Op 2 maart 1916 schreef Arthur Pollet, rijkswachter in Manage (provincie Henegouwen), volgend briefje aan zijn echtgenote: “Zorg goed voor onze Robert en houd moed. Denk vaak aan mij. Dat de familie mij niet vergeet. Ik heb de sacramenten ontvangen. ‘k Wens jullie veel goede moed. Ik heb ook moed. Meer kan ik niet zeggen.” Enkele minuten later werd hij door een Duits executiepeloton gefusilleerd.
Het gaat om één van de duizenden getuigenissen (brieven, verslagen, verklaringen, …) van verzetsstrijders uit de Groote Oorlog, vanaf 1919 verzameld door de Commissie voor het archief van de Patriottische Diensten. Ze geven een inkijk in de acties van de vele duizenden Belgen die tijdens de Groote Oorlog spioneerden, sluikpers of verboden briefwisseling verspreidden, geallieerde militairen verstopten of jonge mannen hielpen om België te ontvluchten.
Tot voor kort was de toegang tot dit unieke archief over het verzet in België en Noord-Frankrijk, bewaard in het Algemeen Rijksarchief, beperkt tot bondige lijsten die het onderzoek niet bepaald op weg hielpen, maar voortaan is ook een gedetailleerde (Franstalige) inventaris beschikbaar.
Met steun van het Commissariaat-generaal voor de Herdenking van de Eerste Wereldoorlog en van de Nationale Loterij zullen belangrijke onderdelen van het archief ook worden gedigitaliseerd. Dankzij de digitalisering en de beschikbaarstelling van de digitale beelden wordt de manipulatie van de broze originelen vermeden.
De inventaris
Anne LANNOYE (m.m.v. Emmanuel DEBRUYNE, Pierre-Alain TALLIER, Hippolyte BAILLY en Quentin FUNCK, Inventaire des archives de la Commission des Archives des Services patriotiques établis en Territoire occupé au Front de l’Ouest (1914-1930), Reeks Inventarissen Algemeen Rijksarchief 581, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2015.
Publicatie 5454, € 20,00 (+ eventuele verzendingskosten).
De inventaris is binnenkort te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief of kan besteld worden via publicat@arch.be. U kan de inventaris ook gratis downloaden in pfd-formaat.
Geïnteresseerd in de Groote Oorlog?
Raadpleeg het webdossier 1914-1918 van het Rijksarchief!