De voorbije jaren werd de leeszaal van het Rijksarchief Gent overstelpt met vragen tot inzage van de opsluitingsdossiers van het naoorlogse interneringscentrum van Lokeren. Sinds 2017 is deze archiefreeks bijna 400 keer geraadpleegd, voornamelijk door familieleden van personen die er ooit zijn opgesloten. Dit was de aanleiding om een nieuwe inventaris van het archief op te maken.
Het kamp van Lokeren was een initiatief van de Duitse bezetter, die in de zomer van 1940 het stadsbestuur van Lokeren de opdracht gaf een krijgsgevangenenkamp te bouwen. Het kamp heeft echter nooit gefungeerd als Kriegsgefangenenlager. Het werd al snel gebruikt als troepenkamp voor soldaten van de Wehrmacht. Vanaf januari 1943 gebruikte het Belgisch ministerie van Justitie een deel van het kamp als hechteniskamp. Ongeveer 1.000 door het Belgische gerecht veroordeelde mannen werden hier tot aan de Bevrijding opgesloten. Na de oorlog werd het kamp ingericht als interneringscentrum voor van collaboratie verdachte mannen uit heel Oost-Vlaanderen. Na verloop van tijd werden er ook veroordeelde collaborateurs opgesloten. In oktober 1947 sloot het kamp de deuren. In totaal verbleven er tijdens de repressieperiode iets meer dan 10.000 mannen.
Na de sluiting van het interneringscentrum van Lokeren kwam het archief in de gevangenis van Gent terecht. In 1988, 1999 en 2010 werd het overgebracht naar het Rijksarchief. De eerste twee overbrengingen zijn in Beveren geïnventariseerd. Beide inventarissen zijn gepubliceerd. De materiële staat van de dossiers liet echter te wensen over. Door de veelvuldige raadpleging werd beslist om de dossiers alsnog te schonen, de dossiers met gescheurde of ontbrekende kaft in aparte zuurvrije omslagen te steken en alle dossiers in gepaste dozen te verpakken. Het aantal inventarisnummers is hierdoor verdubbeld. Omdat de meeste beschrijvingen niet meer klopten en er nieuwe stukken zijn toegevoegd, is een nieuwe inventaris opgesteld.
Deze inventaris heeft betrekking op het volledige archief van het kamp van Lokeren. Het archief biedt heel wat mogelijkheden voor onderzoek naar de werking van de inrichting zelf, maar ook naar de mannen die er zijn opgesloten tijdens de Tweede Wereldoorlog en de naoorlogse repressieperiode.
Inzage van dit archief is mogelijk mits toelating van het diensthoofd van het Rijksarchief Gent, als gemachtigde van de algemeen rijksarchivaris, en ondertekening van een onderzoeksverklaring.
De inventaris
De inventaris is (gratis) digitaal raadpleegbaar via onze online zoekomgeving én via onze webshop.
DROSSENS Paul, Inventaris van het archief van het interneringscentrum van Lokeren, 1942-1948, reeks Inventarissen Rijksarchief te Gent nr. 179, publicatie nr. 6515, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2024.
