Kersvers staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Thomas Dermine bezocht samen met zijn kabinetsmedewerkers op donderdag 15 oktober 2020 het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier. De staf van het Rijksarchief gaf hem eerst een uitgebreide briefing over de huidige werking én de uitdagingen en verwachtingen naar de toekomst toe. Tijdens de rondleiding in de archiefruimtes die daarop volgde, maakte de staatssecretaris kennis met enkele grote, relevante reeksen hedendaags archief, zoals het zgn. ‘Afrika-archief’ – waarvan de overdracht door de FOD Buitenlandse Zaken naar het Rijksarchief volop bezig is –, het archief van het militair gerecht (o.m. repressie-archieven), honderdduizenden dossiers ‘oorlogsschade WOII’, bedrijfsarchieven, …
Vele burgers en organisaties keken vorige week uit naar de tekst van het akkoord dat zeven politieke partijen sloten om met de nieuwe federale regering van start te gaan. Die tekst werd op 30 september ruim verspreid. Ondertussen is ook de samenstelling van die nieuwe regering bekend. De politieke verantwoordelijke voor het Rijksarchief is staatssecretaris voor wetenschapsbeleid Thomas Dermine, een 34-jarige handelsingenieur uit Charleroi. Rekening houdend met de vele uitdagingen op het vlak van modernisering en uitbreiding van de gebouweninfrastructuur is ook de persoon van Mathieu Michel belangrijk. Michel is nl. staatssecretaris bevoegd voor onder meer de Regie der Gebouwen. Welke delen van het regeerakkoord zijn voor het Rijksarchief belangrijk?
Alle leeszalen van het Rijksarchief zijn, op afspraak en mits het dragen van een mondmasker, open voor het ruime publiek.
- Wie een plaats wil reserveren, moet minstens 2 werkdagen vooraf via e-mail contact opnemen met het betrokken Rijksarchief. De coördinaten van onze diensten zijn hier te vinden.
OPGELET: voor een bezoek aan de leeszaal van het Algemeen Rijksarchief in Brussel moet vanaf 10 september 2020 niet meer via e-mail, maar via een online formulier worden gereserveerd. - Om je bezoek zo optimaal mogelijk voor te bereiden, kan je hier de bijzondere voorzorgsmaatregelen genomen in de strijd tegen COVID-19 raadplegen.
- Intussen blijven we inzetten op de uitbreiding van de online valorisatie van archieven en archieftoegangen.
- Om de langdurige sluiting van de leeszalen enigszins te compenseren, werden de sluitingsdagen wegens bestandscontroles die nog gepland stonden voor 2020 geannuleerd.
- In de Rijksarchieven te Aarlen, Luik, Bergen en Namen is de leeszaal tot nader order ook op zaterdag gesloten.
- Alle publieke groepsevenementen, groepsbezoeken, colloquia, recepties, boekvoorstellingen, opleidingen, … zijn tot nader order afgelast. Er wordt een uitzondering gemaakt voor de organisatie van seminaries voor kleine groepen studenten die onder zeer strenge voorwaarden kunnen plaatsvinden (toepassing van sanitaire veiligheidsmaatregelen).
Blijf op de hoogte via deze pagina en/of via Facebook.
Door de Covid 19-crisis ziet het Rijksarchief zijn genoodzaakt om haar dienstverlening op zaterdag tijdelijk aan te passen. Op zaterdag waren tot nog toe vier leeszalen geopend voor het publiek nl. één maal per maand, op de eerste zaterdag van de maand: in Bergen, Namen, Luik en Aarlen. Welnu, de volgende vier maanden zullen in de voornoemde Rijksarchieven de leeszalen ook op de eerste zaterdag van de maand gesloten zijn. Het gaat hier dus om 5 september, 3 oktober, 7 november en 5 december. Over de eventuele heropening begin 2021 zal tijdig worden gecommuniceerd. Met dank voor uw begrip.
De voorbije jaren heeft het Hof van assisen van Luik heel wat archief overgebracht naar het Rijksarchief te Luik. Deze bijzonder rijke archieven zijn nu geïnventariseerd en ontsloten voor onderzoek. Stukken ouder dan 100 jaar zijn vrij raadpleegbaar.
De “minimale dienstverlening” die sinds half maart van kracht is binnen het Rijksarchief belet niet dat achter de schermen hard gewerkt wordt, ook door onze vrijwilligers! We vroegen hen met spijt in het hart om voorlopig niet naar de leeszalen te komen, maar van thuis uit bleven en blijven ze het stamboomonderzoek in België meer dan ooit mee vooruit helpen. Daarvoor willen we onze vrijwilligers nog eens heel expliciet bedanken! Naast de opvolging van de bestaande projecten (DemoGen, DemoGenVisu, enz.) werden de afgelopen weken ook nieuwe databanken opgestart.
Van 30 maart tot 9 april liep de enquête ArchPoll, waarmee we peilden welke archieven (bestanden/bestanddelen) ons publiek graag zo snel mogelijk online wil. Niet minder dan 2.888 mensen brachten hun stem uit: een aantal dat onze verwachtingen ruim overtrof! We willen alle stemmers dan ook bedanken voor hun deelname. Het werd een experiment dat duidelijk naar meer smaakt. En we houden rekening met jullie voorkeur. De top 10 die uit de ArchPoll naar voren kwam, staat intussen online!
- Vrijgeleiden uit Wereldoorlog I (nrs. 414-607)
- Brabantse volkstellingen (17de-18de eeuw) (nrs. 314-405)
- Vonnisboeken van de Raad van Vlaanderen (14de-18de eeuw) (nrs. 164-170, 2327-2605 en 8557-8596)
- Vonnisboeken van de Grote Raad van Mechelen (1475-1794) (nrs. 977-1045)
- Archief van de Raad van Beroerten (1567-1576) (nrs. 1-400)
- Penningkohieren in het archief van de Audiëntie (1569-1574) (nrs. 618/1-39)
- Kortrijkse poortersboeken (1413-1796) (nrs. 1-5)
- Archief van de oude universiteit Leuven (15de-18de eeuw) (nrs. 3, 22-29, 51-88, 99, 273-286, 288, 298-306, 387-391, 502-511, 689, 710-725, 812-815, 4751-4755)
- Kortrijkse wezerijregisters (1403-1796) (nrs. 1-179)
- Repertoria van notarisarchieven uit Bergen (19de-20ste eeuw) (nrs. 1-57)
In de loop van maart sloten de archiefinstellingen in Europa één voor één hun deuren voor het publiek. In België gebeurde dat op 13 maart 2020, na de beslissing van de Nationale Veiligheidsraad (NVR) van 12 maart. Het Rijksarchief sloot zijn leeszalen en ging een periode van minimale dienstverlening in. Maar achter de schermen wordt meer dan ooit ingezet op het toegankelijk maken van archieven voor onderzoek.
Tussen 1990 en 1992 werd een deel van het archief van FN Herstal, de bekende Belgische wapenfabriek, aan het Rijksarchief te Luik geschonken. Het gaat voornamelijk over de reclameactiviteiten van het bedrijf, maar ook de technische knowhow van de onderneming komt erin aan bod. Dit bijzonder rijke bestand is nu geïnventariseerd en ontsloten voor onderzoek.
