De zogenaamde “Verzameling Oorkonden met Blauw Nummer” is met ruim 12.000 oorkonden wellicht de grootste van het land. Ze bevat charters uit de periode 1065-1795, afkomstig van honderden West-Vlaamse instellingen die werden afgeschaft op het einde van het ancien régime. De oorkonden met blauw nummer die in het Rijksarchief Kortrijk worden bewaard, zijn dankzij een nieuwe inventaris helemaal klaar voor onderzoek.
De verzameling dankt haar naam aan Edward Gaillard, adjunct-conservator van het Rijksarchief Brugge van 1884 tot 1896. Hij was het die – tegen alle archivistische principes in – uit alle mogelijke archiefbestanden oorkonden bijeenbracht en ze een nieuwe nummering gaf met blauw potlood. Het merendeel van deze oorkonden wordt in het Rijksarchief Brugge bewaard, twee kleinere delen in de Rijksarchieven van Doornik en Kortrijk.
Tot voor kort konden deze charters enkel geraadpleegd worden aan de hand van de handgeschreven beschrijvingen van Gaillard. Deze notities werden de afgelopen jaren systematisch gecontroleerd, herwerkt en vertaald. Een eerste deel is nu gepubliceerd als inventaris én online raadpleegbaar. Het gaat om het gedeelte oorkonden dat in het Rijksarchief Kortrijk wordt bewaard, onder de noemer “varia”. De 356 charters uit de periode 1303 tot 1786 handelen over diverse heerlijkheden, steden, kerken, kloosters en andere instellingen uit Zuid-West-Vlaanderen. De inventarissen van andere delen van deze verzameling worden binnenkort gepubliceerd.
Een bijzonder interessante oorkonde is die van Filips van Chieti, regent van het graafschap Vlaanderen. In 1303 kende hij aan de stad Kortrijk het recht toe om jaarlijks in de maand september een jaarmarkt te houden, als compensatie voor alle schade die de stad geleden had tijdens de Gulden Sporenslag. Over deze oorkonde publiceerde archivaris Hendrik Callewier eerder dit jaar een artikel in het tijdschrift “Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis” (jaargang 159, p. 5-21): “Een charter van Filips van Chieti voor de stad Kortrijk (1303) en de jaarmarkten-cyclus van het graafschap Vlaanderen”.
De inventaris
De inventaris kan zowel online worden geraadpleegd via onze zoekrobot als worden gedownload als pdf via onze webshop. Beide opties zijn gratis. Wil je liever een papieren versie? Kom dan langs in het Rijksarchief Kortrijk of in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief. Of plaats je bestelling via publicat@arch.be.
CALLEWIER Hendrik, Catalogus van de Verzameling Oorkonden met blauw nummer (1303-1786), reeks Inventarissen Rijksarchief te Kortrijk nr. 48, publicatie nr. 6310, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2022, € 5,00.
Ontdek ook andere publicaties van het Rijksarchief.
