Het Rijksarchief te Gent heeft drie kleine archiefbestanden van gemeenten, met hoofdzakelijk 19de-eeuwse stukken, geïnventariseerd en op die manier vlot raadpleegbaar gemaakt. Het betreft het archief van de voormalige gemeenten Dikkelvenne, Gavere, en Vurste, die sinds 1977 deel uitmaken van de huidige fusiegemeente Gavere. De gemeente Gavere is gelegen in het midden van Oost-Vlaanderen, langs de Schelde, halverwege tussen Gent en Oudenaarde.
De archiefbestanden die sinds respectievelijk 1958 (Dikkelvenne en Gavere) en 1969 (Vurste) deel uitmaakten van de collectie van het Rijksarchief te Gent, vormden het vertrekpunt van de inventarisatie. Door de uitvoering van de Archiefwet van 1955 kregen vele gemeenten de kans om hun archief naar het Rijksarchief over te brengen. Gemeentearchief werd in die periode doorgaans rudimentair ontsloten, wat ook voor deze drie gemeenten het geval was.
Tijdens de inventarisatie van het archief van het Land van Gavere, de rechtsvoorganger van het gemeentebestuur uit de periode vóór 1795, doken tal van stukken uit de vroege 19de-eeuw op die aan de gemeentearchieven van Dikkelvenne, Gavere en Vurste moesten werden toegevoegd. Van de gemeente Gavere werden daarenboven enkele stukken aangetroffen in het zgn. ‘Algemeen Familiefonds’, die daar duidelijk niet in thuis hoorden.
Een herinventarisatie van de drie bestanden leek de eenvoudigste manier om al deze ‘verdwaalde stukken’ in een logisch verband te ordenen en te beschrijven. Een eerste stap werd in de zomer van 2010 gezet door jobstudente Valerie Gheysens. Zij beschreef de stukken en voerde een eerste ordening door. Zowel ordening als beschrijving werden tijdens de periode 2014-2015 nagekeken en verfijnd door archivaris Joke Verfaillie, die de toegangen tevens van een inleiding voorzag.
De nieuwe inventarissen zijn beschikbaar in de zoekrobot ‘Zoeken naar archieven’ van het Rijksarchief. Voor Dikkelvenne gaat het om 1,34 strekkende meter archief uit de periode (1793) 1795-1921, van Gavere zijn 2,15 s.m. stukken aanwezig uit de periode (1771) 1793-1921 en Vurste is in de periode 1805-1922 vertegenwoordigd met 1,10 s.m. documenten.
Inhoudelijk vormen de documenten een mooie staalkaart van de bevoegdheden van een 19de-eeuwse gemeente, hoewel sommige domeinen duidelijk meer aan bod komen dan andere. Zo zijn er tal van documenten die betrekking hebben op financiën en fiscaliteit , of die verband houden met militie. In deze laatste documenten vindt men overigens heel wat persoonsgegevens terug. In het geval van Vurste kan worden gewezen op de aanwezigheid van bevolkingsregisters. Het Gaverse bestand bevat opvallend veel documenten over het Bureel van Weldadigheid, waar de gemeente toezicht op uitoefende.
Downloaden of bestellen
U wil de inventarissen (gratis) online raadplegen? Zoek ze op in onze zoekrobot of download ze in pdf-vorm via de webshop. Een papieren versie bestellen kan via publicat@arch.be.
-
GHEYSENS Valerie en VERFAILLIE Joke, Inventaris van het archief van de gemeente Gavere, (1771) 1793-1921, Reeks Inventarissen Rijksarchief te Gent nr. 124, Publicatienummer 5675, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2016, 3,00 €.
-
GHEYSENS Valerie en VERFAILLIE Joke, Inventaris van het archief van de gemeente Dikkelvenne, (1793) 1795-1921, Reeks Inventarissen Rijksarchief te Gent nr. 125, Publicatienummer 5679, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2016, 2,00 €.
-
GHEYSENS Valerie en VERFAILLIE Joke, Inventaris van het archief van de gemeente Vurste, 1805-1922, Reeks Inventarissen Rijksarchief te Gent nr. 128, Publicatienummer 5716, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2017, 2,00 €.
