Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Twee inventarissen over Henegouwse instellingen uit de Franse en Hollandse tijd

Texte petit  Texte normal  Texte grand
12/11/2008 - Inventarisatie - Publicaties - Rijksarchief te Bergen

In 2008 verschenen twee inventarissen van archieven die deel uitmaakten van het voormalige ‘fonds français et hollandais’, bewaard in het Rijksarchief te Bergen. Een archiefgids die een jaar eerder verscheen, plaatste de belangrijkste reeksen uit deze bestanden in hun historische context.

Het bestand van het bestuur van de provincie Henegouwen gedurende de Hollandse periode telt voortaan 6 918 beschrijvingen en beslaat 142 strekkende meter. De ordening gebeurde volgens de organisatie van de burelen, doorgevoerd in 1828:

  • Deel A bevat de dossiers met betrekking tot de uitoefening van de katholieke eredienst, in het bijzonder door de religieuze gemeenschappen, maar ook dossiers over het openbaar onderwijs onder strikte staatscontrole dat koning Willem I – de opvolger van Jozef II – wilde promoten. Verder bevat dit deel ook dossiers over lokale politiediensten (veldwachters en commissarissen van de politie van Aat, Charleroi, Jumet, Lessen, Bergen en Doornik) en over de provinciale medische commissie.
     
  • Deel B heeft betrekking op de voogdij van de provinciale overheid over gemeenten, liefdadigheidsinstellingen, commissies burgerlijke godshuizen en kerkfabrieken, wat betreft het beheer van hun eigendommen en inkomsten.
     
  • Deel C betreft de verdediging van de staat: dossiers over militaire aangelegenheden en dossiers van de koninklijke bereden politie (de maréchaussée royale).
     
  • Deel D omvat een eerste onderdeel betreffende de Waterstaat en de openbare werken, met administratieve briefwisseling over de aanleg van kanalen (Willem I droeg als bijnaam ‘de Kanalenkoning’), over scheepvaart, over bouw en onderhoud van wegen en over gemeentewerken. Een tweede onderdeel betreft toelatingsaanvragen inzake de oprichting van fabrieken en molens. Het derde onderdeel bevat dossiers inzake de staatsfinanciën.
     
  • In Deel E komen de steengroeven en de mijnpolitie in de hele provincie aan bod.
     
  • Deel H behandelt de administratie van de domeinen.

Dankzij een index op persoons- en plaatsnamen zijn deze inventarissen een onmisbaar onderzoeksinstrument voor iedereen die de provincie Henegouwen en de lokale overheden in deze periode wil bestuderen. Door de controle die de provinciale overheid uitoefende op het beheer van de gemeenten, maar ook van de liefdadigheidsinstellingen, burgerlijke godshuizen en kerkfabrieken in het hele grondgebied, zijn deze archieven een onuitputtelijke bron van informatie voor de plaatselijke geschiedenis.

Ook op iconografisch vlak is dit bestand zeer rijk: elke aanvraag tot aankoop van gemeentelijke gronden of tot oprichting van een fabriek of molen gaat vergezeld van handgeschreven plannen die vaak zeer gedetailleerd en kleurrijk zijn.

In 2007 werd al een gids over dit bestand gepubliceerd, die de belangrijkste reeksen in hun historische context plaatst.

De inventarissen en de gids zijn te koop in het Rijksarchief te Bergen, in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief of via publicat@arch.be:

  • P.-J. NIEBES, Inventaires des archives de l’Intendance du département de Jemappes (1814-1815) et du gouvernement de la province de Hainaut durant la période hollandaise (1815-1830), Inventarissen van het Rijksarchief te Bergen 91, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2008.
    Publ. 4742, € 22,00 (+ eventuele verzendingskosten).
  • P.-J. NIEBES, Le Gouvernement de la province de Hainaut durant la période hollandaise, 1814-1830. Guide du fonds conservé aux Archives de l’État à Mons, Gidsen 64, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2007.
    Publ. 4627, € 7,50 (+ eventuele verzendingskosten).
www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement