Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Rijksarchief te Doornik

Texte petit  Texte normal  Texte grand

Contact:

Rue des Augustins, 20
7500 Doornik
  Hoe te bereiken ?

T : +32 (0)69 22 53 76
F : +32 (0)69 54 54 83
archives.tournai@arch.be

Openingsuren:

  Bekijk hier alle sluitingsdagen

05/02/2024

Op maandag 5 februari nam het Rijksarchief tijdens een feestelijke academische zitting na ruim 18 jaar afscheid van Karel Velle als Algemeen Rijksarchivaris. Zowel het personeel van alle Rijksarchiefvestigingen als tal van vertegenwoordigers van het Federaal Wetenschapsbeleid en van partnerinstellingen uit binnen- en buitenland, vrienden en familie tekenden present en gaven Karel Velle een bijzonder hartelijk afscheid. 

Hou de komende weken de sluitingen wegens bestandscontroles in het oog

Opgelet: in de loop van september, oktober en november sluiten negen van onze leeszalen (ARA2 - CegeSoma - Rijksarchief Antwerpen - Rijksarchief Bergen - Rijksarchief Beveren - Rijksarchief Brugge - Rijksarchief Doornik - Rijksarchief Kortrijk - Rijksarchief Luik) een weekje de deuren voor de jaarlijkse bestandscontrole. Tijdens bestandscontroles, variërend per leeszaal, worden onze archiefmagazijnen systematisch gecontroleerd om na te gaan of er in het afgelopen jaar geen lacunes ontstaan zijn in de diverse bestanden. Er wordt ook extra tijd vrijgemaakt om archiefaanwinsten te verwerken.

23/06/2023 - Divers
Huidige inventarissen van de gedigitaliseerde parochieregisters en registers van de burgerlijke stand vanaf 17 juli 2023 offline

OPGELET! Zes maanden na de lancering van onze nieuwe genealogische website, op maandag 17 juli 2023, zullen zoals aangekondigd de huidige inventarissen (geordend per provincie en gemeente) van de gedigitaliseerde parochieregisters en registers van de burgerlijke stand offline worden gehaald. De gedigitaliseerde registers zijn vanaf dan enkel via de nieuwe genealogische website raadpleegbaar. Concreet betekent dit dat de huidige URL’s zullen verdwijnen. 

09/06/2023 - Evenementen
Internationale Archiefdag 2023 - Waarom digitaliseert het Rijksarchief niet alles?

Op 9 juni is het Internationale Archiefdag: hét moment om eens stil te staan bij een vraag die we héél vaak krijgen… Waarom digitaliseert het Rijksarchief niet alles? Ontdek in deze video onze drie antwoorden!

23/05/2023 - Publicaties
Jaarverslag 2022: de realisaties en uitdagingen van het Rijksarchief als 'collectief geheugen van België'

Ook wie ziende blind is, kan er niet omheen: de maatschappelijke betekenis van archieven groeit. Dat blijkt onder meer uit een toename van het aantal parlementaire vragen over onze werking, maar er zijn nog tal van andere factoren. Ontdek ze in het jaarverslag 2022: een bloemlezing van de uiteenlopende activiteiten van het Rijksarchief. Onze taken zijn divers, maar bevatten tegelijk een rode draad: het beschikbaar maken van zoveel mogelijk betrouwbare informatie voor zoveel mogelijk mensen. Dat is het streefdoel van alle 272 medewerkers, of ze nu voor of achter de schermen werken. Samen zorgden ze voor de verwerking van meer dan 12 km nieuwe archieven, wat het totaal op ruim 385 km beheerd analoog archief brengt. Meer dan 5,5 km archief werd raadpleegbaar gemaakt via inventarissen en andere archieftoegangen. Tijdens meer dan 2 miljoen bezoeken aan onze online zoekomgeving werden meer dan 100 miljoen pagina's geconsulteerd. Maar 2022 bracht ook (nieuwe) uitdagingen en bezorgdheden met zich mee. 

Op 8 mei vieren we de 78ste verjaardag van het einde van WO II in Europa. Het Rijksarchief onderneemt actie om de herinnering aan 1940-45 levendig te houden!

Twee inventarissen over Bruyelle, een dorp in de provincie Henegouwen, deelgemeente van de stad Antoing, rolden zopas van onze persen. Het gaat om het archief van de schepenbank en het leenhof van Bruyelle enerzijds, en het gemeentearchief van Bruyelle anderzijds. De inventarissen bevatten indexen met persoons- en plaatsnamen. Het in omvang beperkte archief is vrij raadpleegbaar in het Rijksarchief Doornik.  

Tijdens de middeleeuwen was Komen een belangrijke heerlijkheid van 5000 ha. Komen lag destijds in het graafschap Vlaanderen. De 11,3 strekkende meter archief van de heerlijkheid, het leenhof en de gemeente Komen is recent geïnventariseerd: helemaal klaar voor onderzoek in onze leeszaal in Doornik!

17/01/2023 - Digitalisering - Divers

Goed nieuws voor doorwinterde genealogen en al wie op zoek wil gaan naar sporen van zijn of haar voorouders: de nieuwe website met de genealogische bronnen van het Rijksarchief staat online! De zoekrobot bevat ruim 38,6 miljoen pagina's met geboorte-, doop-, huwelijks-,  overlijdens- en begrafenisakten  evenals de tienjarige tafels voor heel België. Alle bronnen zijn gratis raadpleegbaar. We hopen dat deze langverwachte lancering alle verwachtingen inlost!

De Doornikse collectie cartularia en obituaria (jaargetijdenboeken) werd gedigitaliseerd en is nu online raadpleegbaar. Het gaat om cartularia van onder meer het bisdom Doornik, de Sint-Maartensabdij van Doornik, het Hospitaal Notre-Dame à la Rose uit Lessen en de abdij van Gellingen. Ook de cartularia en obituaria uit het Rijksarchief Bergen zijn al enige tijd online doorzoekbaar.  

05/09/2022 - Divers
Wijzigingen op til voor de raadpleging van genealogische bronnen

In het kader van de lancering van een nieuwe genealogische zoekwebsite in het najaar van 2022 zullen bepaalde gedigitaliseerde parochieregisters of registers van de burgerlijke stand tijdelijk niet beschikbaar zijn. Zes maanden na de lancering van deze nieuwe website zullen de huidige inventarissen in de zoekrobot (geordend per provincie en gemeente) offline worden gehaald. De gedigitaliseerde registers zullen dan nog enkel via de nieuwe genealogische website raadpleegbaar zijn. Concreet betekent dit dat de huidige URL’s op termijn zullen verdwijnen. Heb je links naar deze registers verwerkt in een stamboom of op een website? Dan zullen deze na de lancering van de nieuwe website aangepast moeten worden. We doen er alles aan om de overgang zo vlot mogelijk te laten verlopen en danken je alvast voor je begrip.

Het Rijksarchief op Municipalia 2022: beurs voor lokale overheidsmandatarissen

Ook dit jaar neemt het Rijksarchief deel aan Municipalia, een beurs bestemd voor overheidsmandatarissen van gemeenten, provincies, intercommunales, autonome raden, departementen en andere organismen van openbaar nut. Dit jaarlijks event wordt gehouden om beleidsmakers uit de overheidssector in contact te brengen met leveranciers van materiaal en diensten.

11/03/2022 - Divers

Op donderdag 10 maart 2022 besliste de Internationale Archiefraad (ICA), waarvan het Rijksarchief een van de stichtende leden is, om alle betrekkingen op te schorten met de vier Russische en Wit-Russische overheidsinstellingen die momenteel lid zijn van de ICA.   

07/03/2022 - Divers
Solidariteit met de Oekraïense wetenschappelijke gemeenschap

Het Rijksarchief draagt het standpunt van het federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) inzake de huidige situatie in Oekraïne mee uit. Alle federale wetenschappelijke instellingen willen collectief hun volwaardige en volledige solidariteit betuigen met de Oekraïense wetenschappelijke en culturele gemeenschap. Specifiek voor de archiefsector onderschrijft het Rijksarchief als stichtend lid de steunbetuiging van de International Council on Archives (ICA) aan de collega's uit de Oekraïense archiefsector.

14/02/2022 - Divers
Volg ons op Facebook!

Op 14 februari 2022 werd de symbolische kaap gerond van 10.000 volgers op de Franstalige Facebook-pagina van het Rijksarchief! Ook aan Nederlandstalige zijde volgen duizenden mensen het reilen en zeilen in het Rijksarchief: enorm motiverend voor iedereen die met hart en ziel mee aan de kar trekt. Dankjewel daarvoor!

03/02/2022 - Divers

Eind januari bereikte ons het droevige nieuws dat dr. Ernest Persoons, ere-Algemeen Rijksarchivaris, overleden is in het WZC Sint Bernardus in Bertem. Het Rijksarchief herinnert en eert Ernest Persoons als een civil servant in de beste betekenis van het woord.

Sinds 2013 hebben de archiefploegen van SATURN al ruim 30 kilometer archief van de FOD Financiën verwerkt. Wegens succes wordt de samenwerking tussen het Rijksarchief en de FOD Financiën voor de selectie, inventarisatie en overbrenging van de archieven verlengd tot 2025. Meer nog, omdat er veel extra werk op de plank ligt, wordt het aantal archiefploegen uitgebreid van drie naar vier: één in Vlaanderen, één in Wallonië en twee in Brussel.

Het project Lokaal Archief Wallonië zag het licht in 2010, maar blijft crescendo gaan qua productiviteit. Intussen telt dit project ruim 100 (!) partners. “Ambulante” archivarissen helpen archiefvormers bij archiefselectie, voorzien opleidingen, geven advies inzake documentbeheer, ...

17/01/2022 - Archiefbeheer - Divers
Vertragingen in de levering van bewaringsmateriaal

Door de gezondheidscrisis en de krappe papiermarkt kampen we momenteel met abnormaal lange leveringstermijnen voor zuurvrije archiefomslagen en -dozen. We doen er alles aan om onze klanten zo snel mogelijk van dienst te zijn. Met onze excuses voor het ongemak.

Op 25 juli 2021 is Henri Vernes, pseudoniem van Charles-Henri Dewisme, overleden op de gezegende leeftijd van 102 jaar. De begrafenis had plaats op 2 augustus. De geestelijke vader van Bob Morane werd in 1918 geboren in Ath. Tien jaar geleden schonk hij zijn letterkundig archief aan het Rijksarchief Doornik. De verscheidenheid van zijn archief, een 700-tal stukken, getuigt van de bekendheid van deze reislustige schrijver. Hij is een van de meest gelezen Belgische romanschrijvers ter wereld.

Hoewel de archiefbewaarplaatsen van het Rijksarchief gelukkig volledig gespaard bleven, trof de watersnood heel wat elders bewaarde archieven. Het Rijksarchief heeft tot taak toezicht te houden op de archieven van overheidsdiensten. Deze opdracht bestaat onder meer uit het geven van aanbevelingen inzake conservatie en restauratie, met inbegrip van maatregelen die moeten worden genomen in geval van waterschade. Het Rijksarchief is al sinds 14 juli intens bezig met de opvolging van deze taak.

Het archief van de familie de Bersacques, bewaard in het Rijksarchief Kortrijk, is uniek in de Lage Landen. Verschillende leden van deze familie waren vanaf de tweede helft van de 16de eeuw tot de eerste helft van de 18de eeuw actief als landmeter. De opmetingsverslagen, kaartontwerpen, … uit dit archief brengen in hoofdzaak (Zuid-)West-Vlaanderen in kaart, maar ook delen van Oost-Vlaanderen, Henegouwen en Noord-Frankrijk.

28/05/2021 - Inventarisatie - Doornik - Bergen

Misdaaddossiers uit het ancien régime zijn zeldzaam in Henegouwen. Vele dossiers – vol waardevolle geschiedkundige, genealogische, gerechtelijke en sociologische informatie – gingen verloren toen het Rijksarchief Bergen in mei 1940 werd gebombardeerd door de Duitse luchtmacht. Het verhaal van Anne Domont en haar medeplichtigen, zoals opgetekend tijdens het proces voor het baljuwschap van Venize-lez-Mevergnies in 1600, is er dus eentjz om te koesteren.

01/04/2021 - Digitalisering

De versoepeling van de raadpleegbaarheid van de registers van de burgerlijke stand (wet van 21 december 2018) is een goede zaak voor het genealogisch onderzoek. De termijn van 100 jaar werd teruggebracht naar 75 jaar voor huwelijksakten en 50 jaar voor overlijdensakten. De voorbije maanden was er nogal wat commotie over het uitblijven van een uitvoeringsbesluit in verband met (1) de afschriften en uittreksels van akten van de burgerlijke stand en (2) de raadpleging voor genealogische, historische of wetenschappelijke doeleinden. Nu dit langverwachte Koninklijk Besluit gepubliceerd is (B.S. 31/3/2021), blikken we vooruit op de implicaties ervan in de praktijk. Miljoenen akten van de burgerlijke stand uit de periode 1920-1970 online raadpleegbaar maken, zal tijd vragen.

11/03/2021 - Divers
Het Rijksarchief in 2020: jaarcijfers van een bijzonder jaar

Dat 2020 ook voor het Rijksarchief geen gewoon werkjaar is geweest, hoeft eigenlijk niet eens te worden vermeld. In de loop van maart sloten de archiefinstellingen in Europa één voor één hun deuren voor het publiek. Na een periode van minimale dienstverlening werd gefaseerd heropgestart. In het najaar volgde een tweede sluiting van de leeszalen. Elk Rijksarchief bleef evenwel steeds bereikbaar. En achter de schermen werd meer dan ooit ingezet op het toegankelijk maken van archieven voor onderzoek. De retroconversie raakte in 2020 in een stroomversnelling. Maar de aandacht ging ook naar het online brengen van meer en meer gedigitaliseerde archieven. Deze uitzonderlijke situatie heeft uiteraard sporen nagelaten in de jaarcijfers: minder leeszaalbezoek, nauwelijks publieksevenementen, minder naar het Rijksarchief overgebrachte archieven… Maar dus ook: een grotere digitale toegankelijkheid.

Het Rijksarchief blijft aandacht hebben voor de toestand van archieven bij lokale besturen. Vanuit het project Lokaal archief Wallonië, een product van deze bezorgdheid, werden de voorbije periode weer heel wat nieuwe hulpmiddelen gelanceerd: van een herziene selectielijst voor gemeentearchief tot tal van nieuwe inventarissen.

16/10/2020 - Divers

Kersvers staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Thomas Dermine bezocht samen met zijn kabinetsmedewerkers op donderdag 15 oktober 2020 het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier. De staf van het Rijksarchief gaf hem eerst een uitgebreide briefing over de huidige werking én de uitdagingen en verwachtingen naar de toekomst toe. Tijdens de rondleiding in de archiefruimtes die daarop volgde, maakte de staatssecretaris kennis met enkele grote, relevante reeksen hedendaags archief, zoals het zgn. ‘Afrika-archief’ – waarvan de overdracht door de FOD Buitenlandse Zaken naar het Rijksarchief volop bezig is –, het archief van het militair gerecht (o.m. repressie-archieven), honderdduizenden dossiers ‘oorlogsschade WOII’, bedrijfsarchieven, …

30/09/2020 - Divers

Vele burgers en organisaties keken vorige week uit naar de tekst van het akkoord dat zeven politieke partijen sloten om met de nieuwe federale regering van start te gaan. Die tekst werd op 30 september ruim verspreid. Ondertussen is ook de samenstelling van die nieuwe regering bekend. De politieke verantwoordelijke voor het Rijksarchief is staatssecretaris voor wetenschapsbeleid Thomas Dermine, een 34-jarige handelsingenieur uit Charleroi. Rekening houdend met de vele uitdagingen op het vlak van modernisering en uitbreiding van de gebouweninfrastructuur is ook de persoon van Mathieu Michel belangrijk. Michel is nl. staatssecretaris bevoegd voor onder meer de Regie der Gebouwen. Welke delen van het regeerakkoord zijn voor het Rijksarchief belangrijk?

In 2011 werd 8 strekkende meter archief van de bekende schrijver Henri Vernes, de geestelijke vader van Bob Morane, opgenomen in de collectie van het Rijksarchief te Doornik. Voer voor bewonderaars van het eerste uur, maar ook voor historici, romanisten, sociologen, of eenvoudigweg al wie nieuwsgierig is!

03/05/2020 - Divers

De “minimale dienstverlening” die sinds half maart van kracht is binnen het Rijksarchief belet niet dat  achter de schermen hard gewerkt wordt, ook door onze vrijwilligers! We vroegen hen met spijt in het hart om voorlopig niet naar de leeszalen te komen, maar van thuis uit bleven en blijven ze het stamboomonderzoek in België meer dan ooit mee vooruit helpen. Daarvoor willen we onze vrijwilligers nog eens heel expliciet bedanken! Naast de opvolging van de bestaande projecten (DemoGen, DemoGenVisu, enz.) werden de afgelopen weken ook nieuwe databanken opgestart.

Top 10 ArchPoll staat online!

Van 30 maart tot 9 april liep de enquête ArchPoll, waarmee we peilden welke archieven (bestanden/bestanddelen) ons publiek graag zo snel mogelijk online wil. Niet minder dan 2.888 mensen brachten hun stem uit: een aantal dat onze verwachtingen ruim overtrof! We willen alle stemmers dan ook bedanken voor hun deelname. Het werd een experiment dat duidelijk naar meer smaakt. En we houden rekening met jullie voorkeur. De top 10 die uit de ArchPoll naar voren kwam, staat intussen online!

  1. Vrijgeleiden uit Wereldoorlog I (nrs. 414-607)
  2. Brabantse volkstellingen (17de-18de eeuw) (nrs. 314-405)
  3. Vonnisboeken van de Raad van Vlaanderen (14de-18de eeuw) (nrs. 164-170, 2327-2605 en 8557-8596)
  4. Vonnisboeken van de Grote Raad van Mechelen (1475-1794) (nrs. 977-1045)
  5. Archief van de Raad van Beroerten (1567-1576) (nrs. 1-400)
  6. Penningkohieren in het archief van de Audiëntie (1569-1574) (nrs. 618/1-39)
  7. Kortrijkse poortersboeken (1413-1796) (nrs. 1-5)
  8. Archief van de oude universiteit Leuven (15de-18de eeuw) (nrs. 3, 22-29, 51-88, 99, 273-286, 288, 298-306, 387-391, 502-511, 689, 710-725, 812-815, 4751-4755)
  9. Kortrijkse wezerijregisters (1403-1796) (nrs. 1-179)
  10. Repertoria van notarisarchieven uit Bergen (19de-20ste eeuw) (nrs. 1-57)
21/04/2020 - Divers

In de loop van maart sloten de archiefinstellingen in Europa één voor één hun deuren voor het publiek. In België gebeurde dat op 13 maart 2020, na de beslissing van de Nationale Veiligheidsraad (NVR) van 12 maart. Het Rijksarchief sloot zijn leeszalen en ging een periode van minimale dienstverlening in. Maar achter de schermen wordt meer dan ooit ingezet op het toegankelijk maken van archieven voor onderzoek.

30/08/2019 - Archiefbeheer - Publicaties

De Waalse gemeentebesturen krijgen een langverwachte nieuwe archiefselectielijst ter beschikking. Het gaat om een inhoudelijke en vormelijke herziening en aanpassing van een oudere selectielijst die sinds 2005 niet meer herwerkt was. Ook aan Vlaamse zijde is een geactualiseerde versie van de archiefselectielijst voor gemeentearchief beschikbaar, goedgekeurd op 1 juni 2019.

27/08/2019 - Archiefbeheer - Publicaties
Jaarverslag 2018 over het Archieftoezicht

Het Rijksarchief oefent toezicht uit op het archief- en informatiebeheer van de federale overheid. Daartoe publiceren we richtlijnen en aanbevelingen, verrichten we controlebezoeken en stellen archiefselectielijsten op. Dit zijn overzichten van archiefbescheiden met aanduiding van wat op termijn vernietigd, dan wel naar het Rijksarchief moet worden overgebracht. We verzorgen ook opleidingen voor ambtenaren en verlenen advies bij de bouw en inrichting van archiefruimtes. Welke concrete acties we in 2018 ondernamen om deze missie vorm te geven, lees je in het jaarverslag 'Archieftoezicht' dat nu online staat. De conclusie? Het Rijksarchief vraagt bijkomende mensen en middelen om haar wettelijke toezichtstaak en adviesfunctie naar behoren te kunnen uitoefenen...

26/08/2019 - Aanwinsten - Evenementen - Namen - Doornik

Op 21 augustus 2019 heeft het Oudheidkundig genootschap van Namen officieel het “armenboek” van de Sint-Brixiusparochie (Doornik) terugbezorgd aan het Rijksarchief te Doornik. Het manuscript uit 1288 was sinds 1851 in bezit van het genootschap, na omzwervingen waarvan de details niet helemaal duidelijk zijn. Het document vermeldt de pachtgelden die verschuldigd waren door de huurders van 198 woningen die toebehoorden aan de armentafel van de Sint-Brixiuskerk. Het is belangrijk omwille van de sociologische, genealogische, stedenbouwkundige en topografische informatie die erin vervat zit.

23/05/2019
Jaarverslag 2018

269 personeelsleden, ruim 8 km nieuw verworven archief (wat het totaal op 345 km beheerd archief brengt), 656 inspectiebezoeken, 135 publicaties, ... Jaarcijfers zijn voor elke organisatie cruciaal. Ze zorgen voor interne duidelijkheid, maar veruitwendigen daarnaast op transparante wijze hoe de organisatie het voorbije jaar zijn missie en taken vormgaf. Data helpen verantwoording af te leggen naar beheersorganen toe en kunnen ingezet worden om op het beleid te wegen. Op welke domeinen gaan we voor- of achteruit? Ontdek het in het Jaarverslag 2018!

02/04/2019 - Evenementen - Doornik
Genealogiebeurs in Doornik

Het Rijksarchief te Doornik, de genealogische vereniging van Belgisch Henegouwen (afdeling Doornik) en het genootschap Geneanouzeaut organiseren op 13 en 14 april 2019 een genealogiebeurs. Het thema dit jaar? Brouwerijen en brouwers.  

01/03/2019 - Digitalisering

Onze zoekrobot is geüpdatet! Raadpleeg vanaf nu gratis 34,6 miljoen bladzijden met parochieregisters en registers van de burgerlijke stand.

Het Rijksarchief nam op 13 februari 2019 met veel belangstelling kennis van de tekst van het Memorandum 2019-2024 dat de Association des Archivistes francophones de Belgique heeft voorbereid met het oog op de verkiezingen van 26 mei 2019. De tekst is het resultaat van een brede denkoefening en stelt voor de diverse beleidsniveaus (federaal, gemeenschapsniveau, regionaal) acties voor die zouden kunnen ondernomen worden, gestaafd met onderbouwde argumenten.  

01/03/2019 - Onderzoek

Ik ben opgeklommen in mijn stamboom tot ca. 1600, en dus tot de oudste parochieregisters. Is het mogelijk om oudere gegevens te vinden, en zo ja: hoe?”

Het Rijksarchief bewaart talrijke brieven en duizenden doodsberichten van soldaten die waren ingelijfd in de legers van Napoleon. Een nieuwe publicatie uit 2019 behandelt 150 van dergelijke brieven die werden geschreven tussen 1800 en 1814. De genealogische gegevens uit de doodsberichten van de soldaten van de Franse departementen kunnen bovendien online geraadpleegd worden.  

18/12/2018 - Publicaties
Nieuw nummer van Science Connection verschenen

Het meest recente nummer van Science Connection, het magazine van het Federaal Wetenschapsbeleid, heeft opnieuw enkele Rijksarchiefartikels in de aanbieding: lees over de uitbouw van een federaal webarchief (blz. 32-34), het kennisplatform Temas (blz. 39-42) of de honderdste verjaardag van de Wapenstilstand van WO I  (2014-2018, De herdenkingen lopen ten einde maar het onderzoek gaat verder, blz. 43-46). Veel leesplezier!

Vrijwaring van parochiearchief is voor het Rijksarchief een belangrijke prioriteit. In Henegouwen werkt het Rijksarchief al vele jaren samen met de afdeling ‘Archief en historisch onderzoek’ van de Diocesane Dienst voor Kunst, Cultuur en Geloof. Op zaterdag 15 december 2018 om 14u wordt in het Rijksarchief te Doornik een samenkomst georganiseerd van de verantwoordelijken van de kerkfabrieken van het bisdom. In januari 2019 volgen bezoeken aan de parochies.  

De 107 strekkende meter archief van het aankoopcomité van Bergen (verantwoordelijk voor de aankoop en onteigening van vastgoed voor rekening van de Staat) die in 2014 werd overgebracht naar het Rijksarchief te Bergen is dankzij de publicatie van een inventaris nu ook raadpleegbaar. Het archief beslaat vooral de periode 1938-1976 en alle gemeenten van de provincie Henegouwen komen erin aan bod. Het archiefbestand bevat onder meer de minuten van akten die door het comité werden verleden, briefwisseling met onteigende personen, plattegronden en uittreksels van het kadaster, onteigeningsplannen, foto’s, expertiseverslagen, hypotheekattesten, enz.

11/11/2018 - Evenementen - Divers - Onderzoek
100 jaar Groote Oorlog: volg ons op Facebook

In het kader van de honderdste verjaardag van de Wapenstilstand van de Groote Oorlog kan je elke dag van november 2018 op de Facebook-pagina van het Rijksarchief kennismaken met een van de aspecten van dit gruwelijke conflict. Het Rijksarchief bewaart in zijn verschillende vestigingen talrijke archiefbestanden over de Eerste Wereldoorlog.

30/10/2018 - Digitalisering

Het Rijksarchief bewaart een enorme collectie kaarten en plattegronden, waarvan sommige meer dan 500 jaar oud zijn. Meer dan 112.000 exemplaren werden reeds gedigitaliseerd, en ruim 78.000 daarvan kunnen digitaal geraadpleegd worden in de leeszalen van het Rijksarchief. Via Cartesius zijn ca. 32.000 kaarten bovendien online toegankelijk.

27/09/2018 - Archiefbeheer

Sinds 25 mei 2018 is de ‘Algemene Verordening Gegevensbescherming’, beter bekend als de ‘GDPR’, in de Europese Unie van kracht, dus ook in België. Wat verandert er concreet voor het Rijksarchief en voor jou als gebruiker? 

27/09/2018 - Evenementen - Doornik

In 2011 schonk Henri Vernes, pseudoniem van Charles Dewisme, zijn literair archief aan het Rijksarchief te Doornik. Op 16 oktober 2018 wordt de geestelijke vader van Bob Morane, geboren in Ath, 100 jaar! Voor die gelegenheid wordt in samenwerking met het Rijksarchief te Doornik een permanente tentoonstelling opgezet in het Musée de Folklore et des Imaginaires van Doornik.

Gratis toegang tot de leeszalen: reportages in de Rijksarchieven te Luik en Louvain-la-Neuve

Sinds 1 juni 2018 is de toegang tot de 19 leeszalen van het Rijksarchief gratis. Met deze maatregel willen we ervoor zorgen dat elke burger toegang heeft tot het archief. Onze archiefdiensten beheren documenten van hoven en rechtbanken, parochieregisters, archief van overheidsbesturen, notarissen, de privésector en particulieren. Kortom, een walhalla voor al wie genealogisch of geschiedkundig onderzoek wil voeren! Bekijk de reportages die door lokale televisiezenders in het Luikse en Waals-Brabant werden gedraaid in respectievelijk het Rijksarchief te Luik en het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve.

Gratis lezerskaart voor iedereen

Vanaf 1 juni 2018 is de toegang tot de 19 leeszalen van het Rijksarchief gratis. Met deze maatregel willen we de toegankelijkheid van de archieven die we beheren maximaal garanderen. De online raadpleging van archief, ook die van de genealogische bronnen zoals de parochieregisters en de registers van de burgerlijke stand van meer dan 100 jaar oud, blijft gratis. De tarieven voor opzoekingen en reproducties (op afstand) worden daarentegen gevoelig verhoogd. Het nieuwe tarief voor prestaties van het Rijksarchief werd op 25 mei 2018 ondertekend door de staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid en zal eerstdaags worden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Het tarief was sinds 2011 niet meer aangepast of geïndexeerd. Een aanpassing en afstemming op de werkelijke kosten van bepaalde prestaties drong zich op.

25/05/2018 - Divers
Wat doet het Rijksarchief in het kader van de Algemene Verordening Gegevensbescherming?

Op 25 mei 2018 trad de Algemene Verordening Gegevensbescherming in werking. Deze nieuwe Europese wetgeving, beter bekend onder de Engelse afkorting GDPR, zorgt ervoor dat jouw persoonsgegevens beter worden beschermd en dat je er meer controle over hebt. We verzekeren alle nieuwsbriefabonnees van het Rijksarchief dat enkel hun e-mailadres in onze databank zit. We gebruiken dit adres niet voor andere doeleinden en delen het ook niet met derden. Als je onze nieuwsbrief wil blijven ontvangen, moet je niets doen. Wil je je voorkeuren aanpassen of wil je je uitschrijven? Dat kan via de link onderaan elke nieuwsbrief, of via deze link.

Nieuwe parochieregisters online

Update van de parochieregisters! Er zijn duizenden nieuwe scans beschikbaar via onze zoekrobot, waaronder registers van Izegem, Menen, Meulebeke, Ronse, Tielt, Werken, Oudenaarde, Roeselare, Wervik, Herne, Sint-Pieters-Kapelle, Waimes, Zele, Herfelingen, Donceel, Angleur, Denderleeuw, Hergenrath, en Gent. Daarnaast werden alle foutmeldingen van de laatste twee jaar gecontroleerd en aangepast. Er zijn nu 27.803 registers of 5.705.858 pagina’s beschikbaar! De update van de burgerlijke stand is voorzien voor begin april. Blijf op de hoogte via de website of via Facebook.

In december 1843 werd het Spierekanaal ingehuldigd, waarmee de Schelde verbonden werd met de textielindustrie in Noord-Frankrijk. Het archief van de vennootschap die verantwoordelijk was voor de uitbating van het kanaal, is toegankelijk voor onderzoek in het Rijksarchief te Doornik. De eerste versie van de inventaris, uit 1952, werd volledig herwerkt.  

Vanaf midden maart 2018 wordt voor het aanvragen van documenten in onze leeszalen een nieuwe interface in gebruik genomen. De aanvraag wordt hiermee gebruiksvriendelijker en eenvoudiger. De vernieuwing kadert binnen de lancering van een nieuw archiefbeheersysteem.

Het Rijksarchief biedt via zijn online zoekrobotten gratis toegang tot miljoenen gedigitaliseerde archiefdocumenten: een rijk aanbod aan genealogische bronnen, maar ook archieven over de Eerste Wereldoorlog, 38.000 zegelafgietsels, historische kadasterplannen, … Even belangrijk is het om goed te beseffen wat nog niet online beschikbaar is. Wie enkel online zoekt in de meer dan 330 km archief die het Rijksarchief bewaart, mist een groot deel van de koek.

Het Rijksarchief neemt deel aan dé beurs voor de Waalse overheidssector

Op donderdag 8 en vrijdag 9 februari 2018 neemt het Rijksarchief deel aan het  “Salon des Mandataires” in Marche-en-Famenne, hét ontmoetingsmoment voor de Waalse overheidssector. Het Rijksarchief stelt er zijn knowhow voor i.v.m. het vrijwaren en valoriseren van lokaal archivalisch erfgoed, en meer bepaald de activiteiten die worden ontplooid in het kader van het project Archives locales de Wallonie. Lokale mandatarissen worden dus zeker verwacht aan stand 5B08! 

Moord en doodslag, verduistering van overheidsgelden, frauduleus bankroet, valsemunterij, … Je vindt het allemaal terug in het archief van het Hof van Assisen van Henegouwen en zijn rechtsvoorgangers, dat wordt bewaard in het Rijksarchief te Bergen. De publicatie van een inventaris maakt het archief voortaan vlot toegankelijk voor onderzoek.

In 2017 werd de 500e verjaardag van de protestantse Reformatie herdacht. Naar aanleiding hiervan hebben het Algemeen Rijksarchief en het Waals Erfgoedinstituut samen een boek uitgebracht over het protestants patrimonium in Wallonië. De publicatie is te koop vanaf 18 december 2017.

25/08/2017 - Archiefbeheer

Op de website van het Rijksarchief is een geactualiseerde versie van de selectielijst voor de archieven van de lokale politie beschikbaar. De vernieuwde selectielijst kwam tot stand dankzij de input en medewerking van tal van politiemedewerkers, en dankzij de gewaardeerde steun van de Vaste Commissie van de Lokale Politie, die ook instond voor de officiële goedkeuring ervan.

04/07/2017 - Aanwinsten - Doornik

Het Rijksarchief te Doornik heeft een manuscript op velijn verworven met verwijzingen naar de Doornikse schilder Robert Campin, beter bekend als de Meester van Flémalle. Het procesdossier uit 1427 is een belangrijke en unieke getuigenis van de juridische, politieke en sociale toestand in het Doornik van de 15de eeuw. Bij een brand in het Stadsarchief Doornik in mei 1940 gingen immers bijna 600.000 chirografen in de vlammen op, waaronder ook archieven met betrekking tot Robert Campin.

09/06/2017 - Archiefbeheer

Eind maart 2017 werd een wetswijziging goedgekeurd inzake de organisatie van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. In de nieuwe wettekst zijn diverse bepalingen i.v.m. het archief van deze diensten opgenomen. Er wordt onder meer voorzien in een verlenging van de termijn waarin de Veiligheid van de Staat haar archief moet overbrengen naar het Rijksarchief, wat het Rijksarchief betreurt. Maar er zijn vanuit archiefperspectief ook positieve signalen op te vangen in dit dossier.

16/05/2017 - Digitalisering

Op 16 mei 2017 werd de onlinecollectie historische kadasterplannen en -documenten uit de eerste helft van de 19de eeuw gelanceerd in aanwezigheid van de Minister van Financiën en de Staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid. De creatie van het ‘primitief’ (in de zin van ‘eerste’) kadaster in de eerste helft van de 19de eeuw ging gepaard met de opmaak van tienduizenden kaarten en van de ‘processen-verbaal van afpaling van gemeentegrenzen’. Dankzij een scanningsoperatie van Financiën staan al deze stukken nu online, via de zoekrobot van het Rijksarchief. Nieuwsgierig? Bekijk ons filmpje! Overtuigd? Duik online in de collectie (ca. 85.000 beelden)!

04/05/2017 - Divers

Begin 2017 werden binnen het BRAIN-programma van het federaal Wetenschapsbeleid zes nieuwe onderzoeksprojecten geselecteerd waarop het Rijksarchief intekende. In tijden van budgettaire krapte is dit bemoedigend nieuws. De deelname aan BRAIN-projecten is immers een van de weinige mogelijkheden voor het Rijksarchief om bijkomende middelen te verwerven voor de ontwikkeling van wetenschappelijke activiteiten. We zetten voor u de zes nieuwe onderzoeksprojecten op een rijtje.

Sinds 2010 hebben al meer dan 80 lokale besturen uit Wallonië zich aangesloten bij het project Lokaal archief Wallonië. Via ambulante archivarissen biedt het Rijksarchief gemeenten en OCMW’s hulp bij hun archiefbeheer en de almaar toenemende documentenflow waarmee ze worden geconfronteerd. 

24/02/2017 - Evenementen - Doornik
6e genealogische beurs “Tournai vers nos ancêtres”

In samenwerking met het Rijksarchief te Doornik loopt op zaterdag 25 en zondag 26 februari 2017 (van 10u tot 18u) in de Lakenhallen van Doornik voor de 6e keer intussen de genealogiebeurs “Tournai vers nos ancêtres”. De genealogiebeurs staat dit jaar in het teken van “steden langs bevaarbare waterwegen” en zal focussen op onderzoek naar voorouders die werkzaam waren als binnenschippers, bootslui, sluis- en brugwachters, enz.

Het Rijksarchief tekent present op het 'Salon des Mandataires'

Het Rijksarchief nam op donderdag 16 en vrijdag 17 februari 2017 deel aan het Salon des Mandataires in Marche-en-Famenne: een evenement voor lokale overheden uit het Waals Gewest. In het kader van het project 'Lokaal archief Wallonië' gaven rijksarchivarissen er advies over archiefbeheer aan de administratieve en politieke verantwoordelijken van lokale instellingen.

Een groot deel van het archief van het kartuizerklooster Mont-Saint-André te Chercq ging verloren bij de brand in het Rijksarchief te Bergen in 1940. Een aantal documenten uit de 14de tot de 19de eeuw bleven evenwel gevrijwaard en zijn nu geïnventariseerd.

21/12/2016 - Archiefbeheer

Op 21 december 2016 is in het Belgisch Staatsblad een ministerieel besluit verschenen over de technische voorschriften en normen waaraan archieflokalen van de overheden en openbare instellingen opgesomd in art. 2 § 2, moeten voldoen. Voor het Rijksarchief is de publicatie van dit ministerieel besluit een nieuwe, belangrijke stap in de richting van een sluitend reglementair kader, dat tot doel heeft overheden tot een rationeel archiefbeleid aan te zetten en de duurzame bewaring van maatschappelijk relevante overheidsinformatie te waarborgen.

25/11/2016 - Digitalisering

In 1934 schonk de Nederlandse regering honderden kaarten en plattegronden aan ons land. De collectie bestond vooral uit de plannen van de fortificaties van Zuid-Nederlandse steden, van de 17de eeuw tot de eerste helft van de 19de eeuw. Een 700-tal kaarten uit deze collectie zijn nu toegevoegd aan www.cartesius.be en dus online te bekijken.

Mededeling aan de bezoekers en partners van het Rijksarchief

Het Rijksarchief is zich ervan bewust dat de instelling een belangrijke rol vervult inzake de toegang tot  informatie en archieven. Reeds vele jaren werden aanzienlijke inspanningen geleverd om alle gebruikers een kwaliteitsvolle dienstverlening te bieden. Als gevolg van de daling van het budget en de inkrimping van het personeelsbestand en door de gewijzigde noden van het publiek, zal het Rijksarchief zich de komende maanden evenwel genoodzaakt zien om die dienstverlening op een andere manier in te vullen. De heroriëntatie zal de komende weken worden voorbereid. Verschillende opties liggen nog open, maar het is reeds duidelijk dat er gevolgen zullen zijn voor de openingstijden van de studiezalen. We informeren u zo snel mogelijk over de beslissingen die in dat verband zullen genomen worden.

Karel Velle
Algemeen Rijksarchivaris

04/10/2016 - Publicaties

U bent nieuwsgierig naar de geschiedenis van uw huis of van ander privévastgoed? In september 2016 verscheen een boek van Laurence Druez, werkleidster bij het Rijksarchief te Luik, dat onderzoekers die de geschiedenis van een woning willen achterhalen wegwijs maakt in de talloze bronnen die in dit verband worden bewaard, onder meer bij het Rijksarchief.

07/07/2016 - Digitalisering - Divers
Instructiefilmpje over de zoekrobotten van het Rijksarchief online!

Het Rijksarchief bewaart meer dan 315 kilometer archief. Jaarlijks komt daar, na selectie, meer dan 10 km bij. Hoe begin je te zoeken in die onvoorstelbare berg informatie? Hét werkinstrument om je op weg te helpen is de zoekwebsite http://search.arch.be. In deze instructievideo krijg je, na een korte voorstelling van het Rijksarchief, heel concrete tips over hoe je het maximale uit de zoekrobotten van het Rijksarchief kan halen.

 Klik hier om de instructievideo te bekijken via YouTube

06/07/2016
Gevangenisarchieven geven hun geheimen prijs

Science Connection, het magazine van het Federaal Wetenschapsbeleid, heeft zopas nr. 51 (juni-juli 2016) uitgebracht met allerhande nieuws over en van de 10 federale wetenschappelijke instellingen. Op blz. 4 vindt u een artikel over het gevangenisarchief dat in het Rijksarchief kan worden geraadpleegd. De inventarissen van de gevangenissen van Charleroi, Bergen, Verviers, Hoei, Dinant, enz. zijn te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief .

Klik hier om Science Connection nr. 51 (juni-juli 2016) gratis te downloaden

11/04/2016 - Digitalisering

België beschikt over een unieke reeks registers met bevolkingsstatistieken over de periode 1841-1976. Nergens in Europa zijn er zulke oude, gedetailleerde bevolkingscijfers beschikbaar. In 2001 kwamen de registers in het Rijksarchief terecht. Ze werden integraal gedigitaliseerd, ontsloten via een databank en zopas online gezet.

Opendeurdagen in het Rijksarchief te Doornik

Noteer alvast in uw agenda dat het Rijksarchief te Doornik op zaterdag 12 en zondag 13 maart 2016 (9.00u - 16.30u) opendeurdagen houdt: dé gelegenheid om een kijkje te nemen achter de schermen van een Rijksarchief! Heel wat genealogische verenigingen uit het Doornikse en Noord-Frankrijk tekenen present tijdens deze tweedaagse om u in te wijden in de stamboomkunde of u verder te helpen bij uw lopend stamboomonderzoek.

Zopas verscheen een inventaris waarin de rekeningregisters uit de periode 1362-1794 van veertien Henegouwse steden worden beschreven. De 572 rekeningen in kwestie maken deel uit van het archief van de Rekenkamer, bewaard en bijgevolg raadpleegbaar in het Algemeen Rijksarchief in Brussel.

25/02/2016 - Publicaties

Het Algemeen Rijksarchief heeft een repertorium heruitgegeven dat een overzicht biedt van alle parochies van de Oostenrijkse Nederlanden, de prinsdommen Luik en Stavelot-Malmédy, en het hertogdom Bouillon in 1787.

03/12/2015 - Digitalisering
Update van 1 miljoen pagina’s Burgerlijke Stand

* Toevoeging van nieuwe gemeenten, aktetypen of jaren voor alle provincies.
* Verbetering van fouten in de beschrijvingen + toevoegen van ontbrekende pagina’s.
* Terbeschikkingstelling van de jaren 1914 en 1915.

Enkele steden/gemeenten die ofwel volledig nieuw beschikbaar zijn of waar er nieuwe aktetypen of jaren bij komen:
* Vlaanderen: Boutersem, Erembodegem, Hamme, Kemmel, Lochristi, Mechelen, Moelingen,Tollembeek, Waregem, Zelzate,…
* Brussel: Brussel, Etterbeek, Schaarbeek, Watermaal-Bosvoorde,…
* Wallonië : Ath, Cheratte, Froidmont, Izier, Landenne, Luik, Namen, Neufvilles, Ramelot, Tubeke,…

Veel succes met de opzoekingen in http://search.arch.be!

16/09/2015 - Publicaties - Doornik

Deze monografie over de complexe en diffuse machtsverhoudingen in de regio Doornik tijdens de 14de-16de eeuw is de eerste uitgave in een nieuwe publicatiereeks van het Rijksarchief: Studies in Belgian History (SBH).

06/08/2015 - Publicaties

Huizenonderzoek wint almaar aan populariteit, niet alleen bij architectuurhistorici, ook bij wie een sterke band heeft met zijn of haar eigen woning. Wie dit onderzoeksterrein wil verkennen, kan terecht bij het Rijksarchief, dat hierover talloze bronnen bewaart. Opzoekingen in dit soort bronnenmateriaal vergen evenwel een flinke dosis geduld. Hierbij een korte leidraad...

Het voorbije schooljaar hebben leerlingen van de derde graad van het René Magritte-atheneum in Lessen (Lessines, provincie Henegouwen) geleide wandelingen georganiseerd en een brochure en website gemaakt over de geschiedenis van hun stad tijdens WO I. Voor deze werkstukken deden ze opzoekingen in het Algemeen Rijksarchief. Hun project werd bekroond met de Eustory-prijs voor historisch onderzoek.

09/06/2015 - Inventarisatie - Aanwinsten

De medewerkers van het project SATURN hebben al bijna 9 km archief van de FOD Financiën laten vernietigen of overbrengen naar verschillende rijksarchieven. De eerste inventarissen, waaronder enkele toegangen op de archieven van de hypotheekkantoren, zijn gepubliceerd. Benieuwd wat u in hypotheekarchief kan terugvinden en hoe u ermee aan de slag kan?

SATURN & MONETA: nieuws over onze bestaande en nieuwe archiefprojecten met betrekking tot de FOD Financiën

De projectmedewerkers van SATURN – de ‘archiefploegen Financiën’ – hebben al bijna 9 km archief van de FOD Financiën laten vernietigen of overbrengen naar verschillende rijksarchieven. De eerste inventarissen, waaronder enkele toegangen op de archieven van de hypotheekkantoren, zijn gepubliceerd. Benieuwd wat u in hypotheekarchief kan terugvinden en hoe u ermee aan de slag kan? We geven u enkele onderzoektips. Om naast de specifieke inventarissen ook een algemeen overzicht te kunnen bieden van het archief van de centrale diensten van de FOD Financiën, wordt sinds april 2015 aan een archiefgids, getiteld MONETA, gewerkt.

  MONETA: een archiefgids over de archieven van de FOD Financiën
  SATURN: onderzoektips voor hypotheekarchief

23/04/2015 - Aanwinsten - Doornik - ARA

Op 20 april 2015 overhandigde de stad Doornik aan het Rijksarchief de matrijs van het zegel van Maximiliaan II Emanuel van Beieren, landvoogd van de Zuidelijke Nederlanden van 1711 tot 1714. De matrijs werd teruggevonden in de collecties van het Musée d'Arts décoratifs van de stad Doornik. Hoe het stuk daar terecht kwam, blijft een raadsel…

Het Rijksarchief heeft een overeenkomst afgesloten met de Archeologische Dienst van Wallonië. De doelstelling is om archeologen die actief zijn op de sites van Liernu, Chièvres, Dinant en Namen relevante (ancien régime) bronnen en wetenschappelijke expertise aan te reiken vanuit het Rijksarchief.

27/03/2015 - Archiefbeheer - Aanwinsten

Het Rijksarchief verwerft de laatste jaren meer en meer parochiearchieven. De regionale verschillen in frequentie en omvang van kerkelijke aanwinsten zijn aanzienlijk, maar het fenomeen is in heel België merkbaar. In samenspraak met de bisdommen, en met de hulp van vele vrijwilligers, werkt het Rijksarchief mee aan lange termijn oplossingen. Een blik op het bisdom Gent leert dat dit tot mooie resultaten kan leiden.

19/02/2015 - Divers
Procesdossiers en de Bibliografie van de Geschiedenis van België in 'Science Connection'

Het Rijksarchief bewaart vele honderden meters procesdossiers, verspreid over zijn verschillende vestigingen in België. Ontsluiting en valorisatie van dit interessante bronnenmateriaal heeft sinds kort een nieuwe adem gevonden, die wordt toegelicht in het laatste nummer van Science Connection (p. 28 t/m 30). En ook de Bibliografie van de Geschiedenis van België, sinds 2012 gerealiseerd binnen het Rijksarchief, komt aan bod, op p. 20 t/m 23.

Doornik kende vroeger een bloeiende tapijtnijverheid. Het Rijksarchief te Doornik bewaart 6 strekkende meter archief (1828-1887) van de Manufacture royale de Tapis de Tournai en de Société des Intérêts réunis pour la Fabrication de Tapis. Begin 2015 verscheen een inventaris die beide bestanden ontsluit.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd grote schade aangericht aan privébezittingen, waarvoor nadien schadevergoeding kon worden aangevraagd. Het Rijksarchief bewaart honderdduizenden van dergelijke ‘oorlogsschadedossiers'. De dossiers bevatten een schat aan unieke en gediversifieerde informatie, die ongetwijfeld talrijke onderzoekers – zowel vakspecialisten als het grote publiek – van waarde kan zijn.

In oktober 2014 verscheen het Répertoire prosopographique du personnel du bailliage de Tournai-Tournaisis (1383-1598). Ook volgende werken over Doornik en omgeving verschenen in 2014: de inventaris van de archieven van de Dienst Openbare Werken van de stad Doornik (1817) 1830-1945; en een archiefgids m.b.t. de regionale en plaatselijke overheidsinstellingen in Henegouwen en het Doornikse tijdens het ancien régime.

In 2009 publiceerde het Rijksarchief een archiefgids over regionale en plaatselijke overheidsinstellingen in Henegouwen en Doornik (en het Doornikerland) tijdens het ancien régime. Voortaan is deze gids ook beschikbaar als e-book!

Ontsluiting van het archief van de Dienst voor Openbare Werken van de stad Doornik

In september 2014 verscheen de inventaris van het archief van de Dienst voor Openbare Werken van de stad Doornik (1830-1945). U kan deze publicatie gratis downloaden via onze webshop (tab ‘Publicaties’; auteur ‘Gouverneur’) of in brochurevorm bestellen via publicat@arch.be (€ 10,00 + verzendingskosten; publicatie 5375). Het archiefbestand in kwestie –  77 strekkende meter – kan u raadplegen in de leeszaal van het Rijksarchief te Doornik.

Om het grote publiek een aanlokkelijk overzicht van het archivalisch patrimonium rond de Eerste Wereldoorlog voor te schotelen, heeft het Rijksarchief een nieuwe website op touw gezet: http://14-18-wallonie.arch.be. U vindt er een uitgebreide waaier van documenten terug: brieven, affiches, foto's, notulen, enz.

04/03/2014 - Divers

Op 27 januari 2014 trad het Koninklijk besluit in werking dat een wijziging inhoudt van de regels rond raadpleging van de bevolkings- en vreemdelingenregisters.

Wat verandert er voor u als lezer/klant/partner van het Rijksarchief?

03/01/2013 - Publicaties - Aanwinsten - Doornik

Na een interne reorganisatie heeft de Koninklijke schermkring van Doornik in januari 2010 haar archief overgedragen aan het Rijksarchief te Doornik. Deze schenking van privaatrechtelijk archief uit de sportwereld is een primeur die navolging verdient, aangezien sportbeoefening steeds belangrijker is geworden in de samenleving van de 20ste eeuw. In 2012 verscheen de inventaris van het bestand.

Het Rijksarchief publiceerde in 2012 een dossier met praktische raadgevingen voor het beheer van de archieven van kerkfabrieken en van parochies in Wallonië. Kerkfabrieken zijn openbare instellingen en de documenten die ze aanmaken en bewaren vallen onder het toezicht van het Rijksarchief (archiefwet van 24 juni 1955, gewijzigd door de wet van 6 mei 2009 en aangevuld door de koninklijke besluiten van 18 augustus 2009). Parochies daarentegen zijn privéorganisaties die hun archief aan het Rijksarchief kunnen schenken of in bewaring geven.

In 2012 werd zowat 150 strekkende meter archief van de Commissies van Openbare Onderstand (COO) van een reeks gemeenten uit Picardisch Wallonië overgebracht naar het Rijksarchief Doornik. Intussen zijn verschillende inventarissen van deze commissies beschikbaar.

In 2011 schonk Henri Vernes, pseudoniem van Charles Dewisme, op 93-jarige leeftijd zijn literair archief aan het Rijksarchief te Doornik.

Het Rijksarchief te Doornik is gehuisvest in de voormalige gebouwen van drukkerij Casterman en bewaart bovendien 2,6 km Casterman-archief. Het bestand wacht op inventarisatie en is bijgevolg nog niet raadpleegbaar.

14/12/2009 - Restauratie - Aanwinsten - Doornik

Bij de brand van mei 1940 in het Rijksarchief te Bergen ging ook de oorkondenverzameling van de Sint-Maartenabdij verloren. Eén charter uit de 12de eeuw ontsnapte aan de vlammen omdat het door een plaatselijke onderzoeker was ontleend. In 1988 kwam het document weer terug in het bezit van het Rijksarchief.

De vestiging van het Rijksarchief te Doornik, die teruggaat tot het jaar 1834, kende bijwijlen een woelige geschiedenis. Vandaag is het Rijksarchief te Doornik ondergebracht in de gerenoveerde gebouwen van de voormalige Casterman-drukkerij, waar 12 kilometer archief kan worden opgeslagen.

In 1834 kreeg Doornik zijn eerste archiefdienst. Destijds waren de conservatoren tegelijk ook stadsarchivarissen.

In 1876 bewaarde deze archiefdienst 9.514 registers, dozen en bundels, evenals 520 charters uit de 13e tot 18e eeuw. In 1895 werd de vestiging opgeheven en het archief werd overgebracht naar Bergen.

Bij ministerieel besluit van 18 augustus 1964, tot uitvoering van het koninklijk besluit van 28 november 1963 over de arrondissementsarchiefdiensten, kreeg Doornik in 1964 opnieuw een Rijksarchief, dat werd ondergebracht in een bijgebouw van het pandjeshuis in de rue des Carmes. De bevoegdheden en het beheer van dit Rijksarchief waren vastgelegd in een overeenkomst die op 24 april 1964 werd gesloten tussen het Ministerie van Nationale Opvoeding en Cultuur en de stad Doornik. Het akkoord bepaalde dat het Rijksarchief zou instaan voor de bewaring van rijksarchieven, archieven van het gerechtelijk arrondissement die werden toevertrouwd aan de Staat evenals de stadsarchieven van Doornik.

De meeste archieven en collecties die in het depot van Doornik terecht kwamen waren aanvankelijk afkomstig uit Bergen maar mettertijd werd ook heel wat ander archief ingezameld. In 1966 bijvoorbeeld droeg de stad Doornik de archiefcollectie over die gedeeltelijk was weder samengesteld na het oorlogsbombardement van mei 1940. Het Rijksarchief verwierf na het vastleggen van de taalgrens ook heel wat documenten over de streek Komen en Moeskroen. In 1966 bewaarde het Rijksarchief Doornik meer dan 14.000 registers, dozen, mappen en bundels, naast enkele duizenden akten op perkament. In dat jaar verhuisde het Rijksarchief naar een vleugel van de gemeenteschool in de rue du Sondart en in 1987 naar de vroegere stadsbibliotheek aan de place Paul-Emile Janson.

In 2009 tenslotte verhuisde het Rijksarchief te Doornik naar de oude gebouwen van drukkerij Casterman in de rue des Augustins, op tien minuutjes wandelen van de Grote Markt . De opslagruimte van het gebouw aan de place Emile Janson was immers al enkele jaren ontoereikend en het gebouw was ook niet meer geschikt om lezers te ontvangen. Het gebouw in de rue des Augustins werd volledig gerenoveerd en kreeg een moderne uitrusting. Met zijn oppervlakte van 2.000 m² kan het 12 strekkende kilometer archief opvangen.

Bibliografie

Desmaele B., Les Archives de l’État à Tournai (1834-2009), in Les archives déménagent ! Recherches sur l’histoire du quartier des Augustins à Tournai. Catalogue accompagnant l’exposition du même nom aux Archives de l’État à Tournai (12 september-24 december 2009), Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2009, 133 blz. (Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën: Educatieve dienst. catalogus 178).

Desmaele B., Sources relatives à l'histoire de Tournai aux Archives de l'État en Wallonie, reeks Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën: Gidsen. Volume 47, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2000, 95 blz.

Desmaele B., Guide général des fonds et collections des Archives de l’État à Tournai, reeks Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën: Gidsen. Volume 44, Algemeen Rijksarcheif, Brussel, 1999, 691 blz.

Onderzoekers, studenten, liefhebbers van genealogie en heemkunde vinden in het Rijksarchief te Doornik een breed gamma aan documenten die werden gevormd in het westen van Henegouwen en nuttig kunnen zijn voor hun opzoekingen, zoals:

  • regionaal en plaatselijk overheidsarchief uit het ancien régime:
    ° Staten van Doornik en het Doornikse, Heerlijkheden van Orroir, van Biez te Wiers en van Amougies; schepenbanken en schepenbankgriffies, enz.
     
  • archief van hedendaagse overheidsinstellingen (na 1795):
    ° rechtscolleges: Rechtbank van Eerste Aanleg, rechtbank voor Oorlogsschade van Doornik (1919–1927), politierechtbanken, handelsrechtbank, vredegerechten, enz.
    ° gedecentraliseerde overheidsdiensten : Hypotheekbewaring, Bestuur der Registratie, gevangenis van Doornik, arrondissementscommissariaat (Ath en Doornik), enz.
    ° archief van gemeentes en OCMW’s.
     
  • archief van kerkelijke instellingen: bisdom Doornik, abdij van Gellingen, hospice de Saint-Charles Borromée (Froidmont), parochies, enz.
     
  • notarisarchief uit het gerechtelijk arrondissement Doornik, waaronder losse akten uit de 14e -18e eeuw.
     
  • privaatrechtelijk archief :
    ° bedrijfsarchief: SA Carbonnelle, drukkerij Casterman, Koninklijke Tapijtweverij van Doornik, steenkoolmijnen van Bernissart, enz.
    ° archief van bijzondere families en particulieren uit de 13e eeuw: Familie del Fosse et d'Espierres (1418-1893), Familie (de) Cazier (1364-1894), enz.
    ° letterkundig archief: Henri Vernes (Bob Morane), enz.
    ° artistiek archief: Lionel Vinche, Edmond Dubrunfaut.
    ° muziekarchief: Abel Debourle, Koor van de kathedraal van Doornik.
    ° verenigingsarchief: Koninklijke Schermclub van Doornik (1884-2006), Chirurgisch hospitaal van het Doornikse, enz.
    ° schoolarchief: Koninklijk Atheneum Jules Bara.
     
  • genealogische bronnen
    ° parochieregisters (16e eeuw-1796) en registers van de burgerlijke stand (1796-1910) op microfilm en online.
     
  • een wetenschappelijke en administratieve bibliotheek: woordenboeken, atlassen, bibliografieën, biografieën, archieftoegangen, geschiedkundige werken, almanakken, enz.
     

Toegangen

Desmaele B., Guide général des fonds et collections des Archives de l’État à Tournai, reeks Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën : Gidsen. Volume 44, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 1999, 691 p.
 

Nuttige links in onze zoekrobot

Heerlijkheid van Orroir

Heerlijkheid van Biez te Wiers

Familie del Fosse et d'Espierres

Familie (de) Cazier

Diensthoofd: Romy Gouverneur.

Archivaris: Bernard Desmaele.

Onthaal, leeszaal en magazijnbeheer: Pascal Hubaut, Vincent Minschaert.

Onderhoud: Marleen De Block.

Het Rijksarchief te Doornik bevindt zich in de nabijheid van de ringweg, op 10 minuutjes wandelen van de Grote markt en 25 minuten te voet vanaf het NMBS-station. Het Rijksarchief is goed toegankelijk voor mindervalide bezoekers.

Per trein : Steek bij het verlaten van het station het Crombez-plein over en ga rechtdoor langs de rue Royale en de rue Hôpital Notre-Dame. Steek de Scheldebrug over en neem de rue du Curé Notre-Dame. Sla aan het einde van de straat rechtsaf in de rue de Courtrai en ga rechtdoor in de rue du Bourdon Saint-Jacques. Ga voorbij de Sint-Jacobskerk en sla linksaf de rue Floc à Brebis in en neem vervolgens de rue des Augustins.

Met de bus : Verschillende buslijnen gaan van het treinstation van Doornik naar het Rijksarchief. Stap af aan halte ‘Floc à Brebis’. Het Rijksarchief ligt op 4 minuutjes wandelen van de bushalte.

De volledige dienstregeling kan worden geraadpleegd op de website van vervoersmaatschappij  www.infotec.be of telefonisch worden aangevraagd via
069 89 16 66.

Met de wagen : Neem autoweg E42, afrit 32. Het Rijksarchief ligt in de nabijheid van de ringweg van Doornik.
In de binnenstad is parkeren betalend. Er kan gratis worden geparkeerd op de parking  ‘Esplanade du Conseil de l’Europe’ aan de boulevard des Frères Rimbaut, op zeven minuten wandelen van het Rijksarchief.

Toegang voor personen met beperkte mobiliteit (PBM): Het Rijksarchief verbindt zich ertoe de toegang tot al zijn leeszalen en andere openbare ruimtes te garanderen voor alle gebruikers. In dit kader werden de voorbije jaren reeds aanpassingen aan de gebouwen uitgevoerd zoals aangepaste toiletten voor personen met beperkte mobiliteit, de beschikbaarheid van oprijplaten voor rolstoelen, etc. Hebt u concrete vragen rond de toegang tot het Rijksarchief te Doornik? Contacteer ons via telefoon (+32 (0)69 22 53 76) of e-mail.

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement