Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Het 17de- en 18de-eeuwse leven in Bergen: de kronieken getuigen

Texte petit  Texte normal  Texte grand
13/10/2021 - Publicaties - Rijksarchief te Bergen

De onuitgegeven kroniek van de bedel van de Sint-Germanuskapittelkerk van Bergen en de kronieken van de kloosters van de annuntiaten, de karmelietessen en de visitandinnen dompelen je als lezer onder in gebeurtenissen die Bergen hebben getekend in de 17de en 18de eeuw. De manuscripten werden getranscribeerd en van context voorzien in een boek dat op 1 december 2021 van de persen zal rollen.

Het Rijksarchief Bergen bewaart verscheidene archiefbestanden over religieuze congregaties, zoals het archief van de
karmelieten van Bergen, Zinnik, Mont-sur-Marchienne, Brugelette, van de congregatie van de Dochters van het Heilig
Hart van Jezus uit Bergen, van de jezuïeten van Bergen, van het klooster van de franciscanen van Zinnik en van de augustinessen van Saint-Ghislain.

De onuitgegeven kroniek van de bedel van de Sint-Germanuskapittelkerk dompelt je onder in het 17de-eeuwse leven in Bergen. De tekst is van de hand van een leek: de ceremoniemeester in dienst van de kanunniken van de Sint-Germanuskerk. Het waardevolle 17de-eeuwse manuscript werd tot voor kort bewaard in het ‘nationale’ archiefbestand van de kapucijnerorde, maar zal worden ondergebracht in de handschriftencollectie van het Rijksarchief Bergen (nr. 478). Het document ontsnapte op wonderbaarlijke wijze aan het vreselijke Duitse bombardement in mei 1940 op het Rijksarchief Bergen en zijn rijke collecties.  

Het manuscript werd opgenomen in een boek dat binnenkort verschijnt, aangevuld met de kronieken van de – weinig bekende – gemeenschappen van vrouwelijke religieuzen van Bergen. Zo wordt het verhaal voortgezet tot het midden van de 18de eeuw. De annuntiaten, de karmelietessen en de visitandinnen beschreven in hun kronieken kleine en grote gebeurtenissen uit hun dagelijkse leven.

Bij het lezen van de getuigenissen blijkt duidelijk dat de term “ongelukseeuw” niet uit de lucht werd gegrepen: naast de impact van de expansiepolitiek van Lodewijk XIV, met zijn vele belegeringen en gevechten, waren er ook nog de aardbeving van 1692 en verschillende epidemieën.  

De uitgave van de teruggevonden manuscripten gaat gepaard met een wetenschappelijke inleiding en een kritisch apparaat. Het boek is het resultaat van een samenwerking tussen Pierre-Jean Niebes, archivaris in het Rijksarchief Bergen, en Jean-Louis Van Belle, verantwoordelijke van het internationaal centrum voor glyptografisch onderzoek. Beide historici hebben elke gebeurtenis en elk personage in hun context geplaatst zodat de lezer geen enkel detail hoeft te missen.  

Een must read voor geschiedkundigen en inwoners van Bergen die gepassioneerd zijn door hun stad!

Uittreksel uit de kroniek van bedel Gilles Duquesne (1638-1703), over de aardbeving van 18 september 1692: « In dat jaar, de 18de september, even voor 2 uur in de namiddag, was er een aardbeving die maar even duurde, maar vele schouwen vielen om, evenals daken van huizen en muren; verschillende personen geraakten gewond of kwamen om; ik lag in mijn kamer; de matrasbodem kraakte en het huis schudde; de schouw viel op een deel van het huis en vernielde een deel van het dak en heel wat dakpannen: ik dacht dat mijn laatste uur geslagen had. Er vielen dikke stenen op het portaal van de Sint-Waltrudiskerk en ze veroorzaakten er grote schade; de kasteeltoren schommelde heen en weer als een boom; de klokken in de klokkentorens begonnen te luiden; het was verschrikkelijk om zien; de volgende dag werd in alle parochies gebeden, God werd aanroepen en alle winkels werden gesloten.»

Het boek wordt op 1 december 2021 om 20.00u voorgesteld in het Maison de la Mémoire, rue du Grand Trou Oudart in Bergen. Gratis toegang voor wie heeft ingetekend op het boek en voor studenten tot 25 jaar; € 5 voor andere deelnemers. CST én mondmasker verplicht.

Voorintekenen? Bestellen? Naar de boekhandel?

  • Jean-Louis VAN BELLE en Pierre-Jean NIEBES, Vivre à Mons aux XVIIe et XVIIIe siècles. Le témoignage des chroniques, coll. Témoins d'Histoire, nr. 8, uitgeverij Safran, Bergen, 2021, 352 bladzijden. ISBN: 978-2-87457-132. Inhoudstafel van het boek

Tot 30 november 2021 kan je bij de uitgever voorintekenen op het boek aan de prijs van € 49,00. Vanaf 1 december 2021 is het boek te koop voor € 58,00 bij:  

  • Boekhandel André Leto (Rue d'Havré, 35 | 7000 Bergen | 065/31.53.18)
  • Boekhandel Scientia (Rue de la Chaussée, 64-66 | 7000 Bergen | 065/33.96.56)
  • Via de website van uitgeverij Safran (5% korting; verzendkosten).

Leestips

In de pers

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement