Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

De oorkondenschat van de graven van Namen is geklasseerd als topstuk van de Federatie Wallonië-Brussel

Texte petit  Texte normal  Texte grand
26/04/2019 - Divers - Rijksarchief te Namen

De oorkondenschat van de graven van Namen is het meest waardevolle archiefbestand dat wordt bewaard in het Rijksarchief te Namen: 1.365 stukken, waaronder 1.005 oorkonden met zegel, uit de periode 1092-1619.  In vergelijking met ander vorstelijk archief kende de oorkondenschat van Namen een zeer rustig bestaan en raakte hij niet verspreid. Gezien de uitzonderlijke kwaliteit van dit archief heeft het ministerie van de Federatie Wallonië-Brussel, bevoegd voor cultuur, op 2 april 2019 beslist om de volledige oorkondenschat van de graven van Namen te klasseren als topstuk.  

De documenten gaan voornamelijk over het beheer van het graafschap Namen maar ook over nabijgelegen regio’s zoals het bisdom Luik, het hertogdom Brabant of de graafschappen Vlaanderen, Henegouwen en Luxemburg. Er zitten ook akten in met het zegel van de koning van Schotland, Alexander III (1281), een akte van Magnus VII, koning van Zweden, Noorwegen en Skåne (1345) en 27 akten van de koningen van Frankrijk (1281 tot 1373). De meeste teksten zijn gesteld in Oudfrans of het Latijn, maar enkele zijn ook geschreven in het Nederlands.

Afgezien van een verblijf van enkele jaren te Brussel in het midden van de 16e eeuw zijn de grafelijke oorkonden tot het einde van het ancien régime in Namen gebleven. In 1792 werden ze overgemaakt aan de Rekenkamer en kwamen uiteindelijk terecht in de collecties van deze Kamer die worden bewaard in het Algemeen Rijksarchief. In 1938 werden ze overgebracht naar het Rijksarchief te Namen.  

De oorkonden van Namen dragen heel wat middeleeuwse zegels: 1.005 charters hebben in totaal 3.000 zegels. De zegels werden nauwkeurig beschreven in een publicatie van René Laurent die nog altijd gezaghebbend is. De zegels zijn uitzonderlijk omwille van hun diversiteit en zeldzaamheid. Ze werden aangebracht door een brede waaier aan overheden en vaak zijn het de enige gekende exemplaren. De zegels van de oorkonden van de graven van Namen hebben bovendien vaak een tegenzegel. Dit bijkomende merkteken – soms van zeer hoge kwaliteit – moest de geldigheid van de tekst nog onderstrepen.

Tussen 2016 en 2018 werden de oorkonden volledig gerestaureerd met steun van het fonds Baillet Latour, dat wordt beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Ze worden voortaan in optimale omstandigheden bewaard. Het Rijksarchief heeft ze gedigitaliseerd zodat in alle digitale leeszalen van het Rijksarchief op een veilige manier een kopie kan worden geraadpleegd zonder risico op beschadiging van de originele oorkonden.   

Gezien de uitzonderlijke kwaliteit van dit archief heeft het ministerie van de Federatie Wallonië-Brussel dat instaat voor cultuur op 2 april 2019 beslist om de volledige oorkondenschat van de graven van Namen te klasseren als topstuk. 

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement