Tachtig jaar geleden, in de zomer van 1936, pleegden opstandige militairen onder de leiding van generaal Franco een coup om in Spanje de republiek omver te werpen. Door de heftige weerstand van linkse partijen en andere sociale organisaties mislukte de staatsgreep en raakte het Spaanse grondgebied in twee kampen verdeeld. Na drie jaar burgeroorlog en 600.000 doden, haalden de militairen toch hun slag thuis. Ze vestigden een dictatuur die vier decennia standhield.
Ook en niet in het minst in België ontstond er een brede golf van solidariteit met de republikeinse regering. Zo vertrokken vanuit België naar schatting zo’n 2400 vrijwilligers om er te gaan strijden in de Internationale Brigades (onder wie 800 niet-Belgen). En na de val in 1937 van het republikeinse front in het noorden vonden zo’n 5000 vluchtelingenkinderen (‘niños de la guerra’) opvang in Belgische sympathiserende gezinnen.
Tijdens een studienamiddag in het CegeSoma op woensdag 1 juni 2016 worden drie nieuwe bijdragen voorgesteld aan de studie van de Belgische betrokkenheid bij de Spaanse Burgeroorlog.
Boekpresentatie
Sven Tuytens (VRT-correspondent in Madrid) en Rudi Van Doorslaer (directeur CegeSoma) schreven een biografie van Piet Akkerman, een jonge Antwerpenaar van Pools-Joodse origine en stakingsleider van de Antwerpse diamantbewerkers. In het najaar van 1936 trok hij naar Spanje om er te strijden in de rangen van de Internationale Brigades. Akkerman, die politiek commissaris van zijn bataljon werd, sneuvelde er op amper 23-jarige leeftijd.
Databank van de brigadisten uit België
In 1975 verwierf Rudi Van Doorslaer als eerste Belgische historicus toegang tot de in Salamanca opgeslagen dossiers van de Belgische leden van de Internationale Brigades. Deze gegevens werden daarna systematisch aangevuld met informatie uit andere bronnen. Onlangs zorgde François Van Pelt voor de input van waardevolle gegevens uit de in Moskou bewaarde dossiers van de Brigades. Voor het eerst beschikken we nu over een vrij volledige lijst van de vrijwilligers.
Filmpremière van ‘Las mamás belgas’
Samen met de lokale onderzoeker Joan Torró Martínez maakte VRT-correspondent Sven Tuytens een indringende documentaire over het republikeinse ziekenhuis van het Valenciaanse Onteniente (Ontiniyent) dat opgericht was door de Belgische socialistische arbeidersbeweging. In het ziekenhuis werden gewonde republikeinse soldaten mede verzorgd door een twintigtal Joodse verpleegsters uit Antwerpen en Brussel die door de lokale bevolking de ‘Belgische moeders’ genoemd werden. De documentaire ging in Ontiniyent in première en oogstte positieve recensies in Spaanse dagbladen als El País en El Mundo. Op 1 juni 2016 wordt de documentaire voor het eerst buiten Spanje vertoond.
Programma van de studienamiddag
13.30u - 13.40u Welkomstwoord (video)
Alvin De Coninck (vice-voorzitter vzw Vrienden vh CegeSoma en zoon van Spanjestrijder en verzetsman Albert De Coninck)
13.40u - 14.40u Boekpresentatie: Sven Tuytens & Rudi Van Doorslaer,
Piet ‘Israël’ Akkerman, 1913-1937. Van Antwerpse vakbondsleider tot Spanjestrijder
Panelgesprek met auteurs Sven Tuytens & Rudi Van Doorslaer
14.45u - 15.15u Voorstelling databank Internationale Brigadisten
Rudi Van Doorslaer & François Van Pelt, samensteller van de databank
15.15u - 15.45u Koffiepauze
15.45u - 16.00u Presentatie door Geert Van Goethem (directeur Amsab-ISG)
16.00u - 16.30u Première documentaire Las mamás belgas
Sven Tuytens, 2016, 26’, Spaans – NL/FR ondertiteld)
16.30u - 17.00u Discussie met documentairemaker Sven Tuytens
17.00u - 17.10u Slotwoord/Dankwoord
17.10u - 18.15u Drink
Praktisch
- Wanneer?
woensdag 1 juni 2016, van 13.00u tot 18.30u - Waar?
Conferentiezaal van het CegeSoma, Luchtvaartsquare 29, 1070 Brussel - Kostprijs?
Deelname is gratis - Inschrijvingen?
Vooraf inschrijven verplicht. Info & inschrijvingen: vincent.scheltiens@cegesoma.be
