Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Archief van de officialiteit van het aartsbisdom Mechelen (1596‐1796) geïnventariseerd

Texte petit  Texte normal  Texte grand
05/06/2015 - Inventarisatie - Publicaties - Rijksarchief te Brussel

Naast het toegankelijk maken van de eigen collecties ondersteunt het Rijksarchief ook de ontsluiting van bijzondere archiefbestanden in externe archiefbewaarplaatsen. Zopas werd de inventaris van het vroegmoderne officialiteitsarchief, bewaard in het Aartsbisschoppelijk Archief van Mechelen, gepubliceerd.

De officialiteit was een rechtbank waarvan de bisschop gebruik kon maken om overtredingen, begaan door de gelovigen uit zijn diocees, te laten bestraffen. Om welke overtredingen ging het? Schending van de zondagsrust, paasplichtverzuim, heiligschennis en inbreuken op de huwelijkswetgeving in de meest ruime zin van het woord (de scheiding van tafel en bed, overspel, concubinaat, incest,…) zijn er enkele van. Het tribunaal  bleek ook een beproefd instrument  om deviant gedrag bij de geestelijkheid aan te pakken. Verschillende zaken hebben hier dan ook betrekking op (celibaatsovertredingen, vechtpartijen,…). Vandaag bestaat de instelling nog steeds, maar houdt ze zich voornamelijk bezig met betwistingen in verband met de huwelijksband van kerkelijk gesloten huwelijken.

Hoewel erg fragmentarisch bewaard, vormt het bestand een rijke bron voor historisch onderzoek, zeker voor wat betreft de 17de- en 18de-eeuwse socio-religieuze geschiedenis van het aartsbisdom. Aan de hand van vonnissen, dagvaardingen, getuigenissen,… schetsen de stukken een beeld van het bestraffingsbeleid ten opzichte van diegenen die afweken van de kerkelijke voorschriften inzake geloof en zeden. Naast de eigenlijke processtukken bevat het archief ook een stuk kernarchief, dat niet alleen informatie verstrekt over de interne werking van de instelling, maar eveneens, in aanvulling met andere bestanden, toelaat de verhouding tussen de kerkelijke en wereldlijke rechtsmacht in de Zuidelijke Nederlanden verder in kaart te brengen.

De inventaris

De inventaris is te koop in de Archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief, in het Rijksarchief te Brussel en via publicat@arch.be. U kan de inventaris ook gratis downloaden.

Tom BERVOETS, Inventaris van het archief van de officialiteit van het aartsbisdom Mechelen in het Aartsbisschoppelijk Archief te Mechelen (1510) 1596‐1796, Reeks Archiefbestanden in niet-rijksarchieven nr. 35, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2015.
Publicatie 5476, € 10,00 (+ eventuele verzendingskosten).

Leestip m.b.t. het Aartsbisschoppelijk Archief

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement