België is sinds geruime tijd een immigratieland. Tijdens het interbellum kende ons land al aanzienlijk meer nieuwkomers dan emigranten. Toch neemtin de naoorlogse periode de migratiestroom nog grotere proporties aan. De beslissingen die de overheid in de lente van 1945 neemt, zijn bepalend voor het migratiebeleid van de eerstvolgende 30 jaar. Laagopgeleide maar goedkope gastarbeiders uit het buitenland worden massaal aangetrokken voor de heropleving van de economie. Tot midden jaren 1950 is de steenkoolindustrie de belangrijkste afnemer van gastarbeiders. Gaandeweg volgen steeds meer bedrijfssectoren het voorbeeld van de mijnpatroons. Vanaf eind jaren 1960 worden merkbaar minder arbeidsvergunningen uitgereikt. Niettemin gaat ook na de migratiestop van 1974 de (legale en illegale) arbeidsmigratie verder. De meeste nieuwkomers verzeilen vanaf dan in ons land via gezinshereniging.

Het historisch onderzoek naar de naoorlogse migratie zit de laatste jaren in de lift, een tendens die gepaard gaat met de ontsluiting van nieuwe archiefbronnen. Een boeiende en actuele materie dus waaraan het Algemeen Rijksarchief op 23 april 2020 een studiedag wijdt. In eerste instantie zullen een aantal onderzoekers hun bevindingen presenteren rond diverse aspecten van het naoorlogse migratiebeleid. De namiddagsessie staat dan weer in het teken van het bronnenmateriaal en belicht de valorisatie en het potentieel van zowel publieke als private archieven. De studiedag wil een vruchtbare dialoog tussen de archief- en onderzoekswereld op gang brengen om nieuwe paden voor migratiegeschiedenis te verkennen.

Programma

9u00

Onthaal

9u30

Inleiding
Karel Velle, algemeen rijksarchivaris

9u45

HR-management in de mijnindustrie en arbeidsmigratie, 1937-1966
Frank Caestecker (UGent)

10u15

Du « faux touristes » au « néo-clandestin ». La police des étrangers face à l’immigration irrégulière (1960-1980)
Mazyar Khoojinian (ULB)

10u45

Koffiepauze

11u00

“Gedaan met slaven in den vreemde!” Hoe Volksunie en Vlaams Blok worstelden met migratie (1956-1991)
Tom Naegels (schrijver, journalist)

11u30

Vragen

11u50

“Vreemdelingenzaken”, een virtuele tentoonstelling
Filip Strubbe (Algemeen Rijksarchief)

12u00

Lunch

13u00

Tussen planning en toeval - op zoek naar bronnen over migratie
Piet Creve (Amsab)

13u30

Les archives du Père Dominique Pire et de l'Aide aux Personnes Déplacées (1949-1969). Sources et perspectives
Bernadette Petitjean (Rijksarchief te Namen)

14u00

Migratie en herdenking: de dossiers vreemdelingenpolitie en de Holocaust
Dorien Styven (Kazerne Dossin)

14u30

Koffiepauze

14u45

Een enkele reis? Het Belgisch migratiebeleid doorheen de archieven van de centrale overheid
Filip Strubbe (Algemeen Rijksarchief)

15u45

Vragen - Discussie

16u15

Conclusies
Pierre-Alain Tallier (Algemeen Rijksarchief)

Praktisch

• Gratis deelname, koffie en lunch inbegrepen (beperkt aantal plaatsen)
• Aanmelding verplicht. Geef ons een seintje per e-mail vóór 17 april 2020.