Herdenkingsevenementen zijn integraal deel gaan uitmaken van onze hedendaagse samenleving. Honderd jaar Groote Oorlog, de tweehonderdste verjaardag van de Slag bij Waterloo en zelfs de recente aanslagen in ons land kwamen reeds aan bod als thema voor herdenkingsplechtigheden. Herdenkingen zijn maatschappelijke belevingen die ons iets kunnen leren; niet alleen over de historische gebeurtenis waarvoor ze staan maar ook over de manier waarop de samenleving daarmee omgaat. Anders gesteld: hoe en met welke bedoelingen 'recupereert' het heden het verleden? Vandaag kan in dit verband nieuw onderzoek worden opgestart dankzij archief m.b.t. de herdenking van de vijftigste verjaardag van het einde van de Tweede Wereldoorlog dat de Koning Boudewijnstichting heeft geschonken aan het CegeSoma.
Het Rijksarchief biedt via zijn online zoekrobotten gratis toegang tot miljoenen gedigitaliseerde archiefdocumenten: een rijk aanbod aan genealogische bronnen, maar ook archieven over de Eerste Wereldoorlog, 38.000 zegelafgietsels, historische kadasterplannen, … Even belangrijk is het om goed te beseffen wat nog niet online beschikbaar is. Wie enkel online zoekt in de meer dan 330 km archief die het Rijksarchief bewaart, mist een groot deel van de koek.
In het kader van het SATURN-project is recent een nieuwe reeks archieven van registratiekantoren beschreven en raadpleegbaar gemaakt: de archieven van de registratiekantoren van Borgloon, Bree, Maasmechelen, Beringen, Boom, Kapellen, Brasschaat, Geel en Herentals. Registratiekantoren staan in voor het waarborgen van het registratie- en successierecht, op basis van erfenisaangiften. Hun archief biedt een unieke inkijk in de levensloop van onroerende goederen.
Notarisakten worden niet louter opgevraagd als bewijsstuk. Genealogen kunnen via onder meer notarisakten hun stamboom uitbouwen tot een familiegeschiedenis met een rijke historische context. Lees meer over de raadplegingsvoorwaarden en de onderzoeksmogelijkheden van notariaatsarchief.
Twee jaar lang (2015-2017) namen zes onderzoekers in het kader van het MADDLAIN-project de toegang van het publiek van het Rijksarchief/CegeSoma en van de Koninklijke Bibliotheek tot digitale informatie onder de loep. De doelstelling? Het moderniseren van de digitale toegang tot de collecties. 2.300 externe gebruikers werden bevraagd, tientallen uren interviews afgenomen en miljoenen gegevens geanalyseerd. Tijd om de resultaten op een rijtje te zetten.
In het Rijksarchief te Saint-Hubert is 22 meter archief van de klokkengieterij Causard-Slégers dankzij een nieuwe inventaris ontsloten voor onderzoek. In meer dan 150 jaar vervaardigde de onderneming zowat 3.800 klokken voor de Belgische markt, maar vond ook afzet ver daarbuiten.
Het Rijksarchief te Namen bewaart het archief van Studio Gilles uit Namen: een duizendtal negatieven op glasplaat, vervaardigd volgens het collodiumprocédé. In samenwerking met de vzw Archives photographiques namuroises wordt deze collectie in 2019 getoond in een tentoonstelling, maar gaan we ook op zoek naar bijkomende foto’s van Studio Gilles. Misschien vind jij er wel in een lade met oude foto’s? Nog tot 29 september 2017 organiseert het Rijksarchief te Namen alvast een voortentoonstelling over het archief van Studio Gilles.
De voorbije maanden heeft een archivaris van het Rijksarchief de archieven van de stad Chièvres onder de loep genomen om archeologische opgravingen ter plaatse te documenteren. Ze is van oordeel dat in deze archieven nog een schat aan onuitgegeven informatie te vinden is over de geschiedenis van de stad Chièvres. Intussen werden ook twee nieuwe kaarten gemaakt van Chièvres die tonen hoe de stad eruit zag in 1424 en in 1600.
Hoe functioneert de democratische rechtsstaat wanneer zij bedreigd wordt? In welke mate zijn inbreuken op liberale, democratische waarden – zoals individuele rechten en vrijheden – verantwoord voor het overleven van de staat? Vanaf wanneer wordt de openbare veiligheid bedreigd en wie beslist over het evenwicht tussen veiligheid en vrijheid? Het zijn even fundamentele als tijdloze vragen, waarop Laurence Petrone in het derde volume van onze reeks Studies in Belgian History een antwoord zoekt.
Toen het Verdrag van Versailles begin 1920 in werking trad, verkreeg België het gezag over de arrondissementen Eupen en Malmedy. Generaal Herman Baltia werd Hoge Commissaris en Gouverneur van het gebied. De activiteitenverslagen en memoires van de omstreden Baltia worden bewaard in het archief van de regering van Eupen-Malmedy (1873-1925), zopas geïnventariseerd in het Rijksarchief te Eupen.
