Zeven jaar heeft het project ‘Lokaal archief Wallonië’ nodig gehad om het verleden van de fusiegemeenten van Bons Villers te vrijwaren. Twee nieuwe inventarissen vormen voortaan de toegang tot dit verleden.
Overbrenging en inventarisatie, maar ook vernietiging
Op 28 april 2015 ondertekenden de gemeente Bons Villers en het Rijksarchief een partnerschapsovereenkomst om het bestuur te helpen bij zijn archiefbeheer. Het project ‘Lokaal archief Wallonië’ kreeg de zware taak om op te ruimen in een archief dat bijna 40 jaar geen archivaris had gezien…
Het laatste inspectiebezoek van het Rijksarchief dateerde van 2003 en de toestand was sindsdien nagenoeg niet veranderd. Het meeste archief werd bewaard in de kelders en op de zolders van het gemeentehuis, ongeordend en opgestapeld in dozen, mappen of in bulk, vergeten en verstoft. “Divide et impera” was het motto om dit plaatselijk historisch erfgoed te kunnen vrijwaren. De overeenkomst bepaalde dat het historisch archief van vóór 1977 van de gemeentebesturen van Frasnes-lez-Gosselies, Mellet, Rèves, Villers-Perwin en Wayaux moest worden overgebracht naar het Rijksarchief Bergen. Daarnaast moest worden bepaald welk archief dat werd gevormd door het bestuur van Bons Villers wettelijk mocht worden vernietigd en wat bij het gemeentebestuur moest blijven.
Overbrengen en vooral inventariseren van het archief waren de zwaarste taken. Het vergde 6 maanden in 6 jaar voor de medewerkers van het project om elk dossier te beschrijven en te ontsluiten. In totaal gaat het om 105,4 strekkende meter archief, beschreven in 5.848 inventarisnummers. Het oudste document dateert van 1721, maar de meerderheid van de stukken komt uit de periode 1800-1976, met enkele dossiers die werden afgesloten na de gemeentefusies. Al het archief blijft eigendom van de gemeente Bons Villers, die het in bewaring gaf bij het Rijksarchief. De meeste stukken zijn raadpleegbaar in de leeszaal van het Rijksarchief Bergen.
Een tweede belangrijke taak was de vernietiging van archief, om plaats te maken voor een correcte bewaring van het historisch archief. Overeenkomstig de geldende wetgeving en met het akkoord van de betrokken diensten werden 250 strekkende meter of 31 kubieke meter archiefdocumenten vernietigd.
De inventarissen
De inventarissen – enkel uitgegeven in elektronische versie – zijn gratis online beschikbaar via onderstaande links.
BRICHARD Benjamin, WINE Eléonore, (sous la direction de) FOCANT Marc, Inventaire des archives de la commune de Mellet : Dépôt 2019 (1794-1976 (1991)), reeks Inventarissen Rijksarchief te Bergen nr. 212, publicatie nr. 6543, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2025.
FOCANT Marc, PAULUS Guillaume, PIRLOT Vincent, Inventaire des archives de la commune de Villers-Perwin : Dépôt 2019 (1806-1977 (1978)), reeks Inventarissen Rijksarchief te Bergen nr. 211, publicatie nr. 6542, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2025.
