De late 17e eeuw is een wat mysterieuze periode, die historici nog maar weinig hebben bestudeerd. Een nieuwe inventaris werpt nieuw licht op dit tijdvak. Het gaat om procesdossiers van de Raad van Brabant over de adel. De adel speelde in deze periode een belangrijke maatschappelijke, militaire en politieke rol. De 1.400 dossiers die staan beschreven in de nieuwe inventaris bieden een schat aan informatie voor de lokale geschiedenis van honderden dorpen uit het ancien régime (o.a. over molens, hoeves, kastelen,…), naast een massa aan biografische en genealogische data.
De Raad van Brabant was de hoogste rechtbank van het hertogdom Brabant tussen de 15e en de 18e eeuw. Het Rijksarchief bewaart meer dan 3 km archief van deze instelling. In de procesdossiers sluimeren tienduizenden verhalen, sporen, gebeurtenissen en fragmenten van levens die een nieuw licht kunnen werpen op de geschiedenis van de 17e en 18e eeuw. Een groot deel van deze dossiers werd in de voorbije jaren geïnventariseerd, maar er blijft nog veel werk op de plank. Eerder verschenen al twee inventarissen waarin de procesdossiers van de adel van 1511 tot 1690 werden ontsloten. Nu komen daar de procesdossiers uit de periode 1691-1700 bij (én enkele dossiers van vóór 1691, die sinds de publicatie van de vorige inventaris boven water kwamen). Als ‘heren’ van een groot aantal dorpen en ‘heerlijkheden’ waren edellieden spilfiguren op lokaal niveau, maar bekleedden ze daarnaast een belangrijke maatschappelijke, militaire en politieke rol.
De nieuwe inventaris werd opgesteld door vrijwilliger Paul Behets, met een eindredactie en inleiding door archivaris Harald Deceulaer. Paul inventariseert al sinds 2010 procesdossiers van de Raad van Brabant. Hij heeft stilaan een oeuvre opgebouwd van belangrijke en hoogwaardige inventarissen. Binnenkort werkt hij een volgende inventaris af, over de processen van de adel tussen 1750 en 1795. Dankjewel Paul!
De inventaris
De inventaris is in gedrukte vorm voor € 9,00 te koop in het Rijksarchief te Brussel en in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief. Bestellen kan via publicat@arch.be (€ 9,00 + verzendingskosten). Je kan de inventaris ook gratis downloaden (in pdf-formaat) via onze webshop of raadplegen via de zoekrobot:
BEHETS Paul, (eindredactie en inleiding) DECEULAER Harald, Inventaris van het archief van de Raad van Brabant. Processen van de adel 1618-1700 (vnl. 1691-1700), reeks Inventarissen Rijksarchief Brussels Hoofdstedelijk Gewest nr. 84, publ. 5868, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2018, 173 p., € 9,00 (+ eventuele verzendingskosten).
