Rijksarchief in België

Op 9 juni 2017 ondertekenden de heer Dirk Achten, voorzitter van het directiecomité van de FOD Buitenlandse Zaken, en de heer Karel Velle, algemeen rijksarchivaris, een protocolakkoord voor de overbrenging van al het archief van de FOD Buitenlandse Zaken dat ouder is dan 30 jaar en geen administratief nut meer heeft. Het gaat om diplomatiek archief, archief inzake ontwikkelingssamenwerking en het zogenaamd “Afrikaans” archief. De overbrenging wijzigt niets aan de raadpleegbaarheid van het archief: wat al raadpleegbaar was, blijft raadpleegbaar. 1,5 strekkende km personeelsdossiers met betrekking tot de koloniale periode is recent reeds overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier. Lees meer

In april 2017 startte het Rijksarchief te Brussel met een grootscheepse verhuisoperatie van Anderlecht naar Vorst. Intussen is, aan een tempo van 500 meter per dag, al het archief weg uit Anderlecht. De verhuisploegen richten zich momenteel op de verhuis van het meubilair vanuit Anderlecht én zijn volop bezig in het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier. Ook vanuit ARA2 vertrekken immers enkele kilometers (gerechtelijke) archieven naar de nieuwe locatie van het Rijksarchief te Brussel in Vorst. Voorlopig ziet het er naar uit dat de heropening van het Rijksarchief te Brussel begin september 2017 vlot gehaald wordt. Lees meer en ontdek enkele foto’s van de nieuwe locatie in Vorst!

Eind maart 2017 werd een wetswijziging goedgekeurd inzake de organisatie van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. In de nieuwe wettekst zijn diverse bepalingen i.v.m. het archief van deze diensten opgenomen. Er wordt onder meer voorzien in een verlenging van de termijn waarin de Veiligheid van de Staat haar archief moet overbrengen naar het Rijksarchief, wat het Rijksarchief betreurt. Maar er zijn vanuit archiefperspectief ook positieve signalen op te vangen in dit dossier. Lees meer

Na bijna twee jaar zijn we heel het land rond met onze rubriek Lezer van de Maand. Elke maand lieten we één van onze lezers aan het woord, telkens vanuit een andere leeszaal van het Rijksarchief. Tijd voor iets nieuws. Met een nieuwe maandelijkse fotorubriek willen we een heel concreet beeld bieden van waarmee we bezig zijn in het Rijksarchief, waarom en voor wie. Behoudsmedewerkers, archivarissen, leeszaalmedewerkers, chauffeurs, doctorandi, … geven om beurt aan de hand van een fotodagboek met eigen foto’s en eigen tekstjes een inkijk in wat voor hen een werkdag in het Rijksarchief inhoudt. En opnieuw komen alle Rijksarchieven aan de beurt. Sven Heusequin, medewerker onthaal-leeszaal-magazijnbeheer in het Rijksarchief te Brugge, bijt de spits af! Klik hier om het fotodagboek van Sven te bekijken.

Het Rijksarchief verwerft de laatste jaren meer en meer parochiearchieven. Lokale parochieverantwoordelijken staan voor de zware taak om hun vaak uitgebreid en belangrijk roerend erfgoed, waarvan het archief wezenlijk deel uitmaakt, veilig te stellen voor de toekomst. En tussen die kerkarchieven zitten vaak pareltjes ...

• Topstukken van de Sint-Carolus Borromeuskerk naar het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren
• Berchem – huis voor huis – in 1950: het archief van de Sint-Willibrordusparochie naar het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren
• Archief van de Sint-Pietersbandenkerk uit Torhout naar het Rijksarchief te Brugge

Op 11 mei 2017 verdedigde Guy Coppieters, archivaris ‘Hedendaagse Archieven’ in het Algemeen Rijksarchief, aan de VUB met succes zijn proefschrift over het Belgische steenkoolbeleid van 1901 tot 1951. Het proefschrift schetst aan de hand van de steenkoolsector een concreet en ontluisterend beeld van hoe België in enkele decennia afglijdt van een economische grootmacht tot de “zieke man van West-Europa”. Wie faalt er? De staat? De sector? Lees meer

In de komende maanden wordt door het CegeSoma onderzoek gevoerd naar een turbulente episode uit de Belgische geschiedenis: de overgang van oorlog naar vrede in Brussel (september-december 1918). In deze periode volgden talloze gebeurtenissen zich in snel tempo op: de oprichting van Duitse 'rode' soldatenraden, de wapenstilstand, de uittocht van het bezettingsleger, de represailles van Belgen gericht op pro-Duitse burgers, het herstel van de openbare orde door de politie en de magistratuur, de 'blijde intrede' van koning Albert en burgemeester Adolphe Max, de terugkeer van de vrije drukpers ... Lees meer

Ben je op zoek naar een zinvolle vrijetijdsbesteding? Heb je een boon voor het verleden? Ben je geïnteresseerd om uniek erfgoed te helpen bewaren en ontsluiten? Word vrijwilliger in het Rijksarchief! Het Rijksarchief heeft een traditie in het werken met vrijwilligers. Vaak gaat het om geroutineerde amateurhistorici, heemkundigen of genealogen, die flink wat ervaring hebben opgedaan in het zoeken in archieven en het lezen van oude documenten.

Bekijk onze nieuwe en lopende projecten en neem contact op met het Rijksarchief in jouw buurt!

Eind mei 2017 nam het Rijksarchief te Kortrijk afscheid van Patrick Haelters. Patrick was bijna 20 jaar lang het gezicht van de leeszalen in achtereenvolgens Ronse en Kortrijk. Dank voor je jarenlange trouwe inzet, Patrick!

Op vrijdag 8 december 2017 organiseert Archief- en Bibliotheekwezen in België (ABB) in de Koninklijke Bibliotheek van België een colloquium over de werkinstrumenten die door archivarissen en bibliothecarissen worden ontwikkeld.

Klik hier voor de call for papers

• 29 maart - 30 juni 2017 / Rijksarchief te Namen
  Tentoonstelling - Ieder huis heeft zijn geschiedenis
  
  
• 22 juni 2017 / Rijksarchief te Kortrijk
  Voorstelling van de inventaris van de handschriftenverzameling van Joseph de Bethune
  
  
• 24 tot 28 juli 2017 / Rijksarchief te Kortrijk leeszaal gesloten wegens bestandscontrole
  Klik hier voor een overzicht van alle bestandscontroles in 2017
  
  
• 7 oktober 2017 / Rijksarchief te Leuven
  Studiedag - Tweehonderd jaar rijksuniversiteit Leuven. Breuken en continuïteiten in het universitaire geheugen
  
  
• 13 oktober 2017 / Provinciehuis Vlaams-Brabant (organisatie: Rijksarchief te Leuven)
  Studiedag - 10 jaar Demogen. Valorisatie en modernisering van de burgerlijke stand
  
  
• (28)29 januari - 2 februari 2018 / Gent (o.m. Rijksarchief te Gent)
  Winter School Archives & Education

• Democratie in crisis: Een anatomie van de buitengerechtelijke vrijheidsberoving in West-Europa (1914‐1940)
  Hoe functioneert de democratische rechtsstaat wanneer zij bedreigd wordt? In welke mate zijn inbreuken op liberale, democratische waarden – zoals individuele rechten en vrijheden – verantwoord voor het overleven van de staat? Vanaf wanneer wordt de openbare veiligheid bedreigd en wie beslist over het evenwicht tussen veiligheid en vrijheid? Het zijn even fundamentele als tijdloze vragen, waarop Laurence Petrone in het derde volume van onze reeks Studies in Belgian History een antwoord zoekt. Lees meer
  
  
• Vijf nieuwe inventarissen van procesdossiers van de Raad van Brabant
  Procesdossiers uit de vroegmoderne periode zijn een erg rijke bron, die veel prijs geeft over het dagelijks leven van onze voorouders. Van de 15de tot de 18de eeuw was de Raad van Brabant de belangrijkste rechtbank in het Hertogdom Brabant en de “Landen van Overmaas”. In het Rijksarchief te Brussel wordt sinds tien jaar hard gewerkt om de procesdossiers van deze rechtbank te ontsluiten voor het publiek. Recent verschenen vijf nieuwe inventarissen. Lees meer
  
  
• Inventaris van het archief van graaf Hubert Pierlot
  Hubert Pierlot leidde van 1940 tot 1944 de Belgische regering in ballingschap te Londen. Zijn archief wordt bewaard in het Algemeen Rijksarchief en is recent geïnventariseerd. Het archief bestrijkt de hele politieke loopbaan van Pierlot, met bijzondere aandacht voor de periode van de Duitse bezetting en de regering in ballingschap (1940-1944). Lees meer
  
  
• 35 meter archief van Winterhulp (arrondissement Leuven, 1940-1949) geïnventariseerd
  In het Rijksarchief te Leuven is het archief van het arrondissementscomité Leuven en de plaatselijke comités van het arrondissement Leuven van Winterhulp geïnventariseerd. Winterhulp was een liefdadigheidsorganisatie die op 29 oktober 1940, tijdens de bezetting, werd opgericht. Lees meer
  
  
• 19de-eeuws gemeentearchief van Dikkelvenne, Gavere en Vurste ontsloten
  Het Rijksarchief te Gent heeft drie kleine archiefbestanden van gemeenten, met hoofdzakelijk 19de-eeuwse stukken, geïnventariseerd en op die manier vlot raadpleegbaar gemaakt. Het betreft het archief van de voormalige gemeenten Dikkelvenne, Gavere, en Vurste, die sinds 1977 deel uitmaken van de huidige fusiegemeente Gavere. De gemeente Gavere is gelegen in het midden van Oost-Vlaanderen, langs de Schelde, halverwege tussen Gent en Oudenaarde. Lees meer
  
  
• Archief- en Bibliotheekwezen in België publiceert nieuw nummer over de archieven van de jeugdbewegingen in België
  In haar tijdschrift publiceert Archief- en Bibliotheekwezen in België (ABB) bijdragen in verband met archivistiek, bibliotheconomie en alle aanverwante disciplines. Het nieuwste nummer richt de schijnwerpers op de archieven van de jeugdbewegingen in België. Lees meer