Aanvankelijk opgericht als Belgisch-Nederlands-Duits initiatief, brengt het Internationaal Archiefsymposium (IAS) vandaag archiefdiensten samen uit Noordrijn-Westfalen, Nederland, België en Luxemburg. Op 6 en 7 juni 2019 vond het IAS, met als thema 'Archief en wetenschappelijk onderzoek', toepasselijk plaats in het Rijksarchief in de universiteitsstad Leuven. In afwachting van de gedrukte versie van de akten, uitgegeven door het Rijksarchief in België in de reeks 'Miscellanea archivistica: studia', publiceren we de vier lezingen alvast online.
Het eerste IAS vond plaats in 1991 in Eupen. Het is een ontmoetingsplaats waar twee dagen lang wordt gedebatteerd over archief zelf, in al zijn vormen, en over andere actuele sector- en grensoverschrijdende onderwerpen. Het is daarbij de bedoeling in overleg antwoorden te formuleren op de vragen waarmee de steeds complexere Europese archiefsector wordt geconfronteerd. Van in het begin is het oplossen van concrete problemen de centrale focus van het IAS. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling zich te buigen over louter theoretische aangelegenheden.
IAS 2019 in Leuven
De relatie tussen archief en wetenschappelijk onderzoek heeft reeds veel inkt doen vloeien en zorgde vanaf de eerste dag van het symposium voor vele reacties en meningen. De inleidende basisdiscussie was getiteld Archives, Archivists & Research: Living apart together. Het expertenpanel kreeg volgende vragen voorgelegd: Moeten archiefdiensten aan wetenschappelijk onderzoek doen of moeten ze zich toespitsen op hun basisopdrachten? Hoe is de relatie tussen archivarissen en onderzoekers de voorbije jaren geëvolueerd? Kan de wetenschappelijke beschrijving van archief beschouwd worden als een vorm van fundamenteel onderzoek? Vormt in ons digitaal tijdperk de ongecontroleerde verspreiding van content uit “ons” archief een bedreiging voor de toekomst van de archivarissen en heeft dit een impact op de relatie tussen archiefdiensten en onderzoekers?
Deelnemers Dr. Sébastian Dubois (Algemeen Rijksarchief, Brussel), Dr. Frank M. Bischoff (Archiefdienst van het Land Noordrijn-Westfalen), Dr. Charles Barthel (Nationaal Archief van Luxemburg) en Dr. Jacques van Rensch (Regionaal Historisch Centrum Limburg (RHCL), Nederland) gaven een overzicht van de standpunten en praktijken in hun respectieve archiefdiensten. Ondanks verschillende ontwikkelingen heerste consensus over de noodzaak om samen te werken, maar met behoud van de beroepsmatige identiteit van de archivarissen als behoeders van het archief. In de vier lezingen die daarna werden gehouden, kwamen concrete projecten en verschillende vormen van samenwerking tussen archivarissen en onderzoekers aan bod.
- Lita WIGGERS, Der Beitrag des RHCL in der interdisziplinären Wissenschaftswerkstatt des Kulturwissenschaftlichen Instituts der Universität Maastricht (De bijdrage van het RHCL tot de interdisciplinaire wetenschappelijke workshop van het Instituut voor cultuurwetenschap van de universiteit van Maastricht).
- Philippe NILLES, Die auf Crowdsourcing basierte Verzeichnung von Sterbeurkunden von Soldaten aus napoleonischer Zeit im Luxemburger Nationalarchiv. Ein Erfahrungsbericht (Beschrijving van overlijdensakten van soldaten uit de Napoleontische tijd door middel van crowdsourcing bij het Nationaal Archief van Luxemburg. Een verslag van de ervaringen).
- Jens METZDORF, Suchet der Stadt Bestes!“ Forschung in rheinischen Kommunalarchiven – das Beispiel Neuss (Haal het beste uit de stad! Onderzoek in het gemeentearchief van het Rijnland – de case Neuss).
- Nico WOUTERS, A coalition of scholars: Archivists and historians in the age of post-truth. (Een coalitie van geleerden: archivarissen en geschiedkundigen in het post-waarheid tijdperk).
