Alexandre Pinchart startte in 1864 met de indrukwekkende taak om prospectie uit te voeren naar zegels die in aanmerking kwamen om te worden afgegoten in functie van een afgietselcollectie. Zijn onderzoeksarchief is nu raadpleegbaar in het Algemeen Rijksarchief.
Alexandre Pinchart werkte aan zijn project tussen 1864 en 1884. Zijn onderzoeksarchief bestaat uit 70 schriften met meer dan 100.000 beschrijvingen, die nu allemaal raadpleegbaar zijn.
De structuur is in alle boekjes dezelfde. Elke reeks wordt voorgesteld met de benaming van het archiefbestand en de bewaarplaats ervan. Die info wordt soms nog aangevuld met de datum van de opzoeking.
De opzoekingen zelf zijn opgenomen in tabellen met zes kolommen, telkens met:
- Een volgnummer.
- Het definitieve nummer van het afgietsel.
- De naam van de zegeleigenaar en eventueel diens functie (bijvoorbeeld ‘paus’).
- Informatie over het materiaal van het zegel (indien geen was), de vorm ervan (niet systematisch beschreven), zijn toestand (vervaagd, zeer goed, magnifiek) en soms een bijschrift.
- Het nummer van het originele document.
- De jaargang en eventueel info over de stijl.
De boekjes vormen een unieke en waardevolle getuigenis over afgietselmethodes. Ze bestrijken een grondgebied dat ver buiten het huidige België reikt. Je vindt er informatie in terug over archieven die vandaag verdwenen zijn en ze weerspiegelen het belang van het netwerk dat Pinchart had uitgebouwd. Ze geven ook een inkijk in het universum van de verzamelaars van archief en zegels in België tussen 1864 en 1884. De boekjes van Pinchart bieden tot slot een zeldzaam maar waardevol overzicht van de werkmethodes van een archivaris aan het eind van de 19de eeuw.
In het archief komt tot uiting hoeveel belang de auteur hechtte aan dit project, zowel vanuit een persoonlijke belangstelling als onder druk van buitenaf.
De inventaris
De inventaris is gratis online beschikbaar via onderstaande links.
LIBERT ZUCKERMANN Marc, Cahiers sigillographiques d’ Alexandre Pinchart, reeks Inventarissen Algemeen Rijksarchief nr. 723, publicatie nr. 6585, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2025.
