Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Alle nieuwsberichten

Kleine letters  Normale letters  Grote letters
Zoekresultaten filteren
Op categorie
Op archiefbewaarplaats

Verschillende dagboeken van de adellijke familie van der Straten Ponthoz, goed voor 12 archiefdozen, zijn geïntegreerd in onze online zoekomgeving. De dagboeken, geschreven in de 19de eeuw, nemen je mee naar de Verenigde Staten, de conferentie van Berlijn over Congo, en naar Ponthoz, een gehucht van de gemeente Clavier. Het archief van de familie van der Straten Waillet Ponthoz wordt bewaard in het Rijksarchief Namen.

Ongeveer 11 strekkende meter archief over de wetgevende, gewestelijke, provinciale, gemeentelijke en Europese verkiezingen is in het Algemeen Rijksarchief ontsloten voor onderzoek. Je vindt er onder meer de resultaten in terug van de verkiezingen sinds 1858 voor deze verschillende beleidsniveaus. Een mooie aanvulling op de vele verkiezingsarchieven uit onze collecties die al raadpleegbaar zijn.

Een archiefbestand dat vrijwel uitsluitend bestaat uit (besluit)wetten, koninklijke en ministeriële besluiten: het lijkt een weinig aantrekkelijke historische bron. Nochtans mag het belang van dit archief, bewaard in het Algemeen Rijksarchief en zopas ontsloten dankzij een nieuwe inventaris, niet worden onderschat. Het bevat de originele teksten van alle Belgische wetten die van eind 1830 tot 1970 werden uitgevaardigd, de oorlogsperiodes inbegrepen. En je vindt er ook een volledige reeks koninklijke besluiten in terug met betrekking tot de benoeming en aftreding van alle ministers in Belgische nationale regeringen over de jaren 1831-1975.

De zusters Franciscanessen hebben een belangrijke sociale en educatieve rol gespeeld in de geschiedenis van Zinnik. Vijf eeuwen lang waren ze er veerkrachtig aanwezig, ook toen de zustergemeenschap de revolutionaire periode doormaakte. In de 19de eeuw herpositioneerden de zusters zich met succes en in de 20ste eeuw versterkten ze zelfs hun aanwezigheid op het gebied van onderwijs. In 2008 schonk de congregatie haar archieven aan het Rijksarchief. Na inventarisatie zijn ze nu raadpleegbaar in het Rijksarchief Bergen.

Het archief van de Rechtbank van eerste aanleg van Antwerpen (correctionele zaken) dat tussen 1939 en 1989 aan het Rijksarchief Antwerpen/Beveren werd overgedragen, is via een nieuwe online inventaris toegankelijk gemaakt voor onderzoek. Cijfers zeggen niet alles, in dit geval echter tonen ze wél het soortelijk gewicht aan van het archiefbestand: maar liefst 426 strekkende meter archief, 41.414 archiefbeschrijvingen en een publicatie die 2.209 pagina’s telt. 

De naoorlogse geschiedenis van het Bestuur der Volksgezondheid binnen het ministerie van Volksgezondheid is er één van organisatorische uitbreiding, met op de achtergrond een langzame internationalisering van het gezondheidsbeleid. Het Bestuur spitste zich voornamelijk toe op de medische wetenschap en de gezondheidsinspectie (eetwaren, vleeshandel, laboratoria, enz.). Vrijwilliger Marc De Win was jarenlang aan het werk bij ‘Volksgezondheid’ en zette na zijn pensionering zijn expertise in om, begeleid door archivaris Filip Strubbe, drie decennia Volksgezondheid te ontsluiten voor onderzoek.

“Het laatste waar men aan denkt, zijn de geschriften”. Zoniet voor Geert, Marc en Julien Van Bockstaele. Ruim 20 jaar lang speurden ze in kelders, op zolders, in pastorieën, …. naar de moderne kerkarchieven van Oost-Vlaanderen. Het resultaat? Volledige prospectie en in de meeste gevallen eveneens inventarisatie van de 427 kerkarchieven uit het bisdom Gent! Eerder dit jaar was hun titanenwerk al onderwerp van een tentoonstelling in de Sint-Niklaaskerk in Gent, maar na de nodige COVID-verschuivingen kregen ze nu ook eindelijk de feestelijke academische zitting die ze verdienden. Evidente sprekers binnen het thema 'kerkarchief' wisselden af met lezingen/getuigenissen van “archiefgebruikers” uit diverse hoeken. Wat doen mensen in de leeszaal van het Rijksarchief Gent (en daarbuiten) met geïnventariseerde kerkarchieven? 

De voorbije jaren werd in het Rijksarchief Brussel (Vorst) binnen het project Social Hotspots. Procesdossiers als bronnen voor de geschiedenis van de vroegmoderne Nederlanden hard gewerkt aan de inventarisatie van de archieven van de Raad van Brabant, de hoogste rechtbank in het hertogdom Brabant tijdens het ancien régime. 71 meter archief van het Officie-Fiscaal en van de procureur-generaal was vooralsnog niet ontsloten en dus onbekend voor onderzoek. Daar komt met de publicatie van twee gloednieuwe inventarissen nu verandering in.

Het onderzoeks- en valorisatieproject OUTLAW (over strafrechtelijke archieven, gevangenissen & outsiders), gefinancierd door BELSPO in het kader van het onderzoeksprogramma BRAIN-be 2.0, is een samenwerking tussen het Rijksarchief, UGent en Histories vzw, maar kan ook jouw hulp gebruiken! OUTLAW is op zoek naar vrijwilligers om de gegevens van ongeveer 150.000 gevangenen in te voeren in een databank. Het gaat om veroordeelde mannen en vrouwen die in de 19de en het begin van de 20ste eeuw hun straf uitzaten in één van de vele Belgische gevangenissen. 

Het eindverslag van de parlementaire Commissie 'Congo. Koloniaal Verleden' wordt verwacht in de zomer van 2022. Tijd om een balans op te maken van de bijdrage van het Rijksarchief aan het commissiewerk sinds de oprichting van de Commissie in juli 2020.

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement