Op donderdag 26 januari 2023 werd een charter van Filips van de Elzas, graaf van Vlaanderen, dat werd bewaard in de benedictijnenabdij van Mesen in West-Vlaanderen en aan het begin van de Eerste Wereldoorlog verdween, officieel overgedragen aan het Rijksarchief. Het stuk dook in december 2016 op in het Metropolitan Museum of Art van New York City (The Met). Begin 2020 werd met The Met overeengekomen om dit kostbare document, dat deel uitmaakt van het Belgisch cultureel erfgoed, terug te geven aan België.
Zin om mee te helpen bij de transcriptie van duizenden gratiebrieven? Wanneer je in het ancien régime werd vervolgd voor een ernstig misdrijf (doodslag, schaking, ambtsmisbruik, enzomeer) kon je daarvoor gratie vragen aan de vorst. In de gratiebrief, de officiele akte waarmee de gratie werd verleend, staat het relaas van het misdrijf omstandig opgetekend. Via deze verhalen bieden gratiebrieven een unieke blik op alledaagse lokale geschiedenis. Op dinsdag 7 februari 2023 wordt van 18.00u tot 20.00u een tweede Franstalig PARDONS-webinar georganiseerd. Je krijgt concrete uitleg over hoe je ons kan helpen om (Franstalige) pardonbrieven te helpen transcriberen.
Goed nieuws voor doorwinterde genealogen en al wie op zoek wil gaan naar sporen van zijn of haar voorouders: de nieuwe website met de genealogische bronnen van het Rijksarchief staat online! De zoekrobot bevat ruim 38,6 miljoen pagina's met geboorte-, doop-, huwelijks-, overlijdens- en begrafenisakten evenals de tienjarige tafels voor heel België. Alle bronnen zijn gratis raadpleegbaar. We hopen dat deze langverwachte lancering alle verwachtingen inlost!
Ben je betrokken bij de selectie, bewaring, ontsluiting of valorisatie van (actuele) documenten, archieven en data, kortom van de informatie van jouw dienst of organisatie? In januari 2023 gaat in Brussel een nieuwe opleiding Archief- en informatiebeheer van start.
In het zog van het BRAIN 2.0-onderzoeksproject NaPol-Intel is in het Algemeen Rijksarchief nu ook het archief van de Algemene Rijkspolitie ontsloten voor onderzoek, meer bepaald de benoemingsdossiers van politiecommissarissen.
Niet alleen de economie verkeert momenteel in een diepe crisis, hetzelfde kan gezegd worden van onze nationale economische historiografie. Fundamenteel onderzoek ter zake is uiterst schaars, onder meer door de beperkte toegankelijkheid van relevante overheidsarchieven. De komende jaren zal hierin verandering komen, dankzij grootschalige selectie en inventarisatie.
Op 16 november 2022 organiseerden onderzoekers Klaas Van Gelder en Gert Gielis in het Algemeen Rijksarchief een interne workshop over de HTR-software van Transkribus. HTR staat voor handwritten text recognition, de automatische herkenning van handgeschreven teksten met behulp van artificial intelligence en machine learning. Die technologie maakt de laatste jaren furore in de internationale archiefwereld. Transkribus biedt vele mogelijkheden en er zit nog meer in de pijplijn. Heel wat projecten hebben er al mooie resultaten mee geboekt. Daar wilden we bij het Rijksarchief graag meer over weten.
Enkele jaren voor de viering van zijn tweehonderdjarig bestaan heeft België eindelijk een wetgeving over de verplichte declassificatie van geclassificeerde stukken. De nieuwe wet betekent een grote stap voorwaarts in de richting van meer transparantie, democratische controle en ontsluiting van de archieven voor de burger en voor onderzoek.
Doodslag, fraude, schaking, ambtsmisbruik… wie in het ancien régime voor een zwaar misdrijf werd vervolgd, kon hiervoor gratie vragen aan de vorst. Het Rijksarchief bewaart duizenden pardonbrieven waarin telkens het relaas van het misdrijf omstandig staat opgetekend. Deze brieven bieden een unieke blik op alledaagse lokale geschiedenis. Jammer genoeg zijn deze bronnen nog nauwelijks ontsloten. Het PARDONS-project wil daar verandering in brengen. Om deze duizenden brieven toegankelijk te maken voor onderzoek, is het PARDONS-projectteam op zoek naar vrijwilligers. Na de opstart aan Nederlandstalige zijde wordt op 29 november 2022 ook een eerste webinar voor Franstalige vrijwilligers georganiseerd. Voor de liefhebbers van smeuïge verhalen, historische sensaties en paleografie!
Ongeveer 11 strekkende meter archief over de wetgevende, gewestelijke, provinciale, gemeentelijke en Europese verkiezingen is in het Algemeen Rijksarchief ontsloten voor onderzoek. Je vindt er onder meer de resultaten in terug van de verkiezingen sinds 1858 voor deze verschillende beleidsniveaus. Een mooie aanvulling op de vele verkiezingsarchieven uit onze collecties die al raadpleegbaar zijn.
