Archieven spelen een essentiële en vaak onderschatte rol bij het verbeteren van onze kennis over de risico’s van bodemverontreiniging. Archieven bevatten immers waardevolle informatie over technologieën en praktijken die in de loop der tijd door de mens werden toegepast en mogelijk vervuilend waren. Als sleutelelementen van het erfgoed en het geheugen van een gemeente kunnen gemeentearchieven hierbij een cruciale rol spelen. Het gemeentelijke niveau, zowel administratief als politiek, is immers rechtstreeks betrokken bij bodemvervuiling via zijn bevoegdheden inzake ruimtelijke ordening en de diensten die het aan burgers aanbiedt.

België is een van de weinige Europese landen die historische gegevens in aanmerking neemt bij het opstellen van inventarissen over de bodemtoestand. Toch heeft het project ArchiSols belangrijke verschillen blootgelegd in de aanpak van de drie Belgische gewestelijke inventarissen en in de aanbevelingen over het gebruik van archieven. Daarnaast heeft de nauwe samenwerking met de archiefdiensten van vier gemeenten (Sint-Lambrechts-Woluwe, Ukkel, Anderlecht en de Stad Brussel) zeer uiteenlopende realiteiten aan het licht gebracht — zowel wat betreft de staat van de archiefbestanden en de beschikbare middelen om de gebruikers te helpen, als de samenwerking met de bevoegde gewestelijke overheden.

Deze studiedag, die focust op de gemeentearchieven, wil het potentieel van deze archieven in een breder perspectief plaatsen en benadrukt — met een oog op kennisdeling — de noodzaak om ze doeltreffend te benutten voor een betere analyse van de ecosysteemfuncties van bodems. Vertegenwoordigers van verschillende gemeentearchiefdiensten zullen hun werking toelichten en daarbij diverse thema’s verkennen. Ook de gewestelijke diensten die verantwoordelijk zijn voor milieubeleid worden uitgenodigd om de gebruikte methodologieën bij de opmaak van bodeminventarissen toe te lichten, evenals de plaats die archieven daarin innemen. Tot slot zullen experts in bodemverontreinigingsonderzoek hun documentatiepraktijken delen bij het opstellen van de historische achtergrond van een site. Discussiemomenten zullen gelegenheid bieden tot uitwisseling, het opzetten van samenwerkingen en het delen van goede praktijken.

Sprekers

• Gemeentelijke archivarissen
• Gewestelijke administraties voor milieubeleid
• Bodemverontreinigingsdeskundigen

Doelstellingen

• Het milieupotentieel van gemeentearchieven BENUTTEN
• De METHODOLOGIEËN van bodeminventarissen presenteren
• ERVARINGEN van bodemdeskundigen delen
• Interdisciplinaire UITWISSELINGEN aanmoedigen

Praktische info

• Inschrijven verplicht, vóór 1 november 2025. Schrijf je hier in!
• De voertaal van de lezingen is het Frans.