Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Eerste Wereldoorlog: “Leningen enkel voor (gevluchte) rijken!”

Texte petit  Texte normal  Texte grand
21/05/2015 - Publicaties - Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier

Om de vele tienduizenden Belgen die tijdens de Eerste Wereldoorlog naar het buitenland waren gevlucht te helpen, zette de Belgische regering geleidelijk aan verschillenden structuren op die hun (over)leven moesten vergemakkelijken. Voor sommige vluchtelingen werden echter extra inspanningen geleverd. In dat verband werd op 8 mei 1915 in Den Haag de “Credietvereeniging voor Belgen” opgericht. De archieven van deze vereniging zijn sinds mei 2015 ontsloten..

De ‘Credietvereeniging voor Belgen’ die tijdens de Eerste Wereldoorlog werd opgericht, was niet bedoeld om alle Belgen te helpen. Ze richtte zich bijna uitsluitend tot vertegenwoordigers van de burgerij. De oproep die door de initiatiefnemers in december 1914 werd gelanceerd, laat hierover geen enkele twijfel bestaan: “De Belgen die momenteel als vluchteling in Nederland verblijven, kunnen op basis van hun beschikbare vermogen in drie categorieën worden ingedeeld. Bovenaan staan de zeldzame geprivilegieerden die het geluk hebben tot het einde van de oorlog te kunnen rondkomen met het eigen kapitaal dat ze hebben meegenomen. Helemaal onderaan staan de armen, die niets hadden of alles verloren hebben en die worden onderhouden door de particulieren bij wie ze te gast zijn of die met de bewonderenswaardige vrijgevigheid van Nederland verblijven in vluchtelingenkampen. Tussen deze twee uitersten staat echter de bescheiden of welstellende burgerij die voor het ogenblik nog bestaansmiddelen heeft, maar reeds met afgrijzen het moment ziet naderen waarop ze haar laatste bankbiljet zal moeten uitgeven” (vertaling ARA ©). (1)

Het rijke en unieke archief van de “Credietvereeniging voor Belgen” (periode 1915-1937) wordt bewaard in het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier. Het werd in mei 2015 ontsloten.

De inventaris schetst aan de hand van feiten en cijfers de toestand van de Belgische vluchtelingen in Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog. De auteur beschrijft onder meer hoe ze werden opgevangen en omkaderd.

Inventaris

De inventaris is te koop in de Archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief, in het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier en via publicat@arch.be. U kan de inventaris ook gratis downloaden.

TALLIER Pierre-Alain, « On ne prête qu’aux (réfugiés) riches » : Inventaire des archives de l’Association de crédit pour les Belges (Société anonyme néerlandaise à La Haye) (1915-1937), reeks Inventarissen Algemeen Rijksarchief nr. 580, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2015.
Publicatie 5453, € 5,00 (+ eventuele verzendingskosten).


(1) ARA, Credietvereeniging voor Belgen. Dienstjaren 1915-1916. Verslagen uitgebracht door de directeuren, de commissarissen en de Commissie van Onderzoek aan de gewone algemeene Vergadering van Aandeelhouders, gehouden te ’s-Gravenhage den 31sten Januari 1916, ’s Gravenhage [1916], p. 5.

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement