Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

De Belgische Kolenslag (1944-1951): het mirakel dat er geen was

Texte petit  Texte normal  Texte grand
06/09/2021 - Onderzoek - Publicaties - Algemeen Rijksarchief

Archivaris Guy Coppieters, verbonden aan het Algemeen Rijksarchief, herwerkte voor onze reeks Studies in Belgian History het doctoraat dat hij in 2017 succesvol verdedigde. Het boek laat zich samenvatten in drie begrippen: steenkool, staat en strijd. Tegelijk komen onderliggende aspecten zoals nationalisering, migratie … en zelfs vrouwenstemrecht ruim aan bod. Daal mee af in de verrassende ondergrond van de Belgische steenkoolpolitiek!

Begin 1945 staat het land aan de rand van de afgrond. De euforie van de bevrijding is volledig verdwenen. Angst en chaos regeren het land. De steenkoolsector verkeert in een ongeziene crisis. De energiebevoorrading dreigt volledig stil te vallen. Gezinnen kunnen zich nog amper verwarmen en de economische wederopbouw sputtert.

De nieuwe premier Achille Van Acker werpt zich op als redder van het vaderland. Hij komt met een groots nationaal relanceplan: de Kolenslag. Ondanks een veelbelovende start mislukt hij in zijn opzet. Hij wint de Kolenslag immers niet.

Wie mag zich dan wel tot overwinnaar kronen? De mijnbazen die zich verenigd hebben in het discrete FEDECHAR, de machtigste patroonsorganisatie die België ooit gekend heeft, herstellen snel hun vooroorlogse machtspositie via de strategie van zelfregulering. Ze slagen erin de invloed van de staat te beperken. De vakbonden van de mijnwerkers vormen geen partij. In plaats van modernisering haalt restauratie het in de bedrijfsvoering van de mijnen.

De politieke wereld is hopeloos verdeeld over dit energiedossier en staat meestal machteloos. Structuurhervormingen blijven uit. De redding van het mijnbedrijf bestaat uit rijkelijke subsidies, een hoge steenkoolprijs en vooral duizenden goedkope arbeidskrachten. Deze mijnwerkers, die de eigenlijke “slag” moeten leveren, betalen het gelag. Het gaat dan om Duitse krijgsgevangenen, om Italianen en om zogenaamde Displaced Persons. En uiteraard ook om Belgische mijnwerkers. Zij worden tijdens de Kolenslag opgehemeld als ‘ereburgers’, maar blijken eerder als tweederangsburgers door het leven te gaan.

Het boek

Deze tiende uitgave in onze reeks Studies in Belgian History is een herwerking van het doctoraat dat Guy Coppieters, als archivaris verbonden aan het Algemeen Rijksarchief, in 2017 succesvol verdedigde aan de VUB.

COPPIETERS Guy, De Belgische Kolenslag, 1944-1951. Het mirakel dat er geen was, reeks Studies in Belgian History vol. 10, publicatienummer 6191, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2021, € 29,95 (+ eventuele verzendingskosten).

Het boek is vanaf juli 2021 te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief of kan besteld worden via publicat@arch.be of Bol.com.

 


 

Eerder verschenen in onze SBH-reeks

  1. STUCKENS Aurélie, Les hommes de l’écrit : Agents princiers, pratiques documentaires et développement administratif dans le comté de Flandre (1244-1305), reeks Studies in Belgian History vol. 9, publicatienummer 6150, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2020. Lees meer
  2. VAN DER EYCKEN Johan, Ridders aan de Maas: Adel in het graafschap Loon (1300-1520), reeks Studies in Belgian History vol. 8, publicatienummer 6119, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2020. Lees meer
  3. PLISNIER Flore, Une histoire de la radiodiffusion-télévision francophone belge de 1960 à 1977 : Entre pluralisme, autonomie culturelle et tutelle politique, reeks Studies in Belgian History vol. 7, publicatienummer 5940, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2018. Lees meer
  4. VERDOOT Jérôme, Pour les siècles des siècles : L’abbaye Saint-Pierre de Lobbes au Moyen Âge (VIIe-XVe siècles), reeks Studies in Belgian History vol. 6, publicatienummer 5939, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2018. Lees meer
  5. MASSON Christophe en DEMOULIN Bruno (onder leiding van), La Paix de Fexhe (1316) et les révoltes dans la Principauté de Liège et dans les Pays-Bas méridionaux : Actes du colloque tenu à Liège les 15 & 16 septembre 2016, reeks Studies in Belgian History vol. 5, publicatienummer 5895, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2018. Lees meer
  6. BERNARDO Y GARCIA Luis Angel, Le Ventre des Belges. Une histoire alimentaire des temps d’occupation et de sortie de guerre (1914-1921 & 1939-1948)), reeks Studies in Belgian History vol. 4, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2017. Lees meer
  7. PETRONE Laurence, Democratie in crisis: Een anatomie van de buitengerechtelijke vrijheidsberoving in West-Europa (1914-1940), reeks Studies in Belgian History vol.3, publicatienummer 5722, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2017. Lees meer
  8. LELOUP Geert, Non pas un pouvoir illusoire: Ontstaan, rol en (on)macht van het Belgische Rekenhof (1814-1939), reeks Studies on Belgian History vol. 2, publicatienummer 5619, Algemeen Rijksarchief, 2016. Lees meer
  9. MARIAGE Florian, Bailli royal, seigneurs et communautés villageoises : Jeux et enjeux de pouvoirs en Tournaisis de la fin du XIVe à la fin du XVIe siècle, reeks Studies in Belgian History vol. 1, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2015. Lees meer

Ontdek ook andere publicaties van het Rijksarchief.

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement