Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Het Rijksarchief Beveren verwelkomt de waardevolle collectie bedrijfsarchieven van de Universiteit Antwerpen

Texte petit  Texte normal  Texte grand
11/06/2021 - Aanwinsten - Rijksarchief te Beveren

De Universiteit Antwerpen heeft haar collectie bedrijfsarchieven, bijeengebracht door het voormalige Centrum voor Bedrijfsgeschiedenis (CBG), aan het Rijksarchief geschonken. De meer dan 350 strekkende meter archief werd intussen overgebracht naar het Rijksarchief Beveren, dat zo zijn leidende positie als  bewaarplaats van bedrijfsarchivalia in Vlaanderen versterkt.

Het Centrum voor Bedrijfsgeschiedenis (CBG) werd in oktober 1971 opgericht in de schoot van het toenmalige departement geschiedenis van de UFSIA. Het Centrum stelde zich tot doel om de geschiedenis van de ondernemer en het ondernemen te bevorderen. Daartoe bouwde het een documentatiecentrum uit en spoorde het waardevolle bedrijfsarchieven op. Vaak ging het enerzijds om archiefbestanden die op het laatste ogenblik gered werden van de vernietiging, en anderzijds om archieven waarvan het vertrouwelijke karakter schenking aan of bewaring door openbare archiefinstellingen uitsloot. Naast zijn rol als bewaarinstelling zette het Centrum ook sterk in op ontsluiting, onderzoek, valorisatie en dienstverlening inzake bedrijfsarchieven. Het Centrum was voor zijn werking grotendeels aangewezen op de inzet van enkele hoogleraren. De leiding berustte achtereenvolgens bij Roland Baetens, Alfons Thijs, Greta Devos en Helma De Smedt. In 2009 werd het CBG geïntegreerd in het Studiecentrum voor Onderneming en Beurs (SCOB), dat in 1999 aan de TEW-faculteit van het toenmalige RUCA was opgericht. 

Anno 2021 ziet de Universiteit Antwerpen het niet langer als haar taak om archivalia van bedrijven voor historisch onderzoek te verzamelen en te bewaren. Ze ging daarom op zoek naar een archiefinstelling met voldoende expertise die de collectie wou overnemen. Het Rijksarchief toonde – onder bepaalde voorwaarden – interesse. De Universiteit Antwerpen werd bereid gevonden om in de verpakkings- en transportkosten bij te dragen.

De verzameling omvat ruim 68 archiefbestanden, afkomstig van minstens evenveel bedrijven. Het merendeel zijn Antwerpse ondernemingen (met een vestiging in de stad of de provincie). De collectie beslaat in totaal ruim 350 strekkende meter. De meeste documenten dateren uit de 19de en de 20ste eeuw. De collectie behelst een bonte mengeling van uiteenlopende economische sectoren: de voedingssector, de drukkerij- en uitgeverswereld, de chemie- en metaalnijverheid, de energiesector, de meubelindustrie, bouwmateriaalbedrijven, de koloniale handel, de haven- en scheepvaartsector, financiële instellingen, enz. Deze bedrijfsarchieven vormen een onmiskenbare schakel voor de kennis van de economische en ondernemersgeschiedenis van de stad en regio Antwerpen. Sommige bedrijven zijn nog altijd actief, terwijl andere inmiddels cultureel erfgoed zijn geworden. De collectie telt onder meer mooie (deel)bestanden van brouwerij De Koninck, de koffiemerken Rombouts en La Javanaise, de koekjesfabrikanten De Beukelaer en Biscuits Parein, de Compagnie Belge Maritime du Congo, de Antwerpse Scheepvaartvereniging, uitgeverij-drukkerij Hanicq-Dessain, boekhandel en uitgeverij De Standaard, en last but not least de Manufactures Céramiques d’Hemixem Gilliot & Cie, lange tijd de grootste tegelproducent van Europa.       

De uitdaging zal erin bestaan om alle bestanden binnen een redelijke termijn te inventariseren en te verpakken, want momenteel is slechts 50% door een inventaris of een plaatsingslijst ontsloten, en amper 15% van de archieven is volgens de regels van de kunst zuurvrij verpakt. Dit neemt niet weg dat het merendeel van de bedrijfsdocumenten nu reeds vrij raadpleegbaar is in de leeszaal van het Rijksarchief Beveren.

 

 

 

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement