarchief Luik en zal worden afgerond in maart 2015.

Partners

Het project wordt verwezenlijkt met kredieten van het federaal wetenschapsbeleid.

Medewerkers

Promotor : Prof. Dr. Sébastien Dubois (Operationeel Directeur rijksarchieven in Wallonië)

Projectverantwoordelijke: Dr. Laetizia Puccio (Rijksarchief Luik)

Publicaties

  • 11 maart 2013: studiedag ‘Procesdossiers van het ancien régime en perspectieven voor historisch onderzoek’, Algemeen Rijksarchief, georganiseerd door Harald Deceulaer en Sébastien Dubois.
  • Puccio Laetizia, Étude des dossiers de procès soutenus devant le Tribunal de la Chambre impériale par des ressortissants de la Principauté de Liège (XVIe-XVIIIe siècle). Traduction du ‘catalogue de Wetzlar’ et premiers résultats statistiques (te verschijnen in de akten van de studiedag van 11 maart 2013).

Nieuws

Momenteel geen nieuws over dit lopend onderzoek.

Links

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement